در خیال خرمشهر که کنار کارون آرام نشسته بود، هیچ صدای خمپاره ای نبود. نخلستان هایش صدای چرخ های تانک را تا آن روز نشنیده بود، تا شهریور ماه 59 که خرمشهر، خونین شهر شد. پس از گذشت روزهای تاریک و پر دود اسارت، در سوم خرداد 1361 شهر از اشغال درآمد. خرمشهر نخل های سوخته،نخل های بی سر…
فتح خرمشهر (سوم خرداد 1361)در تاریخ جنگ ایران و عراق از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. خبر آزادی خرمشهر آن چنان شگفت‌آور بود که در سراسر میهن اسلامی ما مردم را به وجد آورد.
با اعلام خبر فتح خرمشهر مردم ایران بسان خانواده‌ای بزرگ که فرزند از دست رفته خود را باز یافته است اشکهای شادی و شعف خود را نثار روح شهدای حماسه‌آفرین صحنه‌های شورانگیز این نبرد کردند.
برای پی بردن به عظمت این نبرد حماسی کافی است بدانیم که نیروهای متجاوز عراق پیش از نبرد سرنوشت ساز رزمندگان ما برای آزادی خرمشهر در اطلاعیه‌ای به نیروهای خود دستور داده بودند که دفاع از خرمشهر را به منزله دفاع از بصره، بغداد و تمام شهرهای عراق محسوب دارند.
همچنین تجهیزات و امکانات دفاعی دشمن در این منطقه نشان می‌داد که عراق خرمشهر را به عنوان نماد پیروزی خود در جنگ به حساب آورده و قصد داشته است به هر قیمت، این شهر را در تصرف نیروهای خویش نگهدارد.
هنگامی که مرحله اول و دوم عملیات بیت‌المقدس به پایان رسید و رزمندگان ما در اطراف خرمشهر مستقرشدند، رادیوی رژیم بعثی، می‌کوشید در تبلیغات کاذب خود، حضور نیروهای عراق را در خرمشهر به رخ بکشد تا توجیهی برای ترمیم روحیه نیروهای شکست خورده و رو به هزیمت عراق باشد.
فتح خرمشهر در زمانی کمتر از 24 ساعت، موجب شد که بخش قابل توجهی از نیروهای مهاجم عراقی به اسارت نیروهای جمهوری اسلامی ایران درآیند.
نبرد بزرگ، سرنوشت‌ساز و غرورآفرین بیت المقدس که برای رها سازی خرمشهر از سلطه نیروهای مهاجم عراقی انجام شد، از دهم اردیبهشت ماه تا چهارم خرداد ما 1360 به طول انجامید.
این نبرد حماسی علاوه بر پایان بخشیدن به 19 ماه اشغال بخشی از حساس‌ترین مناطق خوزستان و آزادسازی خرمشهر، ضربه‌ای سهمگین و کمرشکن به توان رزمی و جنگ طلبی‌های دشمن مهاجم وارد ساخت.
کوتاه سخن اینکه عملیات بیت‌المقدس به عنوان برجسته‌ترین عملیات پدآفندی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در تاریخ نظامی 8 سال دفاع مقدس ثبت شده است.
اگر امروز در هر شهر و روستا به گلزار شهیدان گذر کنیم و تاریخ نقش بسته بر سنگرها را مرور کنیم، خواهیم دید که مجموعه شهیدان سوم خرداد 1360 الگویی کوچک از ملت مقاوم ایران است که چونان سپهری پر ستاره می درخشد.00000000000000000
شادیهای به یاد ماندنی خودجوش و سراسری پس از آزادسازی خرمشهر نیز برگ دیگری از این حماسه ملی بود و نشان داد که مردم سراسر اقطار و بلاد ایران اعم از آن که هرگز خرمشهر را به چشم دیده باشند یا نه چگونه از شنیدن خبر این پیروزی ساعتها به دست افشانی و پایکوبی پرداختند وهزیمت دشمن اشغالگر را از خاک میهن جشن گرفتند.
سوم خرداد یک حماسه ملی است؛ اگر حضور ملت در صحنه جبهه های دفاع نبود، نه حماسه آن پیروزی تحقق می یافت و نه حماسه حضور مردم در جشن پس از پیروزی. لذا به حق می توان گفت پاسداشت فتح خرمشهر در گرو پاسداشت حضور مردمی در همه صحنه هاست.
بیاد سوم خرداد سالروز حماسه همیشه تاریخ ایران …آزادی خرمشهر
مسجد جامع خرمشهر، قلب شهر بود که می‌تپید و تا بود مظهر ماندن و استقامت بود.
مسجد جامع خرمشهر، مادری بود که فرزندان خویش را زیر بال و پر گرفته بود و در بی‌پناهی پناه داده بود و تا بود مظهر ماندن و استقامت بود و آنگاه نیز که خرمشهر به اشغال متجاوزان درآمد و مدافعان ناگزیر شدند که به آن سوی شط خرمشهر کوچ کنند باز هم مسجد جامع، مظهر همه آن آرزوهایی بود که جز در پازپس‌گیری شهر برآورده نمی‌شد.
مسجد جامع، همه خرمشهر بود.
خرمشهر از همان آغاز، خونین‌شهر شده بود. خرمشهر خونین شهر شده بود تا طلعت حقیقت از افق غربت و مظلومیت رزم‌آوران و بسیجیان غرقه در خون ظاهر شود. و مگر آن طلعت را جز از منظر این آفاق می‌توان نگریست؟
آنان در غربت جنگیدند و با مظلومیت به شهادت رسیدند
و پیکرهاشان زیر شنی تانکهای شیطان تکه تکه شد و به آب و باد و خاک و آتش پیوست. اما… راز خون آشکار شد. راز خون را جز شهدا درنمی‌یابند.
گردش خون در رگهای زندگی شیرین است اما ریختن آن در پای محبوب، شیرین‌تر است؛ و نگو شیرین‌تر، بگو بسیار بسیار شیرین‌تر است.
راز خون در آنجاست که همه حیات به خون وابسته است.
اگر خون یعنی همه حیات… و از ترک این وابستگی دشوارتر هیچ نیست پس، بیشترین از آن کسی است که دست به دشوارترین عمل بزند.
راز خون در آنجاست که محبوب خود را به کسی می‌بخشد که این راز را دریابد.
آن کس که لذت این سوختن را چشید در این ماندن و بودن جز ملالت و افسردگی هیچ نمی‌یابد.
آنان را که از مرگ می‌ترسند از کربلا می‌رانند. مردان مرد، جنگاوران عرصه جهادند که راه حقیقت وجود انسان را از میان هاویه آتش جسته‌اند. آنان ترس را مغلوب کرده‌اند تا فتوت آشکار شود و راه فنا را به آنان بیاموزد.
آنان را که از مرگ می‌ترسند از کربلا می‌رانند. وقتی که کار آن همه دشوار شد که ماندن در خرمشهر معنای شهادت گرفت، هنگام آن بود که شبی عاشورایی برپا شود و کربلائیان پای در آزمونی دشوار بگذارند…
کربلا مستقر عشاق است و شهید سید محمد علی جهان‌آرا چنین کرد تا جز شایستگان کسی در آن استقرار نیابد.
شایستگان، آنانند که قلبشان را عشق تا آنجا آکنده است که ترس از مرگ، جایی برای ماندن ندارد. شایستگان جاودانند؛
حکمرانان جزایر سرسبز اقیانوس بی‌انتهای نور نور که پرتوی از آن همه کهکشانهای آسمان دوم را روشنی بخشیده است.
مختصری از خرمشهر (خونین شهر)
خُرَّمشَهر شهری است در جنوب غربی استان خوزستان و بسیار نزدیک به شهر آبادان و شهرکوچک مینوشهر. این شهر در زمان حکومت شیخ خزعل مُحمَّره خوانده می‌شد؛ محمره به معنای شهر سرخ است و خرمشهر به این دلیل به این نام خوانده می‌شد که قسمت عظیمی از سواحل شهر، در بیشتر روزهای سال به علّت جزر و مدّ دریا به رنگ قرمز می گرایید. خرمشهر را در زمان جنگ ایران و عراق با نام خونین‌شهر نیز یاد می‌کردند.
فتح خرمشهر، فتح ارزش‌ها
خرمشهر به دلیل واقع شدن در محل تلاقی رودخانه کارون و اروندرود از شمال به اراضی شوره زار دشت آزادگان، از شرق به شادگان، از جنوب به رودخانه کارون و شهر آبادان و از غرب به کشور عراق محدود می‌شود. و از طرف دیگر رودخانه کارون این شهر را به دو قسمت شرقی و غربی تقسیم کرده است.
تاریخ‌نویسان خرمشهر را بازمانده شهر «بیان» (معرب پیان) می‌دانند که تا سده چهار هجری‌قمری آثاری از آن بر جا بود. این شهر در زمان حکومت شیخ خزعل به دلیل اینکه قسمت عظیمی از سواحل شهر در بیشتر روزهای سال به علت جزر و مد دریا به رنگ قرمز درمی‌آمد «محمره» نام گرفت و در سال 1314 خورشیدی به نام «خرمشهر» تغییر یافت هرچند که در زمان جنگ تحمیلی با عنوان «خونین شهر» هم از آن یاد می‌شد.
اسوه مقاومت
خرمشهر حدیث مقاومت و جانبازی دلیرمردان، سمبل شجاعت، پایمردی و سند افتخار ملتی است که برای دفاع از حیثیت خود از جوانان برومند خویش گذشتند تا بر دروازه شهر خونین، برای همیشه تاریخ حجله فتح و ظفر ببندند.
خرمشهر تاریخ مجسم و نمونه عینی صلابت و استواری جوانان جان بر کفی است که صادقانه و بی‌ریا و گمنام به استقبال شهادت رفتند چرا که معتقد بودند مرگ سرخ به از زندگی توام با ذلت و خواری است.
خرمشهر حدیث به معراج رفتگانی است که با خون وضوی عشق ساختند و ققنوس‌وار در آتش عشق دفاع از میهن اسلامی سوختند و با دشمن نساختند.
خرمشهر دفتری است ناگشوده و نانوشته که اوراق زرین آن را باید با خون نگاشت چرا که آن سرزمین مقدس، قدمگاه مردان شیردلی بوده است که با عشق مقدس به استقبال مرگ رفتند.
تاریخ پر فراز و نشیب خرمشهر سرشار از حماسه‌های غرورآفرین و مقاومت دلیرمردان ایرانی است که با شور و شوق وصف‌ناپذیر به استقبال خطر رفتند و جان بر کف ماندگارترین و حماسی‌ترین لحظه‌های تاریخ را به نام خود و ایران در برگ‌های زرین تاریخ قرن ثبت کردند. مهم‌ترین برهه‌های تاریخی که بر خرمشهر گذشته است را می‌توان در این چند فصل خلاصه کرد.
1- سال 1217 (هجری-شمسی) این شهر بندری نخستین بار به تصرف ارتش عثمانی قرار گرفته و «محمره» نامیده شد.
2- سال 1320 (هجری- شمسی) همزمان با جنگ جهانی دوم این شهر به تصرف ارتش انگلستان درآمد و چندین سال طول کشید تا خرمشهر دوباره خرمشهر شد.
3- سال 1359 در 31 شهریور ماه سردار دروغین قادسیه (رژیم بعثی عراق) با هدایت و حمایت امریکا و دیگر کشورهای غربی و شرقی با خیال تصاحب 3 روزه خوزستان به این شهر حمله کرد اما با مقاومت مردم و فرزندان خرمشهر در دستیابی سریع به اهدافش و اشغال سه روزه خوزستان ناکام ماند.
34 روز مقاومت
31 شهریور 1359 خرمشهر زیر آتش سنگین ارتش عراق قرار گرفت. انبوهی از آتش خمپاره‌ها و توپ‌های دشمن روی شهر باریدن گرفت. همه غافلگیر شده بودند و حیران، شهر در آتش می‌سوخت و صدای انفجار لحظه‌ای قطع نمی‌شد. طولی نکشید که بیمارستان پر شد از انبوه مجروحان و شهدا. زنان و کودکان و سالخوردگان آواره بیابان‌ها و جاده‌ها شدند و مردم به خصوص جوانان روی به مسجد جامع و دیگر پایگاه‌ها آوردند تا برای مقاومت سازمان‌دهی شوند.
مسجد جامع خرمشهر نقش اساسی در این مدت داشت: مرکز پشتیبانی، امداد و اطلاعات جنگ، توزیع اسلحه‌ها، ساخت بمب دستی، توزیع غذا، توزیع نیروهای اعزامی، استقرار بی‌سیم مادر، مقر فرماندهی و در واقع مسجد جامع مثل مادری بود که فرزندان خویش را زیر بال و پر گرفته بود. و مانند قلبی بود که علی‌رغم تلاش دشمن در تخریب مراکز نظامی و پشتیبانی شهر با سلاح‌های دوربرد تا آخرین ساعتها می‌تپید و تلاش فرزندان خرمشهر همچون محمد جهان‌آرا، بهروز مرادی، احمد شوش، بهنام محمدی، امیر رفیعی، محمددشتی‌زاده، نورانی و... و یاران اندک آنان اگر چه نتوانست خرمشهر را نجات دهد ولی دشمن را در دستیابی سریع به اهدافش ناکام گذاشت تا اینکه پس از سی و چهار روز پایداری و مقاومت در چهارم آبان 1359 (هـ.ش) خرمشهر، خونین شهر شد و به دست دشمن افتاد.
578 روز اسارت
خرمشهر یکی از استراتژیک‌ترین بنادر خاورمیانه و از بنادر صادراتی و وارداتی ایران به دلایل بسیاری از جمله موارد ذیل به مدت 19 ماه در اشغال متجاوزان عراقی بود.
1- موانع طبیعی، وجود چند رودخانه پرآب از جمله کارون، کرخه، اروندرود و نیز وجود نخلستان‌های وسیع و همچنین دشت‌های شنی و رملی بزرگی همچون دشت عباس و غیره و نیز باتلاق‌های غیرقابل دسترسی.
2- استحکامات نظامی دشمن، مانند سیم‌های خاردار حلقه‌ای، میدان‌های گسترده مین، کانال‌های مصنوعی پر از آب، پدافندهای هوایی و زمینی مستقر در منطقه.
3- اهمیت این شهر و تأثیر آن در روحیه ارتش عراق و خلل‌ناپذیر نشان دادن اراده فرماندهی نظامی و نیز جایگاه آن در دفاع از شهر بصره.
4- تجهیزات و امکانات رفاهی دشمن در این منطقه نشان می‌داد رژیم بعثی عراق خرمشهر را به عنوان نماد پیروزی خود در جنگ به حساب آورده و قصد داشت به هر قیمت، این شهر را در تصرف نیروهای خویش نگهدارد.
5- باز پس‌گیری خرمشهر می‌توانست از نظر سیاسی تأثیر زیادی در منطقه و معادلات بین‌المللی داشته باشد و مواضع و حمایت کشورهای حامی «صدام حسین» را نیز تحت‌الشعاع خود قرار دهد.
اما سرانجام به لطف خداوند متعال و مساعدت همه مردم به ویژه رزمندگان و شش هزار شهید در خون غلتیده نبرد بزرگ و سرنوشت‌ساز و غرورآفرین بیت‌المقدس با رمز یا علی‌ابن‌ابیطالب(ع) در چهار مرحله با هدف آزادسازی خرمشهر اجرایی شد.
مرحله اول: 57 گردان از سپاه ارتش در قالب سه قرارگاه عملیاتی (قدس در شمال- خاتم در مرکز، نصر در جنوب) تحت فرماندهی قرارگاه کربلا در تاریخ 10/2/61 عملیات را شروع کردند و رزمندگان با عبور از رودخانه کارون موفق شدند قسمتی از جاده اهواز- خرمشهر را فتح کنند.
مرحله دوم: در شامگاه 16/2/61 این عملیات با هدف پیشروی قرارگاه فتح و نصر به سمت مرز عراق آغاز شد که علاوه بر بخش دیگر جاده اهواز- خرمشهر مناطقی همچون جفیر، پادگان حمیر و هویزه آزاد شدند.
مرحله سوم: در تاریخ 19/2/61 مرحله سوم عملیات آغاز شد اما به دلیل هوشیاری دشمن و تمرکز نیرو در خطوط پدافندی، رزمندگان در انجام مأموریت توفیق نیافتند و تکرار این عملیات در روز بعد نیز به شکست انجامید.
مرحله چهارم: در تاریخ 1/3/61 مرحله چهارم با هدف آزادسازی خرمشهر با رمز یا محمدبن‌عبدالله (ص) آغاز شد و در برابر تک سریع و غافلگیرانه رزمندگان اسلام و درگیری شدید بین قوای ایرانی و نیروهای عراقی خرمشهر از لوث متجاوزان تطهیر و به طور کامل آزاد شد و پرچم پرافتخار ایران برفراز مسجد جامع و پل تخریب شده خرمشهر به اهتزاز درآمد.
فتح خرمشهر
خبر آزادی خرمشهر آن‌چنان شگفت‌آور بود که در سراسر میهن اسلامی ما مردم را به وجد آورد. با اعلام خبر فتح خرمشهر مردم ایران بسان خانواده‌ای بزرگ که فرزند از دست رفته خود را بازیافته اشکهای شادی و شعف خود را نثار روح شهدای حماسه‌آفرین صحنه‌های شورانگیز این نبرد کردند.
برای پی‌بردن به عظمت این نبرد حماسی کافی است بدانیم که نیروهای متجاوز عراق پیش از نبرد سرنوشت‌ساز رزمندگان ما برای آزادی خرمشهر در اطلاعیه‌ای به نیروهای خود دستور داده بودند که دفاع از خرمشهر را به منزله دفاع از بصره، بغداد و تمام شهرهای عراق محسوب دارند.
فتح خرمشهر ضربه‌ای سهمگین و کمرشکن به توان رزمی و جنگ طلبی‌های دشمن مهاجم وارد ساخت که در یک تحلیل فشرده باید گفت: فتح خرمشهر باعث شد تا توازن نظامی مورد نظر امریکا در منطقه خاورمیانه بر هم بخورد.
به دنبال فتح خرمشهر وزیر امور خارجه «اسبق» امریکا (الکساندر هیک) رسماً در شورای امور خاورمیانه وزارت خارجه‌شان گفت: پیروزی‌های اخیر ایران در جنگ با عراق برای امریکا نگران‌کننده است و منافع غرب خصوصاً امریکا را در منطقه به خطر انداخته است.
آزادی خرمشهر مرهون ایثار کسانی است که مسجد جامع را پایگاه مقاومت مردمی کردند و شش هزار شهید در خون خود غلتیدندتا تاریخ حماسه خرمشهر جاودانه بماند. همچنان که پس از 27 سال خاطره شیرین آزادسازی خرمشهر در اذهان ملت ایران همچنان غرورآفرین است و یاد همه آنان که با چهره‌های غبارگرفته از خاک خونین‌شهر در حالی که لبخند پیروزی بر لب داشتند در مسجد جامع جمع شده و یاد فاتحان خرمشهر، شهید محمد جهان‌آرا، شهید حسین خرازی، زنده‌یاد حاج احمد متوسلیان، شهید مهدی باکری، شهید حسن باقری، شهید صیادشیرازی، شهید احمدکاظمی و... را گرامی می‌داریم.
آری سوم خردادماه یادآور حماسه‌ای پرشکوه از تجلی قدرت ایمان و عظمت اراده رزمندگان فداکاری است که با عینیت بخشیدن به مفهوم والای ایثار و از خودگذشتگی آزادی خرمشهر را به ارمغان آوردند که همواره در تاریخ کشور این ایثارگری‌ها، رشادت‌ها و حماسه‌های پرشور فراموش نشدنی است.
آن روز‌ها پیر جماران و فرمانده کل قوا به مناسبت این پیروزی چنین فرمودند:
فتح خرمشهر فتح خاک نیست، فتح ارزشهای اسلامی است، خرمشهر شهر لاله‌های خونین است، خرمشهر را خدا آزاد کرد. مبارک باد بر ملت عظیم‌الشأن ایران این چنین فرزندان سلحشور و جان بر کفی که نام آنان و کشورشان را جاویدان کردند و مبارک باد بر اسلام بزرگ این متابعانی که در دو جبهه با دشمن باطنی و دشمنان ظاهری پیروزمندانه و سرافراز امتحان خویش را دادند و برای اسلام سرافرازی آفریدند.
و چه زیبا فرمود خلف شایسته او فرمانده کل قوا مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) که:
«حماسه فتح خرمشهر و عملیات عظیم بیت‌المقدس در این کشور خواهد ماند، هم در آن روزی که این حادثه اتفاق افتاد، هم هر وقت که این گونه حوادث برای افکار مردم تشریح گردد»
فرا رسیدن سوم خردادماه سالروز فتح شهر عشق و شهادت، خونین‌شهر- خرمشهر قهرمان و روز مقاومت،ایثار و پیروزی بر امت حزب‌الله مبارک‌باد.
منابع:
- اطلس راهنما 2
- خرمشهر در جنگ، تهیه مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ
- اخبار، فتح خرمشهر
- نشریه روایت نزدیک
- پیام امام خمینی(ره) به مناسبت آزادسازی خرمشهر 3/3/61
- بیانات مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) 3//3/78
سالروز فتح خرمشهر و روز مقاومت و پیروزی
مقاومت مردم خرمشهر، حماسه ای از یاد نرفتنی است؛ چرا که مردم این شهر در حالی به مبارزه با دشمن پرداختند که از پیش برای این تهاجم و تجاوز آمادگی نداشتند. آنها با سلاح عزم و ایمان به مکتب و عشق و علاقه به میهن اسلامی شان، با دست خالی چنان مقاومت کردند که در تاریخ، بی نظیر ماند. به اعتقاد کارشناسان نظامی، مقاومت بی سابقه ای که در خرمشهر انجام شد، هرگز با دیگر مقاومت ها قابل مقایسه نیست. خرمشهر برای ملت ما تنها یک شهر نیست، بلکه تاریخ گویای پایداری، ایثار و جاودانگی انقلاب است. از این رو، سوم خرداد و فتح این شهر، آیینه گویایی از تاریخ و جغرافیای دفاع مقدس و جهاد آگاهانه و شجاعت مظلومانه این امت است.
تاریخ گویای جنگ
روز سوم خرداد ماه، سالگرد حماسه آزادی و فتح خرمشهر پس از بیش از یک سال و نیم اشغال آن به دست بعثیان است. فتح خرمشهر، موجب برانگیختگی احساسات و عواطف پاک ملت ایران شد و هم دلی و وحدت را میان اقشار ملت پدید آورد. حماسه شگرف آزادسازی خرمشهر، پیروزی سروقامتانی را پدید آورد که با فتح آفرینی خود، نهایت ایثار، اوج مظلومیت، انتهای پاک بازی و منتهای توکل را رقم زدند. خرمشهر برای ملت ما تنها یک شهر نیست، بلکه تاریخ گویای پایداری، ایثار و جاودانگی انقلاب است.
دشمن و حفظ خرمشهر
فتح خرمشهر موجب سرشکستگی صدام و نیز تلخ کامی حامیان قدرتمند وی شد. صدام و نظامیان بعثی، همه همت، توان و تدبیر خود را برای حفظ اشغال خرمشهر، از آغاز تصرف آن به کار گرفتند و این شهر را به گمان خود به دژی نفوذناپذیر تبدیل کرد. این کار با کشیدن حصارهای دفاعی متعدد به دور این شهر، ساختن خاکریزهای دفاعی گسترده، ویرانی خانه های مردم و ایجاد میدان های مین صورت گرفت. بعثیان حتی فکر مقابله با عملیات هوایی نیروهای ایرانی را نیز کرده بودند. بر این اساس، هر جا زمینی مساعد برای فرود آمدن نیروها از هوا بود، آن ناحیه را با کاشتن عمودی تیر آهن برای اقدام نظامی از آسمان ناممکن ساخته بودند. همه این اقدامات، نشان از عزم جدی صدام برای در اختیار داشتن این شهر داشت. او حتی در نقشه های منتشر شده خود، نام این شهر را عوض کرد و آن را «مُحمّره» نامید.
فتح خرمشهر، نقطه تزلزل دشمن
پس از 23 روز نبرد شبانه روزی رزمندگان اسلام در عملیات بیت المقدس و درست هنگامی که آنان به فتح خرمشهر نزدیک می شدند، صدام همچنان به تقویت نیروهای خود در این شهر می پرداخت و برای جلوگیری از پیروزی قطعی سپاه اسلام، سربازان جدیدی را وارد خرمشهر می کرد، به گونه ای که بیشترین اسیران عملیات بیت المقدس، از داخل شهر خرمشهر به اسارت گرفته شدند. به اسارت درآمدن حدود دوازده هزار نفر از نظامیان بعثی در این شهر، از اراده جدی صدام برای برافراشتن پرچم دشمن بر بالای خانه های این شهر خبر می دهد. پس از فتح خرمشهر، صدام احساس کرد جنگی که آغاز کرده بود تا انقلاب اسلامی را از پای درآورد، موجب سستی حکومت وی شده است و اشغال سرزمین ایران، حتی امکان کشانده شدن جنگ را به خاک کشورش در پی دارد.
نتایج عملیات بیت المقدس
فتح خرمشهر، مهم ترین نتیجه عملیات بیت المقدس بود، ولی تنها نتیجه آن به شمار نمی آید. در این نبرد که یکی از مهم ترین و گسترده ترین عملیات ها در دوران جنگ تحمیلی است، حدود 5400 کیلومتر مربع از خاک کشور آزاد شد. وجود موانع طبیعی در اطراف منطقه تحت اشغال، یعنی رودخانه کرخه نور در شمال، کارون در شرق، رودخانه اروندرود در جنوب و آب های هورالهویزه در غرب و نیز وجود دشت های وسیع مناسب با مانور زرهی که ستون فقرات ارتش صدام را تشکیل می داد، شرایط بسیار مناسبی برای نیروهای اشغالگر پدید آورده بود. دشمن با حمایت گسترده نیروی هوایی و آتش پشتیبانی می توانست احساس کند در دژی استوار نشسته است و امکان نفوذ به جبهه وی وجود ندارد.
خرمشهر، نماد مقاومت
مقاومت 43 روزه مردم خرمشهر، فصل مهمی در هشت سال دفاع مقدس است؛ زیرا بسیاری از کارشناسان نظامی معتقدند اگر خرمشهر مقاومت نمی کرد و متجاوزان به آسانی آن جا را اشتغال می کردند، شاید سرنوشت جنگ این گونه رقم نمی خورد. این پایداری سترگ، سدّی شد در برابر اینکه عراقی ها سریع به اهدافشان برسند و توان نظامی آنها در منطقه به هم بریزد. اگر خرمشهر در همان روزهای نخست به دست عراقی ها می افتاد، دشمن به نقطه ای حساس دسترسی پیدا می کرد و آن استفاده از بندر خرمشهر بود. از سوی دیگر، تصرف آبادان و اهواز برای دشمن، راحت و کار برای رزمندگان اسلام بسیار دشوار می شد.
قدرت ایمان
آزادسازی خرمشهر در عملیات شگفت انگیز بیت المقدس، از قدرتی حکایت می کرد که همت و ایمان رزمندگان اسلام آن را پدید آورد. نگاهی به رخدادهای پس از فتح خرمشهر و پیام های رسمی و غیر رسمی دولت مردان امریکایی و متحدانش، به روشنی حکایت از آن دارد که برپاکنندگان اصلی جنگ تحمیلی، از کارآمدی طرح حمله نظامی به ایران ناامید شده بودند و برای مقابله با نظام اسلامی راه کار دیگری را دنبال می کردند؛ چرا که ادامه جنگ از یک سو، حرکت پرشتاب نهضت های اسلامی را در منطقه به دنبال داشت و از سوی دیگر، برای قدرت های بزرگ که در سطح بسیار گسترده ای به نفع عراق وارد این کارزار شده بودند، شکست ارتش عراق، ترجمان ناکامی آنان بود.
تأثیرات فرامنطقه ای آزادی خرمشهر
آزادی خرمشهر چنان در سطح بین المللی تأثیر گذاشت که پس از پیدایش وضعیت جدید و بیرون راندن متجاوزان از خرمشهر، برتری سیاسی ـ نظامی ایران در برابر عراق مطرح شد و مسیر جنگ نیز تغییر یافت. جنگی که ابتدا با هدف براندازی یا تعدیل دیدگاه های انقلاب اسلامی طرح ریزی شده بود، بر خلاف تصور، عامل تثبیت اوضاع سیاسی در داخل کشور و درهم شکستن جبهه ضدانقلاب شد. زمانی که خرمشهر به دست نیروهای ایرانی از دشمن باز پس گرفته شد، همه دنیا تا 24 ساعت سکوت کرد و بوق های تبلیغاتی هیچ گونه خبری از پیروزی رزمندگان ایران اسلامی را در حماسه فتح خرمشهر پخش نکردند؛ زیرا برایشان باورکردنی نبود که نیروهای ایرانی بتوانند دست به چنین عملیاتی بزنند.
سقای خونین شهر
حجت الاسلام شهید شریف قنوتی، نخستین روحانی شهید دفاع مقدس، نقش تعیین کننده و بسزایی در مقاومت خرمشهر داشت. او با شروع جنگ تحمیلی، با تشکیل گروه های «الله اکبر» و گروهان های مقاومت، چندین بار شهر را از خطر سقوط نجات بخشید. پس از آن، لشکر «الله اکبر» را تشکیل داد. جاسوسان و ستون پنجم، فعالیت های او را به دشمن اطلاع می دادند و دشمن نیز همواره در تلاش بود او را به دام بیندازد. ایشان افزون بر فرماندهی محور خرمشهر و هدایت نیروها، مسئولیت تأمین مهمات آنها را به عهده داشت و چندین بار با فداکاری و رشادت، دشمن را از شهر بیرون راند. شهید شریف قنوتی در همه صحنه ها حضوری جدی و تعیین کننده داشت؛ از حمل مجروحان و شهیدان گرفته تا رساندن آب و غذا به خرمشهر، تا آن جا که به او «سقای خونین شهر» لقب دادند.
برای رسانه
الف) زیرنویس
امام خمینی رحمه الله : فتح خرمشهر یک مسئله عادی نیست، بلکه مافوق طبیعت است.
مقام معظم رهبری: واقعه خرمشهر از دور فقط یک حادثه تاریخی افتخارآمیز است، ولی از نزدیک این قضیه شبیه به یک معجزه بزرگ است.
ب) معرفی کتاب
1. ناصر مؤذن، آخرین نگاه از پل خرمشهر، چهار سو، 1360.
2.مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه، از خونین شهر تا خرمشهر، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، 1373.
3.مهدی خلیلیان، پشت دروازه های خرمشهر، هماهنگ، 1377.
4. دفتر حفظ آثار و ارزش های دفاع مقدس، حماسه خرمشهر، معاونت فرهنگی ستاد فرماندهی کل قوا، 1371.
5. رضا خدری، خرمشهر از اسارت تا آزادی، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1363.
ج) پرسش های چهارگزینه ای
1. اشغال خرمشهر در چه تاریخی صورت گرفت؟
الف) سوم آبان 1359 ب) سوم خرداد 1359
ج) چهارم آبان 1359د) چهارم خرداد 1359
2. فتح خرمشهر در چه تاریخی صورت گرفت؟
الف) سوم خرداد 1360ب) سوم خرداد 1361
ج) سوم خرداد 1359د) سوم خرداد 1362
3. نخستین روحانی شهید که در خرمشهر به شهادت رسید که بود؟
الف) شهید آیت الله محلاتی ب) شهید حجت الاسلام شریف قنوتی
ج) شهید حجت الاسلام میثمی د) شهید حجت الاسلام ردانی پور
4. خرمشهر در کدام عملیات آزاد شد؟
الف) ثامن الائمه ب) فتح المبین
ج) بیت المقدس د) خیبر
نقل از وب فتح خرمشهر
.: Weblog Themes By Pichak :.
