آنچه بینی (همان) تو خواهی شد

***نسیم معرفت***

به نام خدا

یک بیت شعر ناقابل از بنده تقدیم شما:

آنچه بینی (همان) تو خواهی شد

وآنچه خواهی همان توخواهی دید

سیداصغر سعادت

***نسیم معرفت***

رهبر معظم انقلاب: برخی با بزک‌ کردن چهره آمریکا فرصت خنجر زدن برای او ایجاد می‌کنند

آمریکا، همان امریکای قدیم است( دشمن توطئه گر)

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری، حضرت آیت الله خامنه ای با استناد به مشکلات و ضرباتی که به علت اعتماد به امریکا و ساده اندیشی برخی سیاسیون، در تاریخ معاصرِ کشور بوجود آمده افزودند: امریکا، همان امریکای قدیم است اما عده ای مغرض و یا ساده لوح تلاش می کنند این دشمن توطئه گر را در افکار عمومی ملت به فراموشی و غفلت بسپارند تا امریکا در فرصتی مناسب خنجر را از پشت فرو کند.
در این دیدار که در آستانه سیزده آبان، روز ملی مبارزه با استکبار جهانی انجام شد رهبر انقلاب، مقطع کنونی را دوره تثبیت عزت ملت و ترسیم نقشه پیشرفت ایرانیان دانستند و هوشیاری، آگاهی و بصیرت عمومی به ویژه جوانان را در این مقطع، بسیار مهم خواندند.
ایشان افزودند: نکته اساسی در فهم و تحلیل اوضاع کنونی و ترسیم حرکت آینده کشور، درک این واقعیت است که مبارزه جمهوری اسلامی و مردم ایران با استکبار برخلاف حرفهای برخی ها، حرکتی غیرمنطقی و احساساتی نیست بلکه مقابله ای برخاسته از عقل و تجربه و برخوردار از پشتوانه علمی است.
حضرت آیت الله خامنه ای با اشاره به اینکه توجه به تجربه های درس آموز ملتها، مانع از خطای دید و اشتباه محاسباتی می شود خاطرنشان کردند: حتی اگر آیات صریح قرآن مجید درباره ایستادگی و مبارزه با ظلم و استکبار را کنار بگذاریم، حادثه بزرگ کودتای 28 مرداد 1332، نشان می دهد با امریکا چگونه باید برخورد کرد.
رهبر انقلاب در تبیین حوادث مقطع مهم ملی شدن صنعت نفت، اعتماد و امید به امریکا را، اشتباه تاریخی دکتر مصدق (نخست وزیر آن مقطع) خواندند و افزودند: مصدق برای مقابله با انگلیس به امریکا تکیه کرد و همین خوش بینی و ساده اندیشی و غفلت، زمینه ساز موفقیت کودتایی امریکایی شد، کودتایی که همه زحمات ملت را در ملی کردن نفت به هدر داد، رژیم مستبد و وابسته پهلوی را احیا کرد و ایران عزیز را 25 سال در معرض شدیدترین صدمات ملی و ضربات سیاسی - اقتصادی و فرهنگی قرار داد.
حضرت آیت الله خامنه ای با اشاره به نفوذ عمیق و گسترده امریکایی ها پس از کودتای 28 مرداد 32 افزودند: در مقابل اینگونه سختی ها، ملتهایی که رهبران شایسته ندارند، منفعل و تسلیم می شوند اما ملت ایران با بهره مندی از موهبت الهی رهبری امام خمینی، به تدریج آگاه و آگاه تر شد و با نهضت اسلامی، حکومت وابسته پهلوی و حامی اصلی او یعنی امریکا را هدف گرفت.
رهبر انقلاب با استناد به سخنان امام خمینی(ره) در سال 42 درباره نفرت عمیق ملت از رئیس جمهور امریکا افزودند: آن رهبر مقتدر و مصمم که به وعده های الهی، ایمانی عمیق داشت از همان ابتدای شکل گیری نهضت برای مردم تبیین کرد که هرچه شرارت و توطئه است زیر سر امریکاست.
ایشان دشمنی امریکا با انقلاب اسلامی را از همان ماههای اول پیروزی انقلاب یادآور شدند و افزودند: پس از انقلاب، امریکایی ها تا مدتها در تهران سفارت و با دولت ایران ارتباط داشتند اما حتی یک روز، از توطئه خودداری نکردند و این تجربه تاریخی، باید به برخی بفهماند که رابطه و دوستی موجب پایان خصومتها و توطئه های امریکا نمی شود.
حضرت آیت الله خامنه ای تسخیر سفارت امریکا به دست جمعی از دانشجویان را عکس العملی در مقابل ادامه توطئه های واشنگتن و پناه دادن امریکایی ها به دشمن قطعی ملت یعنی محمدرضا پهلوی برشمردند و افزودند: اسنادی که از سفارت امریکا بدست آمد نشان داد این سفارت، حقیقتاً لانه جاسوسی و مرکز توطئه های مستمر برضد «ملت ایران و انقلاب نوپای اسلامی» بوده است.
ایشان، تأمل در اسناد لانه جاسوسی را ضروری، مهم و درس آموز خواندند و خاطرنشان کردند: این اسناد به صراحت نشان می دهد امریکایی ها در دوران شکل گیری نهضت، در مقابله رژیم ننگین پادشاهی با مردم و همچنین پس از انقلاب، پیوسته برای ضربه زدن به ملت ایران در تلاش بوده اند.
حضرت آیت الله خامنه ای با استناد به خاطرات هایزر، ژنرال امریکایی که در زمستان 57 برای نجات رژیم ستمشاهی به ایران آمده بود خاطرنشان کردند: این خاطرات، به خوبی نشان می دهد امریکا عملاً ژنرالهای پهلوی را برای کشتار مردم ایران، تشویق و هدایت می کرده است.
رهبر انقلاب کمک به حرکتهای تجزیه طلبانه و ضد انقلابی، کودتای موسوم به نوژه، تشویق صدام به حمله به ایران و کمکهای روزافزون به دیکتاتور منفور بغداد در طول 8 سال جنگ تحمیلی را دیگر حلقه های زنجیر توطئه های امریکا برشمردند.
ایشان تأکید کردند: امریکایی ها با بدفهمی و ناتوانی از تحلیل واقعیات ایران، در تمامی 37 سال اخیر سعی در براندازی اساسی انقلاب داشته اند اما به فضل الهی شکست خورده اند و از این پس نیز ناکام خواهند ماند.
حضرت آیت الله خامنه ای، هدف از بازخوانی زنجیره توطئه های شیطان بزرگ را، شناخت دقیق تر امریکا خواندند و افزودند: در سالهای اخیر، کسانی مغرضانه و با خط دهی امریکا و یا ساده لوحانه تلاش کرده اند با چشم پوشی بر تجربیات مکرر ملت، چهره ای بزک کرده از امریکا ترسیم و اینگونه وانمود کنند که اگر امریکایی ها، روزی دشمن ایران بوده اند امروز دست از آن توطئه ها کشیده اند!
ایشان افزودند: هدف از این تلاشها، این است که چهره واقعی دشمن از ذهنها پنهان شود تا امریکایی ها در نهان، به دشمنی خود ادامه دهند و در فرصت مناسب خنجر را از پشت فرو کنند.
رهبر انقلاب تأکید کردند: واقعیت این است که اهداف امریکا در قبال جمهوری اسلامی ایران، هیچ تغییری نکرده و آنها اگر بتوانند جمهوری اسلامی را نابود کنند لحظه ای درنگ و تأمل نخواهند کرد اما نمی توانند، و به یاری حق، در سایه همت جوانان، گسترش و تعمیق بصیرت ملت و پیشرفت ایران، در آینده هم، در تحقق این هدف ناکام می مانند.
ایشان با اشاره به برخی نرمشهای ظاهری مسئولان امریکا در مذاکرات افزودند: باطن رفتار امریکا، پیگیری همان اهداف خصمانه گذشته است و ملت، این واقعیت را فراموش نمی کند.
رهبر انقلاب در همین زمینه افزودند: یکی از مسئولان امریکایی در مذاکرات از تنفر از جنگ گفته و حتی گریه کرده است، عده ای ساده لوح ممکن است این قضیه را باور کنند اما حمایت بیدریغ و کمکهای بیوقفه امریکا به رژیم جنایتکار، قصاب و آدم کش صهیونیستی و حمایت آنها از جنایاتی که در حق مردم یمن می شود، ماهیت واقعی آن ادعا و آن گریه را برملا می کند.
رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به روابط عادی ایران با کشورهای مختلف جهان حتی با دولتهایی که دلشان با ملت صاف نیست افزودند: مردم ایران با وجود این رویه، به امریکا که از هر بهانه برای ضربه زدن به ملت و نابودی جمهوری اسلامی استفاده می کند به چشم دوست نمی نگرند و دست دوستی به طرف او دراز نمی کنند چرا که «شرع، عقل، وجدان و انسانیت»، این حق را به ملت نمی دهد.
حضرت آیت الله خامنه ای با اشاره به استمرار فعالیت همه جانبه دولت امریکا برضد جمهوری اسلامی خاطرنشان کردند: آنها بتدریج فهمیده اند که علت ایستادگی ملت، باورها و اعتقادات دینی است به همین علت، امروز با ابزارهای جدید، این اعتقادات و ارزشها را آماج حمله قرار داده اند اما دانش آموزان، دانشجویان و همه جوانان ما، این حیله را بی اثر خواهند کرد.
ایشان افزودند: دشمن تلاش فراوان می کند دانشگاهها را مانند دوران ننگین رژیم پادشاهی به پلی به سمت غرب تبدیل کند، اما با هوشیاری جوانان عزیز ما، دانشگاهها به نردبانی به سمت آرمانهای بلند مدت تبدیل شده اند و جوانان ما، این موقعیت تأثیرگذار را حفظ می کنند.
حضرت آیت الله خامنه ای، پیشرفت و قدرت ملت ایران را، علت روی آوردن دشمنان به مذاکرات هسته ای دانستند و افزودند: آنها در همین مذاکرات نیز تدابیر خصمانه ای بکار بردند تا شاید حرکت ملت را از کار بیندازند.
رهبر انقلاب، تکیه بر شناخت دشمنی عمیق امریکا با ملت ایران را به معنای چشم پوشی بر ضعفهای درونی ندانستند و افزودند: در سیاست گذاری، اجرا، تلاش و تحرک، اولویت بندی مسائل و زمینه های دیگر، ضعفهایی داریم که دشمن در موارد بسیاری، از آنها استفاده کرده است.
ایشان غفلت از دشمن اصلی و پرداختن به منازعات درونی را خطایی بزرگ خواندند و افزودند: برخی به بهانه ضعفها و مسائل داخلی، دشمن خارجی را فراموش می کنند.
حضرت آیت الله خامنه ای تأکید کردند: نباید دشمن را با کسانی که با آنها اختلاف نظر داریم اشتباه بگیریم، دشمن کسی است که با همه توان درصدد ضربه زدن به ملت و روی کار آوردن حکومتی دست نشانده، دلباخته، و تسلیم و مرعوب غرب است و این دشمنِ کینه توز، آگاه و جدی را نباید در هیچ حالتی فراموش کنیم.
رهبر انقلاب خاطرنشان کردند: انتقاد، مایه پیشرفت است و جامعه نیز آزاد و دارای حق انتقاد است اما نباید این حرف تاریخی امام را از یاد ببریم که مکرر می فرمود «هرچه فریاد دارید سر امریکا بکشید».
حضرت آیت الله خامنه ای ضمن توصیه به جوانان برای «جدی گرفتن تحصیل و دانش اندوزی، ترجیح اهداف عمومی به خواسته های شخصی و افزایش آگاهی و قدرت تحلیل» افزودند: صدای ملت ایران تنها صدای رسایی است که در اوضاع آشفته جهان، برضد ظلم و استثمار و استعمار بلند است و دلهای ملتها و نخبگان را بخود جذب می کند و این صدای رسا را نباید از دست بدهیم.
رهبر انقلاب که این سخنانشان با فریادهای مرگ بر امریکای دانشجویان و دانش آموزان همراه شد افزودند: شعار و فریاد مرگ بر امریکای ملت ایران دارای پشتوانه قوی عقلانی و منطقی و برگرفته از قانون اساسی و تفکرات اصولی است که ظلم و ستم را بر نمی تابد.
ایشان افزودند: مفهوم این شعار، مرگ بر سیاستهای امریکا و استکبار است و این منطق برای هر ملتی تشریح شود آن را می پذیرد.
رهبر انقلاب در پایان سخنانشان تأکید کردند: ملت ایران مصمم و پرامید راه خود را ادامه می دهد و جوانان امروز با «افزایش ایمان و بصیرت و تکیه بر معیارهای اصلی» بدون تردید شاهد دورانی خواهند بود که ملتها از زیر سایه غولهای وحشت رها شده اند و ایران عزیز و پیشرفته، الهام بخش همه ملتها شده است.

http://www.khabaronline.ir/detail/474499/Politics/1064

ز ورزش تن ما شود تندرست

***نسیم معرفت***

به نام خدا

اشعاری ناقابل از بنده درباب ورزش

ز ورزش تن ما شود تندرست

شود پرتوان وچالاک وچُست

اگرخواهی شادابی روح وجان

ز ورزش مکن غفلتی ای جوان

علی(ع)  آنکه او  فخرنام آوران

ندیده  کسی  مثل او درجهان

بر او  پهلوانان     کنند   اقتدا

بُوَد  در  همه کارها    پیشوا

برو ای جوان همچو مولا علی

قوی پنجه باش وبه میدان یلی

به  پوریا  درود  پیاپی  فرست

که  مردانگی  را ز مولاگرفت

بسی  پرتوان  بود وبس پیلتن

به  میدان  کشتی چالاک تن

چوبرخوردپوریا به یک بینوا

دراثنای کُشتی شنید او دعا

دعایی زمادربلند شد چنین

الهی  نیفتد  عزیزم   زمین

چوبشنید پوریاچنین ناله ای

به نیکی درایت نمود چاره ای

به ظاهرخودش رابیفکندبه خاک

که از وی  نرنجد دلی  دردناک

سیداصغرسعادت میرقدیم

********************************************************************************************

به روایتی مقبره او در شهر خوی، استان آذربایجان غربی می‌باشد. آرامگاه دیگری نیز منسوب به وی در شهر خیوه ازبکستان وجود دارد و البته آرامگاهی هم در ما بین صومعه‌سرا و فومن این مقبره خود یک مجموعه? فرهنگی - تاریخی است و در فاصله? قرن‌های هشتم تا چهاردهم هجری (14 تا 20 میلادی) برای بزرگداشت نام پهلوان محمود ساخته شده‌است. چنان‌که در آن نواحی رسم بر این است که پس از مراسم ازدواج برای تبرک به زیارت آرامگاه او می‌روند.

طبق منابع موثق، پهلوان محمود قتالی فرزند پهلوان پوریای ولی بوده و با عنوان محمود قتالی بن پوریای ولی از وی نام برده شده است. برخی از منابع متاخر کلمه «ابن» که به معنی «فرزند» است، حذف نموده و منابع معاصر نیز هر دو شخصیت را یکی فرض نموده و پهلوان محمود قتالی را مشهور به پوریای ولی ذکر کرده‌اند.

این اشتباه در دایرةالمعارف بزرگ اسلامی هم تکرار شده‌است. اما باید توجه داشت که پهلوان محمود قتالی هر چند که عارف و پهلوان نامداری بوده و آثاری هم با یادگار گذاشته، ولی هرگز در شهرت و نام‌آوری به پدرش پهلوان پوریای ولی نمی‌رسید.

پس می‌توان گفت آرامگاه پهلوان محمود قتالی فرزند پوریای ولی است که در شهر خیوه در 25 کیلومتری جنوب شهر اورنگ مرکز خوارزم ازبکستان می‌باشد.^[2]

......داستانی است که در مورد پوریای ولی در بین مردم خوی از گذشته‌های دور درباره قبر پوریای ولی سینه به سینه نقل شده‌است و ما نمی‌توانیم از داستان‌های که مردم بصورت سینه به سینه نقل می‌کنند. به سادگی بگذریم. به هر حال این داستان که در کتابهای تاریخی هم نقل شده، علت اسطوره شدن پوریای ولی را نشان می‌دهد. این داستان در بین مردم خوی چنین معروف است که:

جوانی از فقرای شهر خوی که از نعمت پدر محروم بود. عاشق دختر حاکم این شهر می‌شود. او که تنها فرزند مادرش بود، از شدت عشق بیمار و بستری می‌گردد. مداواهای پزشکان در علاج بیمار کارگر نمی‌افتد چرا که بیماری عشق درمان جسمی ندارد.

بالاخره پسر زبان می‌گشاید واز عشقش به دختر حاکم می‌گوید. مادر و نزدیکانش وی را نکوهش می‌کنند. اما پسر بر عشق خویش پافشاری می‌کند و مادر به ناچار به خواستگاری دختر حاکم می‌رود. خبر به گوش دختر حاکم می‌رسد و وی ازدواج خود با آن پسر یتیم را مشروط به پیروزی وی بر پهلوان نامدار خوی، پوریای ولی می‌کند. از آنجا که عشق منطق دیگری دارد. پسر جوان با وجود اینکه می‌داند، توان غلبه بر پوریای ولی را ندارد، برای مبارزه و کشتی گرفتن اعلام آمادگی می‌کند. تاریخ مبارزه روز جمعه تعیین می‌شود.

در شب پنج شنبه در یکی از مساجد شهرخوی، مادر آن جوان حلوای نذری پخش می‌کند که از قضا پوریای ولی هم آنجا حضور داشت. پهلوان از مادر می‌پرسد: سبب نذرت چیست؟ و او جواب می‌دهد: پسرم برای ازدواج با دختر حاکم باید با پوریای ولی کشتی بگیرد و من این حلوا نذر کرده‌ام تا پسرم پیروز گردد.

پوریا دچار تردید می‌شود. تردید در مورد حفظ موقعیت خود به عنوان پهلوان شهر یا اجابت نذر یک مادر و حرکت در جهت رساندن یک جوان به آرزوی خود. او در این تردید تصمیمی شجاعانه می‌گیرد که باعث اسطوره شدن پوریای ولی می‌گردد. روز موعود فرا می‌رسد. پوریا و جوان عاشق در میدان کشتی حاضر می‌شوند. جمعیت انبوهی به تماشا ایستاده‌اند. همه انتظار دارند. در چشم به هم زدنی، پهلوان نامدار شهرشان پیروز گردد. اما نتیجه چیز دیگری است. پهلوان خود را مغلوب جوان عاشق می‌کند.

خود پهلوان پوریای ولی در این مورد می‌گوید: وقتی پشتم به خاک رسید و آن جوان بر سینه‌ام نشست. ناگهان حجاب از دیدگانم به کنار رفت و آن معرفتی را که سالها در جستجویش بودم، در مقابل دیدگانم یافتم.

مردم، جوان پیروز را بر دوش خود گرفتند و به سمت خانه حاکم حرکت کردند. پهلوان شهر مغلوب شد و در زیر دست و پای مردم نظاره گر شادی آن جوان و گریه‌های شوق مادرش بود. دیگر هیچ‌کس پوریا را به چشم پهلوان نمی‌نگریست.

سالها بدین منوال سپری شد و مردم زمانی متوجه قضیه شدند که پهلوان پوریا نقاب خاک بر سر کشیده یود. از آن زمان پوریا به پهلوان افسانه‌ای و اسطوره‌ای تبدیل شد.

ده فرمان مشهور جوانمردی که از پوریا به یادگار مانده، جزو اصول ورزش باستانی کشور است و این ده فرمان سالها سرلوحه پهلوانان خوی بوده و هنوز هم سینه به سینه نقل می‌گردد.

https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%88%D9%84%DB%8C

***(کلیک کنید)مذهب پوریای ولی

الهی هیج دلی غمگین نباشد

***نسیم معرفت***

به نام خدا

یک دوبیتی ناقابل  از بنده تقدیم می شود:

الهی هیج دلی غمگین نباشد

اگر باشد ولی سنگین  نباشد

دل غمدیدگان را  شادگردان

که با غم زندگی شیرین نباشد

سیداصغرسعادت

لاهیجان

***نسیم معرفت***

ویژگی های تاریخی وجغرافیایی وفرهنگی ومذهبی و...لاهیجان(شماره 6)

35- زیارتگاه های شهرستان لاهیجان و حومه:

آقا سید حسن(بالا رود پشت) / آقا امیر مسعود(پهمدان)

سیده مرضیه(نوشر) / آقا سید محمد(شیشال)

آقا سید حسین(دره پشتان) / آقا سید محمد یمنی(تربیت معلم)

آقا سید حسن(میان محله پهمدان) / آقا سید محمد(بار کو سرا)

آقا سید محمد یمنی(فشتو پشته) / دو برادران(زمیدان)

دوبرادران(کوهبنه) / آقا سید ابراهیم( گمل)

آقا سید ابراهیم(بیجار باغ) / آقا امیر مومن(خ کاشف غربی)

آقا سید محمود(لاحشر) / آقا سید مرتضی(جوپیش)

آقا سید حسین(گمل) / آقا سید ابراهیم مراد دهنده(کلنگران)

آقا سید ابراهیم(چهلستون) / آقا سید رضا(سرشکه)

آقا پور نور(تموشل) / آقا سید علی کیا(لیالمان)

آقا سید یحیی(چفل) / آقا سید خلیل(چوشل)

شاهزاده اسماعیل(انارستان) / سید حسین(کوه بیجار)

سید مظفر(سوستان) / محمد رضا(نخجیر کلایه)

محمد شفیع(بیجار بسته سر) / چهار اولیا(چهار پادشاهان)

امیر عباس(کا بیجار) / آقا امیر مقصود( سادات محله امامده)

شیخ عبد الخالق(ذاکله بر) / آقا سید حسن(گلرود بار)

آقا سید رسول (ع)(کوچه نور بخش) / آقا سید رضا(ناصر کیاده)

آقا سید محمد(پاشاکی) / آقا سید حمزه و سید هارون(پاشاکی)

آقا سید نصر اله(گوکه) / آقا سید محمد(دیزبن)

شیخ زاهد گیلانی(شیخانبر) / آقا سید حسن(لفمجان)

آقا پنج علیی(آقا پنج علی) / آقا سید ابوطالب(لاشیدان)

آقا میر شمس الدین(اردو بازار) / آقا امیر شهید(امیر شهید)

آقا سید جمال الدین(پردسر) / آقا سید حسن(لیالستان)

آقا امیر صادق(جیرسر) / آقا سید حسن(لاکمه سر)

آقا سید رضا(تکیه بر) / آقا سید حسین(شیوا)

آپیر خوبان یا آقا پیر خوبان (گورندان)
{جامع ترین بانک اطلاعات شهرستان لاهیجان}

مسجد آقا پنجعلی(آقا پنجعلی)

/ مسجد آقا پیر رضا(تکیه بر)

/ مسجد آقا میر صادق(جیرسر)

/ مسجد آقا سید حسین(شیشه گران)

/ مسجد المهدی(شعر بافان)

/ مسجد الهادی(میدان)

/ مسجد اکبریه(گابنه)

/ مسجد امام حسین (ع)(پردسر)

/ مسجد امام رضا(ع)(اردو بازار)

/ مسجد حضرت ابولفضل(پمپ بنزین)

/ مسجد امام جعفر صادق(ع)(غریب آباد)

/ مسجد جامع(میدان)

/ مسجد جواهر پشته(جواهر پشته)

/ مسجد چهار پادشاهان(میدان)

/ مسجد حضرت ابوالفضل(ع)(کوه بیجار)

/ مسجد خمیر کلایه(خمیر کلایه)

/ مسجد سیدالشهدا(بوجایه پایین)

/ مسجد صاحب الزمان(عج)(سردار جنگل)

/ مسجد صاحب الزمان(عج)(کاروانسرابر)

/ مسجد علی بن ابیطالب(ع)(امیر شهید)

/ مسجد علی بن موسی الرضا(ع)(کوی شهید چمران)

/ مسجد شیخ زاهد گیلانی(شیخانبر)

/ مسجد آقا امیر شهید(امیر شهید)

/ مسجد بیگم آباد(جیرسر)

/ مسجد جامع آهندان(آهندان)
{جامع ترین بانک اطلاعات شهرستان لاهیجان}

***نسیم معرفت***

ویژگی های تاریخی وجغرافیایی وفرهنگی ومذهبی و...لاهیجان(شماره 5)

24- بیمارستان‌های شهرستان لاهیجان:

لاهیجان دارای دو بیمارستان دولتی و یک بیمارستان خصوصی است.

1. بیمارستان دولتی 22 آبان واقع در خیابان امام خمینی که در سال 1327 تأسیس گردید و دارای 158 تخت و بخش‌های سی‌سی‌یو، آی‌سی‌یو، جراحی عمومی، داخلی، زنان و زایمان و اطفال می‌باشد. ریاست این بیمارستان در حال حاضر برعهده? دکتر مقدم براتی است.^[31]
2. بیمارستان دولتی سیدالشهدا (شهید انصاری) واقع در بازکیاگوراب (ابتدای بزرگ‌راه لاهیجان - رشت) که در سال 1350 تأسیس شد و دارای 44 تخت و بخش‌های آی‌سی‌یو، چشم، دیالیز، ارولوژی، گوش و حلق و بینی و ارتوپدی است. ریاست این بیمارستان در حال حاضر بر عهده دکتر سید جلال جلالی می‌باشد.^[32]
3. بیمارستان خصوصی شفا واقع در خیابان کاشف شرقی که در سال 1378 تأسیس شد و دارای 62 تخت و بخش‌های جراحی عمومی، اطفال، زنان و زایمان، داخلی، آی‌سی‌یو و سی‌سی‌یو می‌باشد. ریاست این بیمارستان بر عهده? دکتر نوروزی‌فر است.^[33]
4. بیمارستان خصوصی فوق تخصصی در دست ساخت میلاد لاهیجان دارای 170 تخت و بخش‌های اورژانس، اطفال، زنان و زایمان، داخلی، قلب، جراحی عمومی با 6 اتاق عمل، بخش جراحی قلب، ای سی یو و سی سی یو هرکدام با 14 تخت، رادیو لوژی، آزمایشگاه و 5 بخش بستری به همراه واحدهای تجاری و خدماتی برای رفاه هر چه بیشتر مراجعین در زیربنای با 12000 متر مربع در ضلع شمالی ابتدای جاده لاهیجان به لنگرود واقع شده است.

25- سینماهای لاهیجان:

در سال‌های 57-1353 لاهیجان دارای چهار سینما با مجموع 2433 صندلی بود اما در حال حاضر یک سینمای فعال در لاهیجان وجود دارد. سینما شهرسبز لاهیجان مراحل پایانی بازسازی را گذرانده است و هم اکنون فعالیت میکند.^[35]

سینماهای فعال در گذشته

1. سینما دیاموند متعلق به اکبر پدیدار نظر در ابتدای بلوار شهیدمطهری (روبروی استخر) که در سال 1356 به دلیل ناکافی بودن درآمد تعطیل شد.
2. سینما مولن‌روژ (ایران) نیز متعلق به اکبر پدیدار نظر بود که در جریان انقلاب ایران تعطیل شد.
3. سینما شهرسبز متعلق به غلام‌علی آصفی، به علت ناکافی بودن درآمد در سال 1382 بسته شد و مراحل بازسازی آن جهت گشایش مجدد، از سال 89 شروع ودر سال91 پایان یافته است.
4. سینما رویال (بعثت) متعلق به غلام‌علی صفاری، در سال 1385 به دلیل ناکافی بودن درآمد تعطیل شد. ساختمان نیمه تخریب این سینما در خیابان انقلاب پابرجا است.

26-  جغرافیای تا ریخی لاهیجان:

لاهیجان یکی از بزرگترین و مهمترین و قدیمیترین شهرستانهای گیلان است این شهر زیبا،شهر شمالی ایران است منطقه ای است که از شمال به دریای خزر واز مشرق به لنگرود و از جنوب به دیلمان و از جنوب غربی به سیاهکل و از مغرب به آستانه اشرفیه محدود می شود.فا صله اش تا لنگرود حدود دوازده کیلو متر وبا شهر رشت حدود چهل و سه کیلومتر است طول آن از شمال به جنوب یعنی دهانه قدیمی سفید رود   تا سر لیل چهل و چهار کیلومتر و عرض آن از مغرب به شرق یا از کیسم به دیزبن بیست و پنج  کیلومتر است.ارتفاع این شهر از سایر شهرهای شمال ایران بیشتر است حدود بیست متر ازسطح دریای خزر بلندتر است و حدود دو متر از سطح اقیانوس ها بلندتر است.و چون اطراف این شهر باز است و اراضی آن مرتفع تر از نقاط دیگر گیلان است هوای آن سالمتر از سایر قسمتها می باشد لاهیجان در اعصار مختلف دارای طول و عرضهای مختلف بود.زمانی محدوده لاهیجان از غرب سپید رود کوچصفهان بود و از شرق تا چالوس و تنکابن و از شمال دریای خزر و از جنوب تا حوالی طارم و رود بار.{جامع ترین بانک اطلاعات شهرستان لاهیجان}

27- وجه تسمیه و نامگذاری لاهیجان:

بر طبق روایتی قدیمی این شهر به وسیله لاهیج بن سام بن نوح ساخته شده است لاهیجان به معنای شهر ابریشم و مکان ابریشم است.لا هیجان سابقا" به نام دار الاماره یا دار الامان معروف بوده و بعدها به نام لاهیجان المبارک نامیده شد.شهرستان لاهیجان به علت قرار گرفتن در کوهپایه های  زیبای البرز لقب پایتخت گردشگری جهان اسلام را به خود اختصاص داده و نزدیکی به مرکز استان موجب گسترش سرمایه گذاری در صنعت گردشگری گردیده است.

28- وضعیت آب و هوائی لاهیجان::

لاهیجان به علت وقوعش بین دریای خزر و سلسله جبال مرتفع البرز که پوشیده از جنگل است دارای هوایی لطیف است و در تابستان به خاطر شدت تبخیر هئای این شهر برای مدتی سنگین است و رطوبت در ارتفاعات باعث رگبارهای تا بستانی می شود.در همین زمان در مناطق جلگه ای فشار هوا کم و حرارت زیاد است و جهت بادها از دریا به سمت ساحل است.{جامع ترین بانک اطلاعات شهرستان لاهیجان}

29- محصولات و تجارت لاهیجان:

زراعت اصلی ساکنین مناطق جلگه ای لاهیجان کشت برنج است و ساکنین مناطق کوهستانی عمدا" گندم کار و دامداراند.بیشترین بخش اراضی در مناطق کوهستانی و کوهپایه ای قرار دارد که محصول عمده این مناطق چای می باشد.شغل اصلی مردم لاهیجان تجارت چای برنج و کشاورزی این دو محصول است شهرستان لاهیجان هر ساله به واسطه وی‍‍ژگیهای طبیعی و فرهنگی خاص آن مد نظر عده زیادی از مردم ایران است.به طوری که آن را عروس شهرهای ایران نامیده اند.از جمله سوغات این شهر می توان چای و کلوچه را نام برد که در میان مسافران از شهرت خاصی برخوردار است.{جامع ترین بانک اطلاعات شهرستان لاهیجان}

30- چای لاهیجان:

گیاه چای حدود سه هزار سال قبل از میلاد در چین شناخته شد و لفظ چای کلمه ای چینی است و همان لفظ وارد زبان فارسی شده است.چای درخت است که نیاز به حرارت و آب دارد لذا در نقاط خشک و سرد محصول نمی دهد و محصول آن همان برگهای لطیفی است که در شاخه های پس از هرس زوی بوته می روید و اگر آن را هرس نکنند در ختی به ارتفاع 25 متر خواهد شد ولی اگر مرتب هرس شود به صورت بوته و درختچه به نظر می آید.

خواص چای:نوشیدن چای برای رفع خستگی مناسب بوده و هیجانات عصبی را تسکین می بخشد ضربان نبض را سریع و موجب ازدیاد و اتساع و انقباض قلب می گردد برای هضم غذا و تصفیه خون نافع است.

پدر چای ایران:

اولین بار چای در ایران توسط حاج محمد حسین اصفهانی به سال 1302 ه.ق در عصر ناصر الدین شاه کشت شد ولی پیشرفتی نداشت و موفقیتی به دست نیاورد.ولی شخصی به نام آقا محمد خان قاجار قوانلو ملقب به کاشف السلطنه مشهور به چایکار در سال 1319 ه.ق چای را در لاهیجان کشت نمود و به بار نشست که در حقیقت پدر کشت چای در ایران محسوب می شود.که در اثر به بار نشستن این محصول تاثیرات شگرفی بر زندگی مردم منطقه و اقتصاد کشور به جای مانده است.

محمد میرزا چایکار فرزند اسداالله میرزا معروف به کاشف السلطنه از نوادگان فتحعلی شاه قاجار در اول فروردین 1244 ه.ش مطابق با 21 شوال 1281 ه.ق در تربت حیدریه دیده به جهان گشود.{جامع ترین بانک اطلاعات شهرستان لاهیجان}

31- محلات شهرستان لاهیجان

محلات اصلی لاهیجان:

مهمترین محله شهر لاهیجان محله میدان بوده و هست این میدان در میانه جنوبی شهر جای دارد واز دیرزمان محل بازرگانان بوده است این محل در سابق محله اعیان نشین و محله امرا بوده در این محل یکی از مهمترین زیارتگاههای شهر یعنی چهار پادشاهان قرار دارد که مزارع چهار تن از بزرگان کیایی لاهیجان است مسجد جامع و حمام گلشن و یک مدرسه علمیه در این محله واقع شده است و منطقه تکیه بر و جواهر پشته را دربر دارد.

شعر بافان:

محله ای در جنوب شرقی لاهیجان و به نام شعر باف محله نیز معروف است و در سابق به نام کوهستانی معروف بوده است.این ناحیه محله بافندگان و نساجان بوده و حدود چهار هزار و اندی چرخ های ابریشم کشی و دستگاهای بافت پارچه های ابریشمی در این مله دایر بود.

خمیر کلایه:

که به لهجه گیلکی خومرکلایه گفته می شود این محله در شمال غربی شهر لاهیجان قرار دارد و خانه حاکم شهر و اطرافیانش در این محله بود.نام این محله برگرفته از خمیر و کلایه.کلایه به معنی پهنه ای است جا گرفته در گستره ای پهناور و واژه خمیر به معنای آرد آمیخته با آب است که از آن نان می پزند.

اردو بازار:

محله ای است در میانه شمال شهر و سابقا" به نام قلعه یا قصر معروف بود اردو بازار دارای دو زیارتگاه است بقاع متبرکه آقا میر شمس الدین بن موسی الکاظم (ع) و حسن بیگدشت (بیگم آباد) آقا میر صادق چهل گیسو و انبار آباد و آقا سید رسول در این محله وجود دارد و این محله دارای سه مسجد به نامهای پاشویان و مسجد بیگم آباد و مسجد امیر شهید می باشد.

گابنه:

این محله در جنوب غربی لاهیجان جای دارد برخی را اعتقاد بر آن است که این نام از پیوند دو واژه گاه به معنای جای و بنه به معنای زمین کشاورزی پدید آمده است بقاع متبرکه آقا پیر علی و آقا میر ابراهیم و مسجد اکبریه و مسجد آقا پیر علی نیز در این محله است.

پرده سر:

این محله در جنوب غربی لاهیجان واقع شده است و این نام ترکیبی است از دو واژه پرد که در گیلکی به نام پل است و سر که به معنای کنار است و این ترکیب معای سرپل است محله زیارتگاه ملا عقیل و آقا سید ابراهیم و مقبره آقا سید مرتضی وجود دارد.

کاروانسرابر:

این محله در پاره غربی شهر لاهیجان قرار دارد ای محله به دلیل مجاورت با مهمترین کاروانسرای مهم شهر در دوران قدیم به نام فعلی کاروانسرابر یعنی محلی که در بر کاروانسرا قرار دارد نامیده شده است.

محلات فرعی لاهیجان:

جیرسر قسمت شمالی/ غریب آباد قسمت شمال/حسن بیگدشت شمال غربی/ نخجیر کلایه شمال شرقی/حاجی آباد قسمت غرب/امیر شهید شمال غربی/جواهر پشته در محله میدان ومیانه شهر/ آقا سید محمد یمنی قسمت جنوب/ کوه بیجار جنوب شرقی/ کوی زمانی کوهبنه و آهندان قسمت جنوب شهر...

جاذبه های گردشگری و تاریخی لاهیجان:

مسجد جامع لاهیجان/حمام گلشن/مسجد اکبریه/پل خشتی/بقعه شیخ زاهد/آبشار شاه نشین کوه/تالاب بین المللی امیر کلایه/استخر لاهیجان/تله کابین/بام سبز/موزه تاریخ چای ایران و آرامگاه کاشف السلطنه.{جامع ترین بانک اطلاعات شهرستان لاهیجان}

32- شاعران  لاهیجان:

زینی لاهیجی

/نادم لاهیجی

/شهودی لاهیجی

/لقائی لاهیجانی

/طالب لاهیجانی

/رضای لاهیجانی

/محمد قاسم صابر لاهیجانی

/فتح الله صفاری لاهیجانی

/سرور مهکامه محصص لاهیجانی

/مولانا کامی لاهیجانی

/واصل لاهیجی

/محمد امین لاهیجی...

 {جامع ترین بانک اطلاعات شهرستان لاهیجان}

33- اسامی برخی از مشاهیر لاهیجان:

یوحنا دیلمی

/یحی بن زیاد(فرا دیلمی)/

یحی دیلمی/ناصر الحق،اطروش

/شیخ زاهد گیلانی/

حسن بن ابی الحسن دیلمی

/شمس الدین محمد بن یحیی بن علی لاهیجی(اسیری لاهیجی)

/شیخ زاده لاهیجی

/ملا عبد الرزاق حکیم لاهیجی(صدر)

/حکیم نجیب الدین همام گیلانی لاهیجی

/حکیم نور الدین گیلانی لاهیجی/

حکیم ابو الفتح دوائی لاهیجی/

یقینی لاهیجی

/قاضی یحیی لاهیجی

/حکیم میر فغفورلاهیجی

/شیخ محمد کاظم تنکابنی گیلانی

/قطب الدین محمد بن علی شریف دیلمی لاهیجی

/ملا عبد الرزاق فیاض لاهیجی

/میرزا حسن لاهیجی

/جلال الدین محمد فقیه لاهیجی

/عبد الرزاق بن ملا میر گیلانی رانکویی لاهیجانی

/شیخ حسین تنکابنی/شیخ محمد جعفر لاهیجی

/قاضی عماد الدین محمود لاهیجی

/ملا حسن دیلیمانی گیلانی

/ملا محمد باقر بن محمد تقی لاهیجی

/شیخ علی بن عطا الله لاهیجی

/شیخ عبد الله لاهیجی

/شیخ عطا الله لا هیجی

/شیخ ابراهیم لا هیجی

/شیخ ابوطالب لاهیجی

/شیخ محمد علی حزین لاهیجی

/حاج محمد باقر لاهیجانی

/شیخ جعفر لاهیجانی(شیخ الاسلام)

/میرزا محمد بن باقربن محمد بن محمد لا هیجی(نواب)

/عبد المحمد صدر العلمای لاهیجی

/ملا صفر لاهیجی

/ملا محمد جعفربن محمد صادق لاهیجی

/میرزا ابراهیم صدر العلما لاهیجی

/آیت الله سید عبد الکریم لاهیجی

/آیت الله العظمی حاج شیخ عبدالله لاهیجی

/محمد شریف تنکابنی

/شیخ محمد پهمدانی

/سید حسین قاضی لاهیجی

/شیخ محمد رضا ناصر الاسلام(ناصر شریف)

/شیخ بهائی لاهیجی

/شیخ محمد تقی میثمی لاهیجی

/سید احمد بن مرتضی لاهیجان

/سید محمد رضا صدر العلما

/صدر المتکلمین لاهیجانی

/آیت الله حاج عبد الحسین عترتی کوشالی لاهیجی

/سید احمد موسوی میر مطلبی لاهیجی

/آیت الله شیخ حسن نخعی لاهیجانی

/شیخ محمد محقق لاهیجی

/آیت الله حاج شیخ محمد حسن غروی کوشالی

/آیت الله حاج شیخ مهدی مهدوی لاهیجی

/آیت الله حاج محمد مهدوی سعیدی لاهیجی

 آیت الله حاج شیخ محمد واصف گیلانی

{جامع ترین بانک اطلاعات شهرستان لاهیجان}

34- نمایندگان لاهیجان در مجلس شورای اسلامی از اول انقلاب تاکنون:

ارسلان فلاح حجت انصاری(دوره یکم)

کامل خیر خواه گیلده(دوره های دوم و سوم)

بهرام یعقوبی بیجار بنه(دوره چهارم)

ایرج ندیمی(دوره ششم و هفتم)

یوسف قاسمی(دوره هشتم)

ایرج ندیمی(دوره نهم)
{جامع ترین بانک اطلاعات شهرستان لاهیجان}

مسجد اکبریه لاهیجان

***نسیم معرفت***

ویژگی های تاریخی وجغرافیایی وفرهنگی ومذهبی و...لاهیجان(شماره 4)

23- بناهای تاریخی شهرستان لاهیجان:

در لاهیجان 26 اثر تاریخی ثبت شده وجود دارد. چهار پادشاهان، بقعه شیخ زاهد گیلانی، حمام گلشن، مسجد اکبریه،بقعه متبرکه و باستانی آقا سید علی کیا (فرزند امام کاظم) در روستای لیالمان، بقعه میر شمس الدین، بقعه امیر شهید، خانه صادقی و پل خشتی از مهمترین این آثار هستند که مورد بازدید علاقه‌مندان قرار می‌گیرند.^[24] آثار تاریخی لاهیجان به دلیل بی توجهی مسئولین در حال تخریبند.^[25] در هفت محله سنتی لاهیجان (خمیرکلایه، اردوبازار، زمیدان که چهارپادشاه هم خوانده می‌شود، گابنه، شعربافان، پردسر و کاروانسرا بر) بناهای ماندگاری به گذشته درخشان شهر ادای احترام می‌کنند. مقبره چهارپادشاه با درهای چوبی کنده کاری شده و نقاشی‌های دیواری اش که به پایان قرن چهاردهم باز می‌گردد و آرامگاه سید خرم کیا و دیگر فرمانروایان خاندان است، به همراه مسجد مجاورش نمونه‌ای شایان ذکر است. در سوی دیگر میدان، مسجد جامع که دیوارش کتیبه‌ای کنده شده بر مرمر دارد فرمانی از شاه سلطان حسین صفوی در شوال 1106 را بر خود دارد که روسپی گری، قماربازی، مصرف مواد مخدر و جنگ حیوانات را ممنوع می‌کند. شعرباف محله در مجاورت مقبره آقا سید محمد یمنی، که اصالتاً از یمن بود، علاوه بر شش سنگ قبر حکاکی نشده که توسط شش نارون سیبری احاطه شده قرار دارد. برخی مؤمنین پنج شنبه‌ها و جمعه‌ها برای نماز و نیایش در آنجا جمع می‌شوند. در ارتفاعات لاهیجان مقبره کاشف السلطنه قرار دارد و یک موزه چای از تلاشهای او برای این که لاهیجان پایتخت صنعت چای ایران شود تجلیل می‌کند. این شهر مقر شرکت سهامی چای ایران است که در 1956 تاسیس شده‌است.^[2] بقعه شیخ زاهد گیلانی که مربوط به قرن هشتم هجری است و در جاده لاهیجان - لنگرود واقع شده نامعمول‌ترین بنا در گیلان و هرمی چهار سو است.

از جمله بناهای تاریخی دیگر لاهیجان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بقعه میر شمس‌الدین
• مسجد اکبریه ساخته شده در 1239 به فرمان فتحعلی شاه
• مسجد جامع لاهیجان^[26]
• پل تاریخی سیمرود بر روی رود لاهیجان در محله پردسر، ساخته شده در 892 ه ق و بازسازی شده در 1271 به دست حاجی قربان لاهیجی^[26]
• بقعه? شیخ ابوالوجیه در روستای کهله بر در زاکله بر تابوت دان آن تاریخ 948 ه ق را دارد^[26]
• بقعه میر شمس الدین در اردوبازار که تابوت دان آن تاریخ 1017 ه ق را دارد^[26]
• بقعه سید رضا داور کیا در بجاربنه که تابوت دان آن تاریخ 1018 ه ق را دارد^[26]
• بقعه آقا سید علی بن موسی الکاظم در موتر محله نوبیجار به تاریخ 1224^[26]
• بقعه آقا میر شهید در اردوبازار که باور بر این است که آقا سید احمد بن امام موسی الکاظم در آن مدفون است به تاریخ 1224^[26]
• بقعه سید ناصرالدین بن موسی الکاظم در روستای گوکه به تاریخ 1235^[26]
• بقعه آقا میر صادق در محله جیرسر به تاریخ 1242^[26]
• بقعه آقا سید امیر کیا بن موسی الکاظم در روستای شیرجوپشت رودبنه به تاریخ 1242^[26]
• بقعه آقا ابراهیم در محله? گابنه روبروی مسجد اکبریه به تاریخ 1242^[26]
• بقعه مراد دهنده در روستایی به همین نام^[26]
• بقعه سید ابوجعفر بن امام علی الرضا معروف به بقعه? فوشا در محله? سادات بارگو سرا^[26]
• بقعه ملا میر شمس الدین در روستای لشیدان^[26]
• بقعه سید حسن بن امام موسی الکاظم در روستای لفمجان^[26]
• امامزاده آقا سید رضا کیا، بازمانده امام علی النقی متعلق به قرن هشتم هجری^[27]
• امامزاده آقا سید حسین، بازمانده امام موسی الکاظم. واقع در روستای دموچال، دارای بقعه مستطیلی با چهار ایوان در چهار طرفو ستون‌های چوبی. نقاشی‌های درون و بیرون بقعه صحنه‌های مذهبی را به تصویر می‌کشند.^[27]
  

   

***نسیم معرفت***

ویژگی های تاریخی وجغرافیایی وفرهنگی ومذهبی و...لاهیجان(شماره 3)

16-محلات شهرستان لاهیجان:

لاهیجان 7 محله اصلی دارد. لاهیجان امروز در بخش جنوب شرقی در پای شیخان کوه (شیطان کوه) خود را می‌نمایاند و دیروز در محله‌هایی که نامشان یادآور روزگارانی است که لاهیجان تختگاه فرمانروایان بیه پیش بود. برخی از محلات لاهیجان بر پایه حرفه افراد آن نامگذاری شده‌است، همانند: میدان و شعربافان، خمیرکلایه و گابنه. و برخی بر پایه نزدیکی به عوارض جغرافیایی هماننده پرده‌سر. و برخی بر پایه نزدیکی به زیارتگاه‌ها بر پا شده‌اند و نام گرفته‌اند همانند: امیرشهید.

• پردسر (پُردسَر), از قدیمی ترین محلات شهر لاهیجان بوده که دروازه ورودی شهر نیز محسوب می‌شود. وجود پل تاریخی 700 ساله "پل خشتی" (خشته پل) گواه بر قدمت این محل دارد. کلمه (پُرد) در زبان و گویش گیلکی بمعنی پل است. چون این محله در مجاورت پل رودخانه لاهیجان سیم رود یا سیم جو بوده بنام پُردسَر (سرپل) معروف شده و نام گرفته‌است. پل مذکور بعدها چندین بار مرمت شده و هم اکنون بصورت یکی از زیباترین آثار تاریخی شهر در امده‌است. محله پردسر به دلیل واقع شدن در مسیر پل تاریخی و دو پل بتونی مجاور آن که در واقع دروازه ورودی شهر هستند، از پر تردد ترین محلات لاهیجان است.^{[16][17][18].}
• میدان (محله)
• شعربافان
• خمیرکلایه، به لهجه محلی خومرکلا گفته می‌شود و رابینو آن را خرما کلایه نوشته‌است. این محله که اولین و قدیمی ترین محله شهرستان لاهیجان است در شمال غربی شهر لاهیجان قرار دارد و خانه حاکم شهر و اطرافیانش در این محله بود. نام این محله برگرفت است از خمیر و کلایه. کلایه یا کلا و یا کل به معنی پهناور است جا گرفته در گسترده‌ای پهناور که پسوند بسیاری از مکان‌ها در شرق گیلان است. واژه خمیر به معنای آرد آمیخته با آب است که از آن نان می‌پزند. برخی برآنند که نانواییهای بسیاری در این محله وجود داشته‌است. و برخی دیگر بر آنند که کلمه خومر به معنای سفالگر است و با نگرشی به ساختمان‌های شهر سبب نامگذاری را می‌توان یافت.
• اردوبازار
• گابنه
• امیرشهید،این محله یکی از هفت محل اصلی لاهیجان بوده.نام این محل در اصل آقا میرشهید بوده که به دلیل وجود بقعه ی امامزاده میر شهید محمد فیروزکوهی از بازماندگان سادات کیایی در این محل است.این محل که در گذشته اسکندر آباد نیز نامیده میشد در گذشته خانقاهی داشته که پس از انقلاب خراب کرده و در محل آن حسینیه امروزی ساخته شده است.کاروانسرا و زائر سرایی داشته که مسجد محل را پس از تخریب زائرسرا در محل آن ساختند.

*کاروانسرابر، این محله در پاره غربی شهر لاهیجان قرار داردو جز محله های اصلی نمی‌باشد. این محله در گذشته به دلیل نداشتن مناره و گلدسته محله محسوب نمشد و جزئی از محله خمیرکلایه می بود.(کتاب شهر من لاهیجان،استاد ادیب لاهیجی)

محلات فرعی

عبارتند از: جیرسر (شمال)، خیابان فیاض (مرکز شهر)، حسن بیگدشت (شمال غربی)، نخجیرکلایه (شمال شرقی)، حاجی‌آباد (غرب)، کاروانسرابر(غربی)، آسور ملی (میان محله‌های خمیرکلایه و کاروانسرابر)، جواهر پشته (در محله میدان و میانه شهر)، آقا سید محمد یمنی (جنوب)، کرد محله (محمله قرکلمای مهاجر) (جنوب میانه)، کوبیجار (جنوب شرقی)، محله نمک آبی (جنوبی‌ترین پاره شهر)، بوجایه (جنوب)، کوی زمانی (جنوب)، شهرک جانبازان (جنوب شرقی)، محله استخر (محله نوساز که بر سینه غربی شاه‌نشین کوه (شیطان کوه، شیخان کوه) یوسف آباد و... جای گرفته‌است،.^[19]

دهستان‌ها

نوبیجار،آهندان، بازکیاگوراب، لفمجان، لیالستان، لیل، شیرجه پشت، رودبنه، دره جیر، نخجیر کلایه، حاج سلیم محله، سپهر پشت و گورندان از دهستانهای لاهیجان هستند.

17-زبان مردم لاهیجان : مردم لاهیجان بیشتر گیلک هستند و گالش به ساکنین ارتفاعات این منطقه اطلاق می‌شود که آن‌ها هم تیره‌ای از گیلکان بوده و زبان‌شان گیلکی است.

زبان گفتاری مردم لاهیجان، گیلکی (بیه پیش) است که با گیلکی رشت (بیه پس) از نظر آوایی، واژگانی و پاره‌ای ویژگی‌های دستوری تفاوت‌هایی دارد. گیلکی بیه پیش خود از گونه‌ای که در نواحی کوهستانی به آن سخن گفته می‌شود، یعنی گالشی، متمایز است. لاهیجان، پایتخت تاریخی بیه پیش، نام اش را به گونه‌ای از زبان گیلکی که در شرق لاهیجان صحبت می‌شود داده‌است، گیلکی لاهیجانی.^[2]

18-لاهیجان که از قدیم برای تولید شیرینی گلاب و بهارنارنج اش معروف بود امروزه به طور خاص برای کلوچه اش معروف است.^[2]

19- توریسم در لاهیجان :  از 1960 و 1970 مسؤولین تلاش کرده‌اند ظاهر شهر که جذابترین و توریستی ترین شهر گیلان شمرده می‌شود را بهبود دهند. بنابراین استخر (سَل) شرق شهر که برای آبیاری مورد استفاده قرار می‌گرفت برای فعالیتهای تفریحی و پیاده روی بهبود یافته‌است. در روزهای تعطیل بسیاری از ساکنین شهر و منطقه به آنجا می‌روند. یک تله کابین به قله کوه که بر شهر مشرف است وصل شده و پانورامایی بر فراز جلگه و دریای خزر را فراهم می‌کند.{به هر گونه دورنمای وسیع سراسری از یک فضا، سَراسَرنَما^[1] یا پانوراما گفته می‌شود. وبه عبارت دیگر:پانوراما به منظره ای گفته می شود که زاویه دید گسترده ای داشته باشد} ایجاد دانشگاه آزاد اسلامی لاهیجان در 1988 موجب رونق و افزایش پتانسیل های شهر شده‌است.^[2]

20-شهر لاهیجان از دیرباز کانون بازرگانی ابریشم بوده و بیشترین سهم را نیز در تولید و صادرات آن داشته‌است.^[20] بیشترین تمرکز تولید چای در ایران در ناحیه? بین لاهیجان و لنگرود است. این گیاه اول بار در سال 1902 میلادی توسط کاشف السلطنه به طور آزمایشی در لاهیجان کاشته شد و او موفق شد یک کیلو چای برای مظفرالدین شاه بفرستد.

21- محصولات عمده شهرستان لاهیجان:

• چای- محصول اصلی کشاورزی لاهیجان است. سندیکای کارخانجات چای شمال و اداره کل چای شمال ایران در این شهر قرار دارند.
• برنج
• پیله ابریشم
• کنف

22- اماکن دیدنی لاهیجان:

لاهیجان به دلیل برخورداری از جاذبه‌های طبیعی از توریستی ترین مناطق شمالی ایران است.

شهرستان لاهیجان دارای جاهای دیدنی و آثار تاریخی زیادی است که از آن جمله می‌توان اماکن ذیل را نام برد:

طبیعی و تفریحی

• شیطان کوه
• بام سبز
• استخر لاهیجان
• تله کابین لاهیجان (فاز اول تله‌کابین لاهیجان که از فراز بام سبز آن آغاز شده، در سال 1384 شمسی راه‌اندازی گردید)
• پارک بعثت (باغ ملی)
• پارک جنگلی میرصفا
• تالاب بین‌المللی امیرکلایه: این تالاب محافظت شده، به وسعت بیش از هزار و دویست هکتار، در 36 کیلومتری شمال شرق لاهیجان و در کنار دریای خزر واقع شده‌است و زیست‌گاه انواع پرندگان، خرندگان، ماهیان و دوزیستان محسوب می‌شود.
• تالاب سوستان
• روستای سرچشمه و کوه عطاکوه در جاده شوسه‌ای که از پشت روستای سرچشمه به بالای کوه کشیده می‌شود در دامن جنگلی باصفا و باغات چای و نمای زیبا از روستاهای اطراف از جمله سطلسر-سیاهرودبار-کوره و کاه بیجار و روستاهای شهرستان لنگرود. از بالای کوه نیز دریای خزر را می‌توان دید. مردم روستاهای اطراف در روز سیزده بدر برای تفریح به دامن طبیعت زیبای این منطقه می‌آیند. در روزگاران کهن نیز یکی از مکانهای معروف منطقه به شمار می‌رفت و اسم تاریخی آن در دامنه‌های کوه<بازار ده> بود. یکی دیگر از جای تفریحی این کوه پر رمز و راز که در روستای ستار آباد واقع است غار ایست بنام<شوپر چال.> (شوپر نام محلی خفاش و چال نیز یعنبی گودال)
• روستای ماهی موشه و آبشار دیدنی آن
• روستای بکر و جنگلی گردکوه (روستای کوهپایه‌ای جنگلی که دارای درختان کهنسال افرا و بلوط و توسکا می‌باشد.)
• روستای بکر و زیبای چی‌چی‌نی کوتی (به معنای لانه گنجشک) که در کوهپایه‌های آن گونه‌های جانوری مختلف از جمله خرس قهوه‌ای، شغال و روباه و کفتار و نوعی خوک خاکستری در این جنگل‌ها زندگی می‌کنند.

***نسیم معرفت***

ویژگی های تاریخی وجغرافیایی وفرهنگی ومذهبی و...لاهیجان(شماره 2)

15- جانداران در شهرستان لاهیجان 

• چهارپایان اصلی: گاو، اسب، گوسفند، میش، قاطر، الاغ، سگ و گربه و گاومیش.

چهارپایان وحشی: ، روباه، شغال، ، خرگوش،

• پرندگان این منطقه انواعی دارند برخی وحشی و برخی اهلی هستند و نمونه‌هایی از آنها عبارت‌اند از:

مرغ، اردک، غاز، بوقلمون به وفور در این منطقه دیده می‌شود و همین طور قرقاول (تورنگ) و غاز وحشی (کلاگن) خوتکا، چنگر، قوش (اَلُغ)، بلدرچین] (وشوم)، باز، بلبل، سینه‌سرخ، لک‌لک، مرغ ماهی‌خوار، حواصیل، کبوتر، تیهو، جغد، گنجشک (چیشنک)، شرستی (حاج حاجی)، دارکوب، دُرنا، دُم‌جنبانک (دمبلا سکینه)، سبزقبا (کوکلاچ)، دریا سلیم، یهره، سَرَت، کلاغ (کلاچ)، سار (سیته)، هدهد (شانه بسر)، شاهین، شل حینو، عقاب، قوش، کبک، کرکس، زاغچه (کَشکرت)، کُلکافِیس، فلامینگو (مرغ حسینی)، چرخ (واشَک)، پلیکان، چکاوک، مرغ سقّا و غیره.

ماهیان: ماهی سفید، ماهی آزاد، قزل آلا، کفال ماهی، ماهی سوف، اردک ماهی، کپور ماهی، اسپلی، ماهی سیم، ماهی شک، کیلکا، اوزون برون، قاس ماهی، فیل ماهی، گاو ماهی، شیبا ماهی، مارماهی، ماهی ماش، کولی ماهی و …

حشرات: مورچه (پیتار)، انواع سوسک ( وِیَی)، ملخ، زنبور عسل، انواع زنبور (سیفتال)، انواع عنکبوت (لابدون)، خرمگس (گَومگز)، ساس، کک (سُپول)، خرخاکی، جُعَل (گِه گال)، مگس، پشه، جیرجیرک (جیک)، زنجره، اقسام پروانه، بید، موریانه^.

***نسیم معرفت***

به نام خدا

ویژگی های تاریخی وجغرافیایی وفرهنگی ومذهبی و...لاهیجان(شماره 1)

1- بر طبق روایتی قدیمی این شهر به وسیله لاهیج بن سام بن نوح ساخته شده است لاهیجان به معنای شهر ابریشم و مکان ابریشم است.لا هیجان سابقا" به نام دار الاماره یا دار الامان معروف بوده و بعدها به نام لاهیجان المبارک نامیده شد.(در افسانه‌ها بنای شهر لاهیجان به لاهیج ابن سام ابن نوح نسبت داده می‌شود ولی در جغرافیهای اولیه عربی هیچ ارجاعی به این مسئله وجود ندارد.^{[2]     شهر لاهیجان در گذشته در دورانی از استیلای اعراب و سیطره خلافت ،  دارالاماره یا دارالامان هم نام‌گذاری شده بوده که به تدریج بار دیگر نام ایرانی خود را بازیافته، نخست لاهیجان المبارک و سپس لاهیجان خوانده شده‌است.)}

2- لاهیجان (به گیلکی: لاجؤن)  دارای لقب پایتخت گردشگری جهان اسلام است،

2- شهرستان لاهیجان به علت قرار گرفتن در کوهپایه های  زیبای البرز لقب پایتخت گردشگری جهان اسلام را به خود اختصاص داده و نزدیکی به مرکز استان موجب گسترش سرمایه گذاری در صنعت گردشگری گردیده است.

3-جمعیت شهرستان لاهیجان با حومه اش  در سال 1385 ه.ش ،  162898 نفر بوده ودر سال 1389 ، 166191 نفر بوده.(برآورد جمعیت شهرستان های کشور - شهریور 1389  * شهرستان لاهیجان در سال 2006 میلادی با  71،871 نفر جمعیت ، سومین شهر پرجمعیت گیلان (پس از رشت و انزلی) بود  )

4- لاهیجان بزرگترین شهر شرقِ  استان گیلان و  نود وپنجمین  شهر پرجمعیت ایران است.

5-این شهر در ناحیه کوهپایه‌ای قرار دارد و تپه‌ماهوره ای آن را بوته‌های چای پوشانده‌است.( تپه ماهور:به تپه واقع در دامنه کوه‌ها تپه ماهور گویند. تپه ماهور (که از کوه‌های کم‌ارتفاع‌تر هستند، از یک طرف به کوه‌های مرتفع و از طرف دیگر به شیبی ملایم به دشت منتهی می‌گردد.)

6- این شهر در شرق سفیدرود گیلان قرار دارد.

7- شهرستان لاهیجان ، زمانی شهر اصلی و مرکز اداری (دارالملک) کل ایالت و پایتخت تاریخی بیه پیش بود.

8-عده‌ای معتقداند این نام ریشه در ویژگی اقتصادی این شهر دارد. به گونه‌ای که واژه? لاهیجان عربی‌شده? لاهیگان است {تذکر : در عربی حرف گ وجود ندارذ}و لاهیگان مرکب است از لاهیگ +ان (لاهیگ = بافتنی و ان = پسوند مکانی) و به معنی مکان یا شهر بافندگان یا نساجان یا ابریشم‌بافان است. در تجزیه‌ای دیگر، لاه در پارسی میانه (پهلوی) به معنای ابریشم است و در برهان قاطع به معنای پارچه ابریشمی سرخ آمده‌است و جان پسوند مکان است. در نتیجه لاهیجان به معنای «شهر ابریشم» است. اشپیگل محقق آلمانی در کتاب «حملات روسیان به سواحل کرانه خزر» نام لاهیجان را به معنی «شهر ابریشم» می‌داند. لاه به معنی ابریشم است و یج و ج پسوند نسبت است مانند یوشی و یوشیج و یا لار و لاریج. در نتیجه لاهیج به معنی ابریشمی است و ان پسوند مکان. در نتیجه لاهیجان به معنی مکان ابریشمی است.^[4].

9-شهر لاهیجان در قرون سوم تا پنجم هجری در محل روستای فعلی چفل، در میانه? راه امروزی بازکیاگوراب به سیاهکل قرار داشت و از قرن پنجم کم کم به محل امروزی انتقال یافت و از ابتدای قرن ششم هجری تبدیل به مرکز حکومت سادات مویدی شد و سپس ناصروندان بر آن چیره شدند. از قرن هشتم، سادات کیایی حکومت خود بر لاهیجان را آغاز کردند و دوران شکوه لاهیجان دوران حکومت کیاییان است.^[5]

10-لاهیجان از قدیمی ترین شهر های گیلان است به طوری که در زمان اشکانیان دژی در 6کیلومتری شهر به نام کهندژ وجود داشته است.این دژ تا زمان حمله ی مغولان در قرن هفتم پا برجا بود که بعد آن رو به ویرانی نهاد.پیش از اسلام شهر از سه بخش کهندژ، شهرستان و بازار تشکیل میشد که در سال 709ه.ق(یا در 705ه.ق) با حمله اولجایتو ویران گشته و 20 سال بعد در سال 729ه.ق از نو بنا شد. تا قرن چهارم بیه پیش (سرزمین شرق گیلان که لاهیجان را شامل می‌شود) تابع سلسله‌های دیلم بود که زمانی بر منطقه حکم می‌راندند. تازه از اول قرن چهارم هجری بود که مرکزیت منطقه از کوه به جلگه منتقل شد. سپس لاهیجان به قلمرو خاندان کوتم (در منطقه رانکوه)، که بنیانگذار اش ناصرالدین حسن بن علی اطروش (متوفی به 304)، شیعه زیدی را به بیه پیش آورد پیوست (بیه پس، غرب سفیدرود سنی ماند). متعاقباً شاخه‌ای از یک خاندان محلی، ناصروند، بود که بر شهر حکم راند و علیه قوای الجایتوی ایلخانی در 706 مقاومتی بی ثمر را ترتیب داد. به هرحال این خاندان پس از سقوطش با دختر یک سردار مغول وصلت کرد و بر دیگر امرای گیلان سروری یافت. در این زمان لاهیجان به همراه فومن، در غرب، شهر اصلی گیلان بود. «شهری بود با اندازه قابل توجه؛ ابریشم زیادی در آن تولید می‌شد و برنج و ذرت در آن کشت می‌شد، و همچنین پرتقال و مرکبات و دیگر میوه‌های مناطق گرم». لاهیجان اولین عصر طلایی خود را در قرن نهم، در پی دوره‌ای از جنگ‌های خونین با بیه پس، در قرن هشتم، تجربه کرد. حکمرانی خاندان ناصروند پایان یافت و خاندان کیا جانشین آن شد که از 68- 1367 تا 1592 که گیلان ضمیمه تاج ایران شد، حکومت کرد. در قرن پانزدهم کیا نه تنها بر بیه پیش که بر قزوین، طارم، سلطانیه، ساوه، زنجان، فیروزکوه، تهران، ری و ورامین حکومت می‌کرد. دیگر دوره مهم در تاریخ شهر نقش مهم ولی غیر مستقیم کیا هنگام ظهور سلسله صفوی است که ادعای داشتن تبار علی زبن العابدین امام چهارم شیعه را می‌کرد. با این انضمام به امپراطوری و انتخاب رشت به عنوان مرکز فرمانداری ایالت شروعی بر افول لاهیجان، بود. راه قزوین به دریای خزر از طریق رشت و سفیدرورد جایگزین مسیر قزوین لاهیجان با کاروانسراهای کوهستانی اش (توتکی و سرداب) و پل با شکوه انبوه آن بر رود شاهرود شد.^[2]

11- لاهیجان در دوره معاصر :  دومین دوره طلایی لاهیجان در نیمه دوم قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم شروع شد. توسعه نوغانداری و تجارت ابریشم و کشت چای منجر به تجدید حیات شهر شد. رابینو در این خصوص در اوایل قرن بیستم نوشته‌است: «این شهر مرکز تجارت ابریشم و چندین ساختمان با سقف فلزی برای خشک کردن پیله‌ها در آن توسط کنسرنهای فرانسوی و شامی بنا شده‌است». در 1902 در لاهیجان بود که اولین کشت چای به ابتکار کاشف السلطنه کنسول وقت ایران در هند که 3000 دانه چای آسامی را به کشور قاچاق کرد آغاز شد. زان پس تپه‌های لاهیجان تدریجاً از باغات چای پوشیده شد و کارخانه‌ها برای فراوری چای در شهر و حومه اش تاسیس شد (اولین کارخانه در 1932 تاسیس شد). چای لاهیجان، که به خاطر تندی و عطرش شناخته می‌شود نوشیدنی محبوب ایرانیان شده‌است. لاهیجان در جریان نهضت جنگل که در پی انقلاب مشروطه گیلان را شعله ور کرد مرکزی برای خیزش سیاسی شد. در بیه پیش شورش توسط دکتر حشمت (اعدام 1919) سازماندهی شد. او کانال آبی حفر کرد که تا به امروز با عنوان حشمت رود نام او را بر خود دارد و سرزمینهای شمال لاهیجان را آبیاری می‌کند.^[2] در جریان جنگ جهانی دوم هواپیماهای روسی در 7 شهریور 1320 این شهر را بمباران کردند که منجر به کشتن عده‌ای در چهارراه اصلی شهر شد.^[11].

12-لاهیجان منطقه‌ای است که از شمال به دریای خزر، از شرق به لنگرود، از جنوب به دیلمان، از جنوب غربی به سیاهکل و از غرب به آستانه اشرفیه محدود می‌شود که در 50 درجه و صفر دقیقه شرقی و در 37 درجه و 11 دقیقه شمالی عرض جغرافیایی قرار دارد. در سال 1389، جمعیت شهر لاهیجان 166?191 نفر برآورد شده‌است.^[12] این شهر ساخته‌شده بر سرزمینی هموار و جلگهای است که حاصل رسوبات به جای مانده از رودهای گیلان است. از نظر موقعیت جغرافیایی و ویژگی‌های تاریخی یکی از شهرهای مهم گیلان به شمار می‌رود و مدت‌ها مرکز بخش بیه‌پیش گیلان بوده‌است.

شهرستان لاهیجان دارای دو بخش رودبنه و مرکزی و 8 دهستان به نام‌های رودبنه، دهستان شیرجوپشت، آهندان، بازکیاگوراب، لفمجان، چوشل ،لیالستان و لیل است. این شهرستان بر پایه آخرین سرشماری در سال 1385، دارای جمعیتی بیش از 162?898 نفر بوده‌است^[12] که حدود نیمی از آن‌را جمعیت روستایی و نیم دیگر را شهری تشکیل می‌دهد.

شهرستان لاهیجان به دلیل تجدید تقسیمات متعدد در گیلان از ابتدای قرن بیستم به طرز قابل توجهی کوچک شده‌است. در تجدید نظر 1937 لاهیجان شهرستانی بود که همه شرق سفیدرود در گیلان را شامل می‌شد. در 1961 دو شهرستان به نامهای لنگرود و رودسر در این منطقه ایجاد شدند. در 1961 آستانه اشرفیه و سیاهکل که سابقاً بخشهای مستقلی در لاهیجان بودند شهرستان شدند. از آن زمان لاهیجان فقط شامل هفت دهستان با مساحت 410 کیلومتر مربع (هفتمین شهرستان در گیلان از نظر مساحت^[13]) و جمعیت کل 161?819 شامل جمعیت روستایی 86354 (53?4 درصد کل جمعیت) بوده‌است که تراکم جمعیت 210 نفر در کیلومتر مربع را دارد.^[2]

لاهیجان هموار و جلگه‌ای بوده از رسوبات ناشی از سفید رود بر جای مانده‌است. هموارترین نقطه جلگه لاهیجان در در بخشهای شمالی آن در مجاورت دریا ست از شمال به سمت جنوب بر ارتفاع افزوده می‌شود. بخش غربی کوههای البرز شرق و جنوب لاهیجان را در بر گرفته‌است که از آن جمله می‌توان به شیطان کوه، گمل و آهتا کوه اشاره کرد. شیب تند دامنه‌های کوهها به سوی دریای خزر و شیب کم شان به سوی دره شاهرود است.^[13] گسل البرز که از لاهیجان شروع می‌شود تا جنوب گنبدکاووس ادامه دارد. در غرب لاهیجان، یک گسل چپگرد به نام گسل سفیدرود به طور شمال خاوری – جنوب باختری این گسل را جابه‎جا کرده‌است.^[14].

13- آب وهوای لاهیجان در تابستان ،  گرم و مرطوب است. در زمستان ابتدا بادهای گرم شدید می‌وزد و سپس برف می‌بارد. رطوبت نسبی 76 تا 79 درصد بوده و گاهی به صد درصد می‌رسد.^[13]

14-شأن و شکوه لاهیجان در زمان خان احمد خان است. خان احمدخان یکی از حاکمان لاهیجان در قرن دهم است و کمتر حاکمی در گیلان چنین قدرتی را به خود دیده‌است و لاهیجان از این نظر در دوران طلایی خود بود.

شهرستان لاهیجان به گواهی تاریخ در گذشته مرکز حکومت بیه پیش بوده و وسعت آن سرزمینی از سفیدرود تا چالوس را در بر می‌گرفته‌است.^[10]