جنابعالی حکومت اسلامی رامی پسندیدیاجمهوری اسلامی را ؟چرا؟

آیت الله هاشمی رفسنجانی: آقایی می گفت مبارزه با شاه حرام است، می خواهم کار علمی کنم/ از کم فروشی این آقا، کار بجایی رسید که رهبری 10 سال با او قهر

نسیم معرفت

سؤال : جنابعالی حکومت اسلامی را می پسندید یا جمهوری اسلامی را ؟ چرا؟ نقطه اصطکاک این دو کجاست؟

پاسخ از جانب حضرت آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی : اگر حسّاس نشده بودند ، این دو کلمه هیچ فرقی با هم نداشتند . چون وقتی صحبت از حکومت اسلامی می شود ، حکومت باید جمهوری باشد یا وقتی می گوییم جمهوری اسلامی ، نتیجه آن همان حکومت اسلامی می شود . در قانون اساسی «جمهوری اسلامی» آمده است. البته مواردی هم درباره حکومت اسلامی و دولت اسلامی آمده است . باید مُشخّص شود که حکومت اسلامی از چه عناصری تشکیل می شود؟ اولین عُنصر این نوع حکومت ، مردم هستند . چون تا زمانی که مردم از لحاظ عقیده مسلمان نشوند ، جزو امّت حکومت اسلامی نمی شوند . پس طرفداران حکومت اسلامی مردمی هستند که عقاید اسلامی دارند . البته نه همه مردم ، بلکه اکثریتی که جامعه را تشکیل می دهد . وقتی پذیرفتند ، باید کسی بیاید بر این مردم حکومت کند . اگر مردم نپذیرند که نمی تواند حکومت کند . خود پیامبر (ص) را مثال می زنم . از پیامبر (ص) که برای حکومت مشروع تر پیدا نمی شود . وقتی مردم گوش به حرف پیامبر (ص) نمی کردند ، حکومتی نداشت . هیچ پیامبر دیگری هم حکومت نداشت . به تاریخ حضرت موسی «ع» ، حضرت عیسی «ع» و دیگر پیامبران نگاه کنید . اگر مردم نمی پذیرفتند ، به زور مردم را به سوی قانون و دین خود نمی آوردند . اول مردم می پذیرفتند و بعد از پذیرش ، قوانین آن دین واجِبُ الأِتِّباع می شد و می بایست از مُقرّرات آن دین اطاعت می کردند . مُقرَّراتِ اسلام هم مشخص است . این معنای واقعی جمهوری است . آن موقع مثل امروز رأی گیری نبود . بیعت های کلّی بود که رؤسای قبایل با کسی بیعت می کردند و الآن «فردی» است و همه مردم باید [جداگانه] رأی بدهند . پس مردم باید حکومت را بپذیرند . حتّی رهبری هم باید مورد قبول و پذیرش مردم باشد . درست است که در شیعه اصولی داریم که فقیه جامِع ُ الشَّرایط در زمان غَیبت به جای امام زمان (عج) می نشیند . این [فقیه جامِع ُ الشَّرایط] هم یک فرد نیست . ممکن است تعداد زیادی باشند . بنابراین ، اگر یکی از آنها بخواهد حکومت کند ، باید رأی مردم را داشته باشد . البته گاهی مردم مُرید فقیهی می شوند و به حرف هایش گوش می کنند که از گذشته موارد زیادی را سراغ داریم . صحبت ما این است که می خواهد حکومت کند و فرمان بدهد ، ارتش و سپاه درست کند و کارهای دیگری انجام دهد . در این فرض باید مردم به آن فرد رأی بدهند . ما در جمهوری اسلامی همین کار را در دو مرحله انجام دادیم . یعنی اول مردم ، خِبرگان را و در مرحله بعد خِبرگان، رهبر را انتخاب می کنند . البته در زمان امام [خمینی] «ره» خود مردم ایشان را به صورت طبیعی به عنوان رهبر انتخاب کرده بودند . بنابراین ، جمهوری اسلامی از لحاظ ماهیّت هیچ فرقی با حکومت اسلامی ندارد . ولی با توجه به مَباحِثی که در جامعه مطرح شد ، بعضی ها می خواهند حکومت اسلامی را منهای جمهوریّت قبول کنند . من می گویم این نمی شود . چون اگر در عالم واقع ، فقیهی مشروعیّتِ حکومت داشته باشد ، تا مردم با آن فقیه بیعت و همکاری نکنند و رأی ندهند ، به هیچ وجه نمی تواند تشکیل حکومت بدهد . اصلاً عملی نیست . بنابراین، باید جمهوری در نوع حکومت اسلامی باشد . در قانون اساسی ما آمده و از اوّل هم جُزو شعارهای انقلاب بوده است . من ترجیح می دهم همین جمهوری اسلامی باشد .