پنجم رجب المرجب به روایتی شهادت امام موسی بن جعفر علیه السلام است

{رجوع شود به منتهی الآمال مرحوم شیخ عباس قمی}

از ویکی‌پدیا، دانشنامه? آزاد

زندگینامه امام موسی بن جعفر علیه السلام

ابوابراهیم، موسی بن جعفر الکاظم، هفتمین امام شیعیان دوازده امامی که آن‌ها از او با عنوان امام موسی کاظم یا «امام کاظم» یاد می‌کنند. وی فرزند ابوعبدالله جعفر الصادق‌البارالامین است که در روز 7 صفر سال 128 ه. ق. در ابواء (منطقه‌ای در میان مکه و مدینه) به دنیا آمد. مادر او حمیده مصفّاة است که نام‌های دیگری مانند حمیده بربریه و حمیده اندلسیه نیز برای او نقل شده‌است. از مهم‌ترین القاب پیروانش برای او، می‌توان به کاظم، صابر، صالح، امین و عبدالصالح اشاره کرد. او در میان شیعیان در میان امامانشان به «باب‌الحوائج» معروف است.

جانشینی جعفر صادق ع

وی پس از کشته شدن پدرش جعفر صادق به دست خلیفه وقت در شوال سال 148 ه. ق. و در زمان خلافت منصور عباسی امامت خود بر شیعیان را اعلام کرد که این کار 35 سال به درازا کشید. سید محمدحسین طباطبایی در این باره می نویسد: «منصور پس از آن که خبر شهادت امام ششم را دریافت داشت به والى مدینه نوشت که بعنوان تفقد بازماندگان، به خانه امام برود و وصیت نامه آن حضرت را خواسته و بخواند و کسى را که وصى امام معرفى شده فى المجلس گردن بزند و البته مقصود منصور از جریان این دستور این بود که به مسئله امامت خاتمه دهد و زمزمه تشیع رابکلى خاموش کند ولى بر خلاف توطئه وى وقتى که والى مدینه طبق دستور، وصیت نامه را خواند دید امام پنج نفر را براى وصایت تعیین فرموده. خود خلیفه و والى مدینه و عبدالله افطح فرزند بزرگ و موسى فرزند کوچک آنحضرت و حمیده و به این ترتیب تدبیر منصور نقش بر آب شد»^[1] وی نقش موثری در گسترش معارف شیعی داشت. در این دوران، چندین بار توسط خلفای عباسی دستگیر و زندانی گردید. تنها در دوران خلافت هارون الرشید، به مدت چهار سال زندانی بود. موسی کاظم، در 25 رجب 183 ه. ق.، در سن 55 سالگی، توسط زهر در زندان سندی‌بن شاهک به دستور هارون الرشید کشته شد.^[2] وی در شهر کاظمین در کشور عراق مدفون است.

فرزندان

درباره تعداد فرزندانش چند قول وجود دارد. بنا بر یکی از آنها، وی 37 فرزند داشت که شامل 18 پسر و 19 دختر بودند. علی بن موسی، هشتمین امام شیعیان، فرزند اوست. همچنین یکی از دخترانش به نام فاطمه معصومه که برای دیدار برادرش، رضا، عازم ایران شده بود، در شهر قم بیمار شد و پس از چند روز بیماری، درگذشت و در این شهر مدفون است.

پسران

1. علی‌بن موسی‌الرضا
2. ابراهیم
3. احمد
4. محمد
5. حسین
6. حمزه
7. عباس
8. قاسم
9. اسماعیل
10. جعفر
11. هارون
12. حسن
13. عبد اللّه
14. اسحاق
15. عبیداللّه
16. زید
17. فضل
18. سلیمان

دختران

1. فاطمه کبری
2. فاطمه صغری (فاطمه معصومه)
3. رقیّه
4. حکیمه
5. ام ابیها
6. رقیّه صغری
7. کلثوم
8. ام جعفر
9. لبابه
10. زینب
11. خدیجه
12. علیّه
13. آمنه
14. حسنه
15. بریهه
16. ام سلمه
17. میمونه
18. ام کلثوم.^[3]

زمام‌داران معاصر

1. مروان بن محمد اموی - معروف به مروان حمار (126 - 132 ه. ق.)
2. ابوالعباس سفاح عباسی (132 - 136 ه. ق.)
3. منصور عباسی (136 - 158 ه. ق.)
4. مهدی عباسی (158 - 169 ه. ق.)
5. هادی عباسی (169 - 170 ه. ق.)
6. هارون الرشید (170 - 193 ه. ق.)

اصحاب و یاران

1. علی بن یقطین
2. ابوصلت بن صالح هروی
3. اسماعیل بن مهران
4. حمّاد بن عیسی
5. عبدالرحمن بن حجّاج بجلی
6. عبداللّه بن جندب بجلی
7. عبداللّه بن مغیره بجلی
8. عبداللّه بن یحیی کاهلی
9. مفضّل بن عمر کوفی
10. هشام بن حکم
11. یونس بن عبدالرحمن
12. یونس بن یعقوب

رویدادهای مهم در دوران زندگی

• کشته شدن جعفر صادق، پدر موسی کاظم، به دست منصور دوانیقی، در سال 148 ه. ق
• پیدایش انشعاباتی در مذهب شیعه، مانند: اسماعیلیه، اَفْطَحیه و ناووسیه، پس از کشته شدن صادق و معارضه آنان با موسی کاظم در مسأله امامت.
• ادعای امامت و جانشینی جعفر صادق، توسط عبدالله اَفْطَحْ، برادر موسی کاظم و به وجود آوردن مذهب افطحیه در شیعه.
• احضار موسی کاظم به بغداد و زندانی شدن در آن شهر به دستور مهدی عباسی.
• زندانی شدن موسی کاظم در بغداد در دوران حکومت هادی عباسی.
• دستگیری موسی کاظم در مدینه و اعزام به زندان عیسی بن جعفر در بصره، به دستور هارون الرشید در سال 179 ه. ق.
• انتقال از زندان بصره به زندان فضل بن ربیع در بغداد.
• انتقال از زندان فضل بن ربیع به زندان فضل بن یحیی برمکی.
• انتقال از زندان فضل بن یحیی به زندان سندی بن شاهک.
• مسموم شدن و وفات موسی کاظم با خرمای زهرآلود توسط سندی بن شاهک در زندان در 25 رجب 183 ه. ق.
• انتقال جسد موسی کاظم به جِسر (پل) بغداد و فراخوانی مردم برای دیدن آن توسط مأموران هارون الرشید.

پانویس

جستارهای وابسته

• حرم کاظمین
• اسلام
• تشیع
• امام
• اهل بیت

منابع

• کتاب «خاندان عصمت علیهم السلام»، سید تقی واردی.
• وب‌گاه مرکز مطالعات اسلامی