خدمات حضرت خدیجه(س) به اسلام
در ماه مبارک رمضان سال دهم بعثت خدیجه بانوى فداکار و همسر بى نهایت مهربان حضرت رسول(ص)در روز دهم در سن شصت و پنجسالگى از دنیا رفت و پیامبر(ص)او را با دست مبارک خویش در حجون مکه (قبرستان ابوطالب)به خاک سپرد
به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ حضرت خدیجه سلام الله علیها از کسانی بود که قبل از دیدار با رسول خدا،انتظار ظهور پیامبر خاتم(ص)را می کشید و همیشه از علما جویای نشانه های نبوت می شد.
زندگی نامه حضرت خدیجه(س)
در ماه مبارک رمضان سال دهم بعثت خدیجه بانوى فداکار و همسر بى نهایت مهربان حضرت رسول(ص)در روز دهم به سن شصت و پنجسالگى از دنیا رفت و پیامبر(ص)او را با دست مبارک خویش در حجون مکه (قبرستان ابوطالب)به خاک سپرد و حزن در گذشت او پیامبر(ص)را بسیار محزون ساخت که پیامبر(ص) سال در گذشتحضرت خدیجه را"عام الحزن"سال اندوه نام نهاده، زیرا که پیامبر(ص)مادر شایسته دخترش زهراى مرضیه را از دست داده و یارى همچون خدیجه را هرگز به دست نخواهد آورد.
پدر او خُوَیلد بن اسد و مادر او فاطمه دختر زائده است.تولّد حضرت خدیجه علیها السلام سال 68 پیش از هجرت است.ازدواج مبارک خدیجه با وجود مبارک و نازنین حضرت محمّد(ص)هنگامی بود که 25 سال از عمر شریف و چهل سال از عمر حضرت خدیجه علیها السلام می گذشت.او از لحاظ نسب از همه زنان پیغمبر به پیغمبر نزدیک تر است .
خدیجه در دوران جاهلیت
حضرت خدیجه علیها السلام در دوران جوانی با تشکیل کاروان های تجاری به کسب درآمد پرداخت.وی با مدیریت و درایتی قوی و به دور از رسم تاجران زمانه که رباخواری را از اصول ثروت اندوزی قرار داده بودند،به تجارت روی آورده بود .
تاریخ نگاران،بارها از او با عنوان هایی همچون"بانوی دوراندیش و خردمند"یا"بانوی عاقل" یاد کرده اند. حضرت خدیجه علیها السلام یکی از ثروتمندترین زنان مکه بود،ولی هرگز از یاری فقیران روی برنگرداند و خانه اش همواره کعبه آمال مردم بینوا و پناه گاه نیازمندان بود.کرم،سخاوت،دوراندیشی،درایت، عفت و پاک دامنی،از وی بانویی پرهیزکار و مورد احترام ساخته بود.لقب"بانوی بانوان قریش"که در آن زمان به وی داده شد،نشان دهنده جایگاه او در میان مردم است
نخستین بانوی مسلمان
حضرت خدیجه علیها السلام نخستین زنی بود که به پیامبری حضرت محمد(ص)ایمان آورد و اولین بانویی بود که همراه امام علی(ع)با پیامبر به نماز ایستاد و پیشانی بندگی بر خاک سایید.تاریخ نویسان از یکی از همسران پیامبر اعظم نقل کرده اند که می گفت:من همواره از علاقه پیامبر به خدیجه در شگفت بودم؛چرا که حضرت بسیار از او یاد می کرد و اگر گوسفندی می کشت،به سراغ دوستان خدیجه می رفت و سهمی برای آنها می فرستاد.روزی رسول خدا در حالی که خانه را ترک می کرد،نام خدیجه را بر زبان آورد و از او تعریف کرد.کار به جایی رسید که صبر خویش را از دست دادم و با کمال جرأت گفتم:"وی پیرزنی بیش نبود و خدا بهتر از او را نصیب شما کرده است!".گفتار من چنان رسول خدا را متأثر ساخت که آثار خشم و غضب در چهره ایشان ظاهر شد.در این هنگام رو به من کرد و فرمود:"ابدا چنین نیست!... هرگز همسری بهتر از او نصیب من نشده است.خدیجه هنگامی به من ایمان آورد که همه مردم در کفر و شرک به سر می بردند.او ثروت خود را در سخت ترین لحظات در اختیار من گذاشت.خدا از او فرزندانی نصیبم کرد که به دیگر همسرانم نداد."
شرح یک اشتباه
متأسفانه با وجود روایات متعدد و قراین واضح، عده ای کوشیده اند نه به خاطر خدیجه علیهاالسلام که به خاطر دشمنی با علی(ع)سابقه وی در اسلام را مخدوش کنند. لذا ایمان خدیجه را بر او مقدم می دارند.از جمله، درباره ایمان آوردن علی(ع)می گویند؛ وقتی علی علیه السلام بر پیامبر صلی الله علیه و آله وارد شد که خدیجه با پیامبر مشغول نماز بود. علی پرسید این عمل چیست؟...
در روایتی دیگر امام علی (ع) از ایمان خدیجه علیهاالسلام چنین یاد می کنند: "خانه ای واحد در آن روز در اسلام جمع نشد غیر از رسول خدا و خدیجه علیهاالسلام و من سومین آن دو بودم.نور وحی و رسالت را می دیدم و بوی نبوت را استشمام می کردم."در هر صورت علی(ع)و خدیجه علیهاالسلام با پیامبر خدا اولین جامعه اسلامی را تشکیل دادند و در دوره دعوت غیر علنی به اجرای مراسم عبادی و نماز می پرداختند.
در دوره ای که هنوز غیر این سه نفر کسی مسلمان نشده بود،خدیجه و علی به یاری پیامبر می شتابند و نه تنها در منزل یا کوه حراء که در کنار مسجد الحرام و کعبه و در منظر و مرعی کفار نماز می خوانند و حضور اولین جامعه کوچک اسلامی را به مسافران و مقیمان اطلاع می دهند.این ارتباط ها همچنان ادامه داشت تا آن که نوبت به خطیرترین مرحله رسالت رسید.
فرزندان حضرت خدیجه (س)
در تعداد فرزندان حضرت خدیجه(س)،میان مورخان اختلاف است.به گفته مشهور ثمره ازدواج رسول خدا و خدیجه،شش فرزند بود. - هاشم2- عبدالله به این دو"طاهر" و"طیب"می گفتند. 3- رقیه 4- زینب 5- ام کلثوم 6- فاطمه
رقیه بزرگترین دخترانش بود و زینب،ام کلثوم و فاطمه به ترتیب پس از رقیه قرار داشتند.پسران خدیجه پیش از بعثت پیامبر(ص)،بدرود زندگی گفتند.ولی دخترانش،نبوت پیامبر(ص)را درک کردند.
گروهی از محققان معتقدند قاسم و همه دختران رسول خدا(ص)پس از بعثت به دنیا آمدند و چند روز پس از پیامبر خدا(ص)به مدینه هجرت کردند.طاهر پسر رسول خدا و خدیجه بود که پس از بعثت به دنیا آمد ولی مانند دیگر پسران پیامبر در مکه فوت کرد .
خصوصیات حضرت خدیجه (س)
خدیجه از بزرگترین بانوان اسلام به شمار می رود. او اولین زنی بود که به اسلام گروید؛ چنان که علی بن ابی طالب(ع)اولین مردی بود که اسلام آورد. اولین زنی که نماز خواند، خدیجه بود. او انسانی روشن بین و دور اندیش بود. با گذشت، علاقه مند به معنویات، وزین و با وقار، معتقد به حق و حقیقت و متمایل به اخبار آسمانی بود. همین شرافت برای او بس که همسر رسول خدا(ص)بود و گسترش اسلام به کمک مال و ثروت او تحقق یافت.
خدیجه از کتب آسمانی آگاهی داشت و علاوه بر کثرت اموال و املاک، او را"ملکه بطحاء"می گفتند.از نظر عقل و زیرکی نیزبرتری فوق العاده ای داشت و مهم تر این که حتی قبل از اسلام وی را"طاهره"و"مبارکه" و "سیده زنان "می خواندند.
دیگر خصوصیت خدیجه این است که او دارای شم اقتصادی و روح بازرگانی بود و آوازه شهرتش در این امر به شام هم رسیده بود.
البته سجایای اخلاقی حضرت خدیجه نیز چنان زیاد است که قلم از بیان آن ناتوان است.پیامبر اکرم(ص) می فرماید:"افضل نساء اهل الجنة خدیجة بنت خویلد و فاطمة بنت محمد و مریم بنت عمران و آسیة بنت مزاحم."
چه می توان گفت در شأن کسی که مایه آرامش و تسلای خاطر رسول خدا(ص)بود؟در تاریخ می خوانیم حضرت محمد(ص)هر وقت از تکذیب قریش و اذیت های ایشان محزون و آزرده می شدند،هیچ چیز آن حضرت را مسرور نمی کرد مگر یاد خدیجه و هرگاه خدیجه را می دید مسرور می شد.
ذهبی می گوید:"مناقب و فضایل خدیجه بسیار است؛او از جمله زنان کامل،عاقل،والا،پای بند به دیانت و عفیف و کریم و ازاهل بهشت بود.پیامبر اکرم(ص)کرارا او را مدح و ثنا می گفت و بر سایر امهات مومنین ترجیح می داد و از او بسیار تجلیل می کرد.به حدی که عایشه می گفت:"بر هیچ یک از زنان پیامبر(ص) به اندازه خدیجه رشک نورزیدم و این بدان سبب بود که پیامبر(ص)بسیار او را یاد کرد.
خدمات حضرت خدیجه به اسلام
حضرت خدیجه علیها السلام در 24 سال زندگی مشترک با پیامبر گرامی اسلام(ص)،خدمات بسیاری برای آن بزرگوار و دین اسلام انجام داد.حمایت های مالی،روحی،عاطفی از حضرت محمد(ص)،تصدیق و تأیید پیامبر در روزگاری که هیچ کس تأییدش نمی کرد و یاری ایشان در برابر آزار مشرکان،گوشه هایی از این خدمات ارزشمند است.حضرت خدیجه علیها السلام پس از ازدواج با پیامبر،دارایی اش را به ایشان بخشید تا آن را هرگونه می خواهد مصرف کند.رسول گرامی اسلام در این زمینه می فرماید:"هیچ ثروتی به اندازه ثروت خدیجه علیهاالسلام برای من سودمند نبود."
حضرت خدیجه علیها السلام،این بانوی بزرگوار نه تنها از عمق جان به رسالت پیامبر ایمان آورد،بلکه او را در برابر سختی ها و تکذیب مشرکان و بدخواهان یاری داد.تا زنده بود،اجازه نداد آزار و شکنجه مشرکان بر رسول خدا سخت آید. هنگامی که رسول الله با باری از مصیبت و اندوه به خانه می آمد،خدیجه او را دلداری می داد و نگرانی را از ذهن و خاطرش می زدود.
آخرین مال حضرت خدیجه کجا صرف شد؟
اموال حضرت خدیجه علیها السلام به عنوان ابزاری مناسب از همان ابتدا در خدمت اسلام و پیشرفت آن قرار گرفت.جالب این که آخرین بخش از دارایی خدیجه توسط امیر مؤمنان(ع)در سفر هجرت به مدینه صرف شد.
پیامبراکرم(ص)سه شبانه روز در غار ثور ماند،امیر مؤمنان(ع)نیز شبانه خود را به غار رساند و آذوقه و لوازم سفر را آورد.در آن جا حضرت به علی(ع)فرمود:"امانت های زیادی نزد من است،به بالای ابطح(تپه ای در مکه)برو و صبح و شب با صدای بلند بگو هر کسی نزد محمد امانت و یا ودیعه ای دارد بیاید و تحویل بگیرد.یا علی!بعد از این با هیچ حادثه ای ناگوار مواجه نخواهی شد تا این که نزد من برسی.امانت های مردم را آشکارا تحویل بده.ای علی!تو را سرپرست دخترم فاطمه قرار دادم و خدا را مراقب شما.از آخرین باقی مانده اموال خدیجه برای خود و فاطمه و هر کس از بنی هاشم که قصد همراهی با شما را دارد، شتر و زاد و توشه بخر و بعد از رد امانت ها،دیگر درنگ نکن... ."
سفر اکثر مسلمانان با اموال خدیجه ممکن شد.آخرین آن ها هم قافله ای بود که امیر المؤمنین(ع)آن را سرپرستی کرد.
سروده های خدیجه در وصف پیامبر
از ویژگی های بارز حضرت خدیجه علیهاالسلام بهره مندی از عقل،هوش و تدبیری سرشار بوده است.در عصر جاهلیت که جهل همه جا را فرا گرفته بود و زنان از بیش تر مزایای زندگی محروم بودند،حضرت خدیجه دارای کمال،عقل و شخصیت ادبی در سطح بالایی بود؛چنان چه اشعار سرشار از ظرافت ادبی و معنوی او در شأن رسول خدا که حدود پانزده سال پیش از بعثت سروده شده،شاهد گویایی بر این مطلب است. او در یکی از اشعار خود در شأن رسول اکرم صلی الله علیه و آله چنین گفته است:"اگر من روز را در میان همه نعمت ها به شب رسانم و دنیا و سلطنت شاهان بزرگ ایران و کسری ها همیشه برای من باشد،اگر دیدگانم به تماشای چشمان تو نپردازند،تمامشان برای من به اندازه بال پشه ای ارزش ندارد".
جالب این است او از کسانی بود که انتظار ظهور پیامبر اکرم(ص)می کشید و همیشه از ورقه بن نوفل و دیگر علما جویای نشانه های نبوت می شد.اشعار فصیح و پر معنای وی در شان پیامبر اکرم(ص)از علم و ادب و کمال و محبت او به آن بزرگوار حکایت می کند.
نمونه ای از اشعار خدیجه(س)در باره پیامبراکرم(ص)چنین است:
فلو اننی امسیت فی کل نعمة و دامت لی الدنیا و تملک الاکاسرة
فما سویت عندی جناح بعوضة اذا لم یکن عینی لعینک ناظرة
"اگر تمام نعمت های دنیا از آن من باشد و ملک و مملکت کسراها و پادشاهان را داشته باشم،در نظرم هیچ ارزش ندارد زمانی که چشم به چشم تو نیافتند."
وفات حضرت خدیجه(س)
حضرت خدیجه(س)در سن 65 سالگی در ماه رمضان سال دهم بعثت در خارج از شعب ابوطالب جان به جان آفرین تسلیم کرد.حضرت خدیجه (س)سه سال قبل از هجرت بیمار شد.پیغمبر (ص) به عیادت وی رفت و فرمود:"ای خدیجه،اما علمت ان الله قد زوجنی معک فی الجنه؛آیا می دانی که خداوند تو را دربهشت نیز همسرم ساخته است!؟" آنگاه از خدیجه دل جویی و تفقد کرد؛او را وعده بهشت داد ودرجات عالی بهشت را به شکرانه خدمات او توصیف فرمود.
بعد از وفات این بانوی بزرگ،پیغمبر خدا(ص)شخصا خدیجه را غسل داد،حنوط کرد و با همان پارچه ای که جبرئیل از طرف خداوند عزوجل برای خدیجه آورده بود،کفن کرد. رسول خدا(ص)شخصا درون قبر رفت، سپس خدیجه را در خاک نهاد و آنگاه سنگ لحد را در جای خویش استوار ساخت. او بر خدیجه اشک می ریخت، دعا می کرد و برایش آمرزش می طلبید. آرامگاه خدیجه درگورستان مکه در"حجون "واقع است.
رحلت خدیجه برای پیغمبر(ص)مصیبتی بزرگ بود؛ زیرا خدیجه یاور پیغمبر خدا(ص)بود و به احترام او بسیاری به حضرت محمد(ص)احترام می گذاشتند و از آزار وی خودداری می کردند.
امام صادق(ع)فرمود:"وقتی خدیجه علیهاسلام وفات کرد،فاطمه علیهاسلام به رسول خدا پناه برد.به دور پیامبر می‌چرخید و می‌گفت:"پدر جان، مادر من کجاست؟"جبرئیل نازل شد و عرضه داشت:"ای رسول خدا،پروردگارت امر فرمود به فاطمه سلام برسان و بگو مادرش در خانه ای است از یاقوت و زبرجد که اطاق‌هایش از طلا و ستون‌هایش از یاقوت قرمز ساخته شده و با آسیه و مریم همنشین است".
آخرین سخنان حضرت خدیجه
آخرین سخن خدیجه،به هنگامی که بر بستر مرگ خفته بود،از درد و رنج هائی که در راه پیامبر(ص)دیده بود کم ارج تر نبود.لحظه ای که شبح مرگ بر چهره او سایه افکنده بود به پیامبر چنین می گوید:"ای رسول خدا ...... من در حق تو کوتاهی کردم و آنچه شایسته تو بود،انجام ندادم.از من در گذر و اگر اکنون، دل در طلب چیزی داشته باشم,خشنودی توست."
وصیت حضرت خدیجه (س)
چون بیماری خدیجه شدت یافت،عرض کرد:"یا رسول الله!چند وصیت دارم؛من در حق تو کوتاهی کردم،مرا عفو کن.پیامبر(ص)فرمود:"هرگز از تو تقصیری ندیدم و نهایت تلاش خود را به کار بردی.در خانه ام بسیار خسته شدی و اموالت را درراه خدا مصرف کردی."
عرض کرد:"یا رسول الله!وصیت دوم من این است که مواظب این دختر باشید و به فاطمه زهرا(س)اشاره کرد.چون او بعد ازمن یتیم و غریب خواهد شد.پس مبادا کسی از زنان قریش به اوآزار برساند.مبادا کسی به صورتش سیلی بزند.مبادا کسی بر اوفریاد بکشد.مبادا کسی با او برخورد غیر ملایم و زننده ای داشته باشد.”
سپس ادامه داد:"اما وصیت سوم را شرم می کنم برایت بگویم.آن را به فاطمه عرض می کنم تا او برایت بازگو کند.سپس فاطمه را فراخواند و به وی فرمود:نور چشمم!به پدرت رسول الله بگو: مادرم می گوید: من از قبر در هراسم؛از تو می خواهم مرا درلباسی که هنگام نزول وحی به تن داشتی،کفن کنی."
پس فاطمه زهرا(س)از اتاق بیرون آمد و مطلب را به پیامبر(ص)عرض کرد.پیامبر اکرم(ص)آن پیراهن را برای خدیجه فرستاد و او بسیار خوشحال شد.هنگام وفات حضرت خدیجه،زمانی که پیامبراکرم(ص)در حال غسل و کفن بود،ناگهان جبرئیل درحالی که کفن از بهشت همراه داشت،نازل شد و عرض کرد:"یا رسول الله،خداوند به تو سلام می رساند و می فرماید:ایشان اموالش را در راه ما صرف کرد و ما سزاوارتریم که کفنش را به عهده بگیریم."
http://rajanews.com/detail.asp?id=162836 رجانیوز
تاریخ : سه شنبه 93/4/17 | 9:36 صبح | نویسنده : سیداصغرسعادت میرقدیم لاهیجی | نظر
.: Weblog Themes By Pichak :.
