تکرار تاریخ
قبل از خواندن این مطلب حتما اینجا راببینید
در پیشامدهای بحرانی و سخت بخصوص در عرصه های سیاسی و اجتماعی ابرهای تیره ناامیدی و تردید جلوی چشمان دغدغه مندان را می گیرد و آنها را دچار شک و حیرت می سازد و نسبت به آینده دچار یأس و ناامیدی می شوند. دیروز که از کتابخانه بیرون می آدم و به دنبال خرید کتابی بودم ناگهان شخصی جلویم سبز شد که مدتها بود او را ندیده بودم. او دوست قدیمی من بود که شاید یک سالی از آخرین ملاقات ما می گذشت. همچون سابق سر صحبت را در گوشه خیابان آغاز کردیم که حدود یک ساعت و نیم به طول انجامید. اگر چه در صداقت و خیرخواهی او تردیدی نداشتم اما در لابه لای سخنان او روح یأدس و نا امیدی را در او مشاهده کردم. اما وقتی که با قطعی سخن گفتن من در تحلیل جریانات و امور مواجه شد تعجب کرد. او از ملاک یقین و قطعیت من پرسید که در جواب او را به مطالعه تاریخ حواله دادم.
آری درست گفته اند که «زندگی تکرار تاریخ است» و از همین روست که قرآن کریم تاریخ و سرگذشت پیشینیان را یکی از منابع بسیار مهم شناخت و گنجینه بی پایان معرفت بشری دانسته اند.
استاد مطهری می نویسد:
- در قرآن آیات بسیارى است که به مطالعه اقوام گذشته دعوت مى کند و آن را مانند یک منبع براى کسب علم معرفى مى کند از نظر قرآن تاریخ بشر و تحولات آن بر طبق یک سلسله سنن و نوامیس صورت مى گیرد، عزتها و ذلتها و موفقیتها و شکستها و خوشبختیها و بدبختیهاى تاریخى حسابهایى دقیق و منظم دارد و با شناختن آن حسابها و قانونها مى توان تاریخ حاضر را تحت فرمان در آورد و به سود سعادت خود و مردم حاضر از آن بهره گیرى کرد.(1)
- قد خلت من قبلکم سنن فسیروا فى الارض فانظروا کیف کان عاقبه المکذبین؛(2) پیش از شما سنتها و قانونهائى عملا به وقوع پیوسته است پس در زمین و آثار تاریخى گذشتگان گردش و کاوش کنید و ببینید پایان کار کسانى که حقایقى را که از طریق وحى به آنها عرضه داشتیم دروغ پنداشتند به کجا انجامید.
مقام معظم رهبری مطالعه تاریخ معاصر را برای طلاب جوان امری ضروری و حیاتی معرفی می کند بصیرت و بینش سیاسی را در انسان بوجود می آورد. از این مطالعه تاریخ برای یافتن بصیرت و بینش سیاسی امری ضروری و لازم است. ایشان می فرماید:
«نمیخواهیم به افتخار به گذشتگان اکتفا کنیم، اما میخواهیم از راه شناختن تاریخ خود، گذشتهى خود و برجستگان این تاریخ، خود را درست بشناسیم؛ امروزمان را درست بفهمیم و راه فردامان را تشخیص بدهیم و باز کنیم.»(3)
همچنین سفارش می کنند:
- «من کلا به جوانها و بخصوص به دانشجویان و طلاب توصیه مىکنم که آگاهیهاى خودشان را افزایش دهند. بسیارى از این کجرویهایى که شما ملاحظه مىکنید، ناشى از کمبود آگاهى است. نسل امروز - بهویژه نسل جوان ما - باید از تاریخ کشورش اطلاع داشته باشد؛ بخصوص از زمان مشروطیت به این طرف را بداند. شما در هر رشتهاى که تحصیل مىکنید، چون جزو نخبگان جامعه هستید - بعد از این هم انشاءالله جزو نخبگان برتر خواهید بود - باید بدانید که کشور شما در چه موقعیتى قرار داشته و دارد. شما باید بخصوص تاریخ رژیم گذشته را بدانید. نسل امروز ما درست نمىداند که انقلاب اسلامى چگونه این کشور را از چنگال آن رژیم خلاص کرده است. این را ما که با همهى پوست و گوشت و همهى هستى خود آن رژیم را حس کردیم، خوب مىدانیم. اینها باید منعکس و گفته شود. البته در این زمینه، چیزهایى هم نوشته شده است. ... ما چنین رژیمى را پشت سر گذاشتیم. پدر او چرا روى کار آمده بود؟ چون یک کودتاى انگلیسى شده بود و آنها اینطور خواسته بودند. شما باید اینها را بدانید. شما باید تاریخ کودتاى رضاخان در اسفند 1299، بعد رسیدنش به سلطنت در 1303، بعد جانشین شدن محمدرضا را بدانید. البته در تلویزیون هم برنامههاى خوبى گذاشتند و اینها را تشریح کردند. در کتابهایى هم این مطالب نوشته شده است.»(4)
در مطالعه تاریخ باید به کتابهایی مراجعه کرد که موثق و امین باشد:
- «من نمىدانم شما چقدر از تاریخ معاصر اطلاع دارید و چقدر آن را خواندهاید. چقدر خوب است که شما در تابستان که قدرى فراغت پیدا مىکنید، واقعا برنامهریزى کنید و قدرى از تاریخ معاصر، از جمله همین قضیهى تنباکو را مطالعه کنید. کتابهایى هم دربارهى این موضوع نوشته شده که مناسبت است آنها را بخوانید. البته مطالعهى کتابهاى امین را مىگویم. بعضیها هستند که چون پاى روحانیت و دین در میان است، از عنادى که با دین دارند، حاضر نیستند به افتخار به این بزرگى اعتراف کنند و آن را مطرح نمایند.»(5)
......................
سید مهدی موسوی گروه حوزه علمیه
تنظیم حسن رضایی گروه حوزه علمیه
................
1- مرتضی مطهری، انسان و ایمان، مجموعه آثار، ج2، ص69.
2- آل عمران: 137.
3- بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در دیدار عمومى مردم لار19/02/1387
4- بیانات در جلسهى پرسش و پاسخ دانشجویان دانشگاه صنعتى امیرکبیر22/12/1379
5- بیانات در جمع دانشجویان دانشگاه تهران22/02/1377
.: Weblog Themes By Pichak :.