سفارش تبلیغ
صبا ویژن

 

آیا ابلیس از فرشتگان بوده است ؟  


یکى از مباحث جنجال برانگیز در مبحث فرشتگان این است که آیا ابلیس ملک بوده است یا جن ، که خود را در زمره ملائکه قرار داده بود؟
اکـثـر مـتـکـلمـیـن خـصـوصـا مـعـتـزله و جـمـع کـثـیـرى از امـامـیـه ابـلیـس بـه چـنـد دلیل از جنس فرشتگان نبود، بلکه از طایفه جن بود:
1- ابـلیـس داراى اولاد و ذریه است و فرشتگان فرزند ندارند؛ زیرا خداوند مى فرماید: آیـا ابـلیـس و فـرزنـدانـش را بـه جـاى مـن دوسـتـان خـود مـى گـیـریـد، جال آن که دشمنان شمایند؟(47) و فرشتگان فرزند ندارند چون فرزند از نر و مـاده بـه وجـود مـى آیـد، و فـرشـتـگـان مـونـث و مـذکـر نـدارنـد؛ زیرا خداوند مى فرماید: فـرشـتـگـان را کـه بـنـدگـان خـداى رحمانند زن پنداشتند، مگر موقع خلقتشان حضور داشتند؟(48)
2- فرشتگان معصومند- چنان که گذشت ؛ در حالى که ابلیس چنین نیست ، لذا لازم است که از جنس فرشتگان نباشد.
3- ابـلیـس از آتـش آفریده شده : و بنا به فرموده خداوند که از او حکایت مى کند: مرا از آتش آفریده اى (49) اما فرشتگان از نور آفریده شده اند، چنان که زهرى از عـروه ، از رسـول خـدا (صـلى الله عـلیـه وآله ) روایـت نـمـوده که ، فرشتگان از نور آفریده شده اند.
4- فرشتگان رسولان الهى اند: و فرشتگان را فرستادگان قرار داد (50) و رسولان الهى معصوم از خطا هستند و چون ابلیس چنینى نبود، پس از فرشتگان نیست .
5- ابـلیـس از جـن بود؛ چون خداوند مى فرماید: همه فرشتگان سجده کردند مگر ابلیس ، که از جن بوده است (51) .
گروهى از متکلمان و بسیارى از فقها به فرشته بودن ابلیس معتقدند و شیخ طوسى (ره ) در تـفـسـیـر تـبـیـان بـر هـمـیـن عـقـیـده اسـت . ایـنـان دو گـونـه دلیل آورده اند:
1- خـداونـد در آیـه فـسـجـدوا الا ابلیس ...(52) ابلیس را از فرشتگان استثنا نـمـوده اسـت و هـمـین استثنا مى فهماند که ابلیس از فرشتگان است ؛ زیرا استثنا ظهور در اتصال دارد نه انقطاع و انفصال .
در جـواب گـفـتـه انـد: در ایـن قـریـنـه وجـود دارد کـه اسـتـثـنـا مـنـقـطـع اسـت مـه مـتـصـل تـا لازمـه اش بـاشـد که ابلیس از گروه و جنس ‍ فرشتگان است ، چنان که در آیه تصریح شده که ابلیس از جنیان است .
2- اگـر ابـلیـس از فـرشـتـگـان نـبـود، فـرمـود خـداونـد: اسـجـدوا لادم شـامـل او نـمـى شـد و اگر او مشمول این امر نیم گشت ، غیر ممکن بود خوددارى او از فرمان سـجـده ، سـرکـشـى و عـصـیـان بـه حـسـاب آیـد و هـمـیـن ، دلیل است که ابلیس از جنس ملائکه بود.
از ایـن مـورد جـواب داده انـد کـه : ابـلیـس در ایـن امـر از بـاب غـلبـه داخـل بـود؛ زیـرا ابـلیـس بـا مـلائکـه هـم نـشـیـنـى داشـت و ظـاهـر امـر شـمـال او نـیز شدهاست ، اما این دلیل نمى شود که او از جنى ملائکه باشد، همان طور که منافقان در خطاب یا ایها آمنوا داخل اند با آن که اینان - در واقع - ایمان ندارند. و یـا در اصـول فـقـه مطرح است : خطابى که براى مردان است ، زنان را فرا نمى گیرد و نـیـز عـکـس آن ، بـا آن کـه هـم نـشـیـنـى ایـن دو گـروه بـسـیـار و جـامـعـه او دو مـوجـود تـشـکـیل شده است . شاید بتوان گفت چون فرشتگان مقامشان بالاتر از ابلیس بود وقتى خـطاب شدند که به آدم سجده کنید، فروتنى و سجده کردند، اما ابلیس - که مقامش پایین تـر بـود - وقـتـى مـتوجه شد که او هم باید سجده کند، براى ابراز خود نمایى و غرور، خود را در گروه امر شدگان به سجده در آورد و از سر نافرمانى سجده نکرد.
با مطالب گذشته ، روشن شد که ابلیس فرشته نبود، بلکه از جنیان بود که خود را در گروه و زمره ملائکه الهى در آورد.


فصل دوم : اوصاف فرشتگان 
اوصاف فرشتگان در قرآن :  


قرآن کریم روى هم رفته ویژگى هاى و اوصاف فرشتگان را چنین مى شمرد:
1- فرشتگان موجوداتى عاقل و با شعور و بندگان گرامى خدایند(53) .
2- آنها سر بر فرمان خدا دارند و هرگز او را معصیت نمى کنند(54) .
3- خداوند وظایف مهم و گوناگونى بر عهده آنان گذارده است :
گروهى حامل عرشند(55) .
گروهى مدبر امرند(56) .
گروهى جان مى ستانند(57) .
گروهى مراقب اعمال بشرند(58) .
گروهى حافظ انسان از خطرات و حوادثند(59) .
گروهى مامور عذاب و مجازات مردمان سرکشند(60) .
گروهى در جنگ ها به مومنان امدادهاى الهى را مى رسانند(61) .
و گروهى ساننده وحى و آورندگان کتب آسمانى براى انبیا هستند(62) .
4- آنها پیوسته مشغول تسبیح حقند(63) .
5- آنـهـا گـاه بـه صـورت انـسـان در مـى آیـنـد و بـر انـبـیـا و حـتـى غـیـر انـبـیا ظاهر مى شوند(64) .
6- داراى مـقـامـات مـخـتـلف مـتـفـاوتـنـد، بـعـضـى هـمـیـشـه در رکـوعـنـد و بـعضى همیشه در سجود(65) .
چرا فرشتگان را به صورت زن و دختر ترسیم مى کنند؟  
یکى از تحریف ها و خرافه هایى که درباره ملائکه صورت گرفته ، این است که ایشان را به صورت زن و دختر ترسیم مى کنند.
امـا چـرا در زمـان عـرب جـاهـلى فـرشـتگان را دختران خدا مى دانستند و چرا هنوز در اندیشه گـروهـى آن افـکـار مـانده ، تا آن جا که فرشتگان را به صورت زن و دختر ترسیم مى کنند، حتى به اصطلاح فرشته آزادى را وقتى مجسم مى سازند در چهره زنى با قیافه و شکل هاى گوناگونى به تصویر مى کشند.

 


{نقل از کتابخانه معارف اسلامی}





تاریخ : سه شنبه 92/12/27 | 2:54 عصر | نویسنده : سیداصغرسعادت میرقدیم لاهیجی | نظر


  • paper | رپورتاژآگهی | فال تاروت چهار کارتی
  • فروش رپورتاژ | بک لینک دائمی