دلیل تعدد زوجات پیامبراکرم(ص) چیست؟

پیامبر اسلام با یازده خانم ازدواج نمودند که با شرح مختصری معلوم می گردد که سیره رسول خدا در این باره چگونه بوده است. پیامبر در سن 25 سالگی با خدیجه کبری ازدواج نمود و تا سن 50 سالگی یعنی سال دهم بعثت فقط با آن بانوی بزرگ زندگی می نمود. بعد از رحلت خدیجه کبری پیامبر با خانمی به نام سوده که شوهرش در حبشه از دنیا رفته بود و بیوه بود ازدواج نمود. سوده دارای خانواده ای مشرک و دشمن پیامبر بود و به علت این که مسلمان شده بود هیچ پشتیبانی در خانواده خود نداشت و او را اذیت می کردند. سپس سایر ازدواج های پیامبر در مدینه و حد فاصل سن 53 تا 63 سالگی رخ داد و به طور قطع آن ازدواج ها عوامل گوناگون سیاسی، اجتماعی و الهی داشت زیرا سن 53 سالگی اقتضایی برای خوشگذرانی جنسی مرد ندارد. به عنوان مثال ازدواج با جویره که از قبیله بنی مصطلق بود موجب شد که بیش از صد خانواده از این قبیله به اسلام بگروند و ازدواج با ام حبیبه دختر ابوسفیان موجب شد دل بزرگترین و قدرتمندترین دشمن مسلمانان به دست آید و توطئه کمتری از سوی او متوجه مسلمین گردد. ازدواج با ام سلمه که شوهرش در احد شهید شده بود و در مدینه غریب و بی کس و سرپرست چهار یتیم بود انگیزه ای الهی بود. همچنین ازدواج با صفیه که بیوه زن بود و شوهرش در جنگ خیبر کشته شده بود. ازدواج با زینب همسر طلاق داده شده زید بن حارث پسر خوانده پیامبر به امر خداوند به جهت برداشتن بدعت حرمت ازدواج با همسر پسرخوانده بود (زیرا آنان همسر پسر خوانده را مانند همسر پسر خود عروس تلقی می کردند). ازدواج با ماریه قبطیه کنیزی که پادشاه اسکندریه برای پیامبر فرستاد به جهت علو مقام و نسب او که به هارون برادر موسی می رسید و مادرش به سموئیل نبی می رسید بود. ازدواج با عایشه و حفصه هم حکمت های خاص خود را داشت - عایشه تنها خانم پیامبر بود که قبل از ازدواج باکره بود. البته دو مسأله که در بین مردم مشهور است از نظر تاریخی ثابت نیست یکی 9 ساله بودن عایشه هنگام ازدواج و دیگری حسن جمال او. برخی از مورخان سن عایشه را 17 یا 18 سال در هنگام ازدواج ثبت کرده اند و از نظر کمالات و زیبایی نیز او را ضعیف شمرده اند. از نظر برقراری عدالت نیز با توجه به شرایط زندگی و خانوادگی در آن زمان و نبود تجمل های امروزی و روحیه و اخلاق بسیار عظیم و با کرامت رسول خدا مسأله به راحتی قابل درک است.
بنابراین علت ازدواج‏هاى پیامبر(صلى الله علیه وآله) را در موارد ذیل، مى‏توان تحلیل کرد:
الف) اجراى حکم الهى و زدودن افکار غلط جاهلى؛ مانند ازدواج با زینب دختر جحش.
ب) تقویت جایگاه اجتماعى زنان آسیب دیده، همچون زنان بیوه و اسیر و رفع تلقى منفى عصر جاهلى در کم ارزش بودن یا بى‏ارزش جلوه دادن آن زنان (در این دوره، همه زنان پیامبر جز عایشه بیوه بودند).
ج) دلجویى از زنان، به دلیل آسیب‏هایى که آنان به خاطر پذیرش اسلام، متحمل شدند؛ مانند ازدواج با ام حبیبه.
د) یک حرکت سیاسى و برقرارى پیوند با قبایل و طوایف بزرگ عرب و جلب پشتیبانى آنان؛ چون پیوند با عایشه.
ه) محافظت و تأمین زندگى بیوه زنان درمانده و فقیر و یتیمان به جاى مانده؛ مانند ازدواج باام سلمه و زینب، دختر خزیمه.
و) نشان دادن عظمت، شکوه و قدرتمندى اسلام و مسلمین؛ مانند ازدواج با صفیه.
ز) حفظ آنان از خطرات جانى؛ مانند وصلت با سوده.
ح) آزادسازى اسیران و بردگان؛ مانند ازدواج با جویریه.ر.ک: المیزان، ج 4، ص 195 ؛ علامه طباطبایى، بررسى‏هاى اسلامى، ص 132 - 139؛ مؤسسه در راه حق، نگرشى کوتاه به زندگى پیامبر اسلام، ص 29؛ رسولى محلاتى، تاریخ انبیاء، ج 3، ص 475. برای آگاهی بیشتر در این زمینه رجوع کنید به: 1- نظام حقوق زن در اسلام، شهید مطهری 2- زن در آیینه جلال و جمال، آیه الله جوادی آملی 3- تفسیر المیزان، ج 4، علامه طباطبایی(ره). دشمنان پیامبر اسلام می خواهند با این اشکالها پیامبر اسلام را انسان هوسران معرفی کنند تا مردم دنیا به اسلام رو نیاورند ولی این کار دشمن سودی به حالش نخواهد داشت و مردم دنیا روز به روز بیشتر به سوی اسلام متوجه می شوند. مردم می دانند که پیامبر اسلام مرد هوس باز و عیاشی نیست و اگر او هوسران بود می توانست در مکه کاملترین هوسرانی را بکند و قریش به او پیشنهاد می کردند که حاضر هستند بهترین و زیباترین دختران را در اختیار او قرار بدهند به شرط اینکه با خدایان آنها کاری نداشته باشد ولی آن حضرت نپذیرفت . پیامبر خدا همسران خود را مخیر ساخته بود که یا با پیامبر بمانند و سختیهای زندگی را تحمل بکنند و یا اینکه طلاق بگیرند و زندگی دنیوی بهتری داشته باشند. یکی از نکته های بسیار شگفت آور این است که پیامبر با وجود همسران متعدد فقط از حضرت خدیجه و ماریه بچه دار شدند.

وب پرسمان دانشجویی