***نسیم معرفت***

 ** سعادت و شقاوت از دیدگاه حکیمِ فرزانه محقِّق لاهیجی

چه خوب است این مطلب (سعادت و شقاوت) را از زبان حکیم فرزانه «محقق لاهیجی»  بیان کنیم. ایشان در کتاب نفیس «گوهر مراد»[ص 181- 183] بعد از اثبات تَجرُّدِ نفسِ ناطقه انسان می‌گوید: چون روح از بدن مفارقت کرد قائم به ذات خود است، [البته] اگر در علم و عمل به کمال رسیده باشد، همان‌طور که از بدن مادی و عالم ماده مجرد شده است، از آثار و عوارض عالم ماده نیز مجرد شده در مقابل ، آثارِ عالمِ مجردات را پیدا می‌کند و مانند علوم و فضایل حقیقی و مَلَکات و اخلاق حسنه، در سِلکِ مجرداتِ عقلیه قرار می‌گیرد و دارای لذّات عقلی می‌شود، چون لذّت حقیقی عبارت است از: درک هرچیزی که برای انسان ملایم و سازگار است و آنچه ملایم با روح مجرد انسان است و غذای اوست ، امور عقلیه، انوار علمیه و مشاهده ذوات مجرده است که در حُسن دل‌ها ، چیزی بر پایه آنها نمی‌رسد، زیرا آنچه را مردم لذت می‌دانند، مانند شهوات و غضب، در حقیقت، لذت نیست، بلکه دفع الم است، زیرا اگر در هرچیزی از لذایذ مادی تکرار و استمرار صورت بگیرد، باعث ملالت و اذیت انسان می‌شود. بنابراین، لذایذ جسمانی لذت حقیقی نیستند و بر فرض هم که لذت باشند، در این عالَم قطعا لذایذ مادی توأم با مَکارِه و ناراحتی‌های زیادی است. در این عالم، لذّتِ خالص و خالی از کدورات وجود ندارد و خداوند آن را خلق نکرده است.
بنابراین، چون نفس ناطقه مجرد شود و به آن لذایذ برسد، در آن لذایذ جاودانه خواهد ماند و این لذتی است که هیچ یک از لذایذ به پای آن نمی‌رسند و سعادت موعود برای مؤمنان نیز همین است که خداوند برای اهل تقوا مهیا کرده و بهشت جسمانی برای انسان محقق ساخته است.
اگر نفس از بدن مفارقت کند، در حالی‌که معرفتی تحصیل نکرده و تصورات و تصدیقات حَقَّه در او حاصل نشده باشد، بلکه در مقابل، آرای باطله و عقاید فاسده در او ترسیم شده و در او رسوخ کرده باشد، گرفتار عذابی می‌شود که نسبت آن عذاب با عذاب‌های دنیوی، مانند نسبت آتش دوزخ به آتش دنیا است.

شقاوتِ حقیقی و آتش واقعی در جهانِ آخرت برای انسان همان کفر ، الحاد ، عناد ، سرکشی و طغیان اوست که با عصیان و مخالفت‌ با اوامر و نواهی الهی توأم شده است، همچنین (شقاوتِ حقیقی و آتش واقعی) اخلاقِ رذیله و صفاتِ حیوانی است که به‌ صورت مَلَکه در او ظهور کرده و مانع رسیدن او به کمال و سعادت شده است. در جهانِ آخرت آنچه (دراین دنیا) بِالقُوَّه بوده (و به مرحله بروز و ظهور نرسیده بود)، به فعلیت رسیده ، به‌ صورت مار و عقرب و حیوانات مُوذی درآمده و برای او جهنم سوزان شده است.

* تنظیم و اصلاح و کمی اضافات توسط + استاد سیداصغرسعادت میرقدیم لاهیجی

http://wikifeqh.ir/%D8%B3%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D8%AA_%D9%88_%D8%B4%D9%82%D8%A7%D9%88%D8%AA

**سعادت و شقاوت از دیدگاه فلسفه و دین+کتابخانه دیجیتالی تبیان

https://library.tebyan.net/fa/Viewer/Text/79454/1