جفر و جامعه
ویکی فقه _دانشنامه حوزوی
جَفر و جامعه، عنوان دو کتاب حدیثی به املای پیامبر اکرم و نگارش حضرت علی علیه‌السلام، که بعدها سبب به وجود آمدن علم جفر شد.
منظور از واژه جفر[ویرایش]
جفر، واژه‌ای عربی است که در فرهنگهای لغت بر گونه‌ای خاص از برّه یا بزغاله ، [1] [2] [3] [4] چاهی با دهانه گشاد که سنگ چین نشده [5] [6] [7] [8] [9] [10] نوزاد انسان [11] [12] و بچه شتر [13] [14] اطلاق شده است.
استعمال واژه جفر در معنای پوست گوسفند یا گاو ــ که مُفاد بسیاری از روایات حاکی از آن است [15] [16] [17] [18] [19] یا از باب حذف مضاف و توسع در لغت است یا از این باب که واژه جفر برای گونه‌ای خاص از پوست گوسفند یا گاو، عَلَم(اسم‌خاص) گشته است. [20]
جفر و جامعه در روایات[ویرایش]
در پاره‌ای روایات وجود کتابی به نام «کتاب جفر» نزد امامان شیعه گزارش شده [21] [22] که محتوای آن ذکر حوادث آینده تا روز قیامت است. [23]
در برخی گزارشها نام این کتاب در کنار کتاب جامعه یاد شده است. [24]
بنا بر روایتی از امام کاظم علیه‌السلام، جز نبی و وصی نبی ، کسی نمی‌تواند در آن بنگرد و نگریستن در آن از امتیازات اوصیای پیامبر است. [25]
← جفر ابیض و احمر
افزون بر کتاب جفر، در برخی روایات شیعه بر وجود دو جفر دیگر به نامهای « جفر ابیض = سفید» و « جفر احمر = سرخ» نزد امامان تأکید شده است. [26] [27] [28] [29] [30] [31] [32]
امام صادق علیه‌السلام در روایتی [33] این پندار را که این دو جفر، پوستهایی‌اند که بر روی آنها مطالبی نوشته شده، نفی و تأکید کرده که جفر ابیض و احمر تنها دو انبان چرمین‌اند که در اولی شماری کتاب و در دومی شمشیر رسول خدا قرار داشته است.
بنا بر احتمالی، که بعید به نظر می‌رسد، احمر و ابیض صفت احکامی است که در این دو جفر آمده که برخی برای جنگ و قتال و خونریزی و برخی دیگر برای مسالمت و سازش است. [34]
بر اساس برخی روایات که محتوای این دو جفر را گزارش کرده‌اند [35] [36] [37] و از مقایسه آنها با روایتهای کتاب جامعه، روشن می‌شود که در جفر ابیض علاوه بر برخی کتابهای آسمانی پیشین و مصحف فاطمه ، کتاب جامعه. نیز وجود داشته است.
اکرم احمد برکات عاملی ، [38] با استناد به روایتی از امام صادق علیه‌السلام، [39] از جفری دیگر نیز یاد کرده که از چرم گاو بوده است.
وی با بررسی روایات به این نتیجه می‌رسد که این جفر، انبانی چرمین و بزرگ بوده است که جفر ابیض و احمر را درون آن نهاده بودند. [40] [41]
← جفر و جامعه نزد امام عصر(عج)
مفاد برخی از روایات اهل بیت علیهم‌السلام حاکی است که این کتابها و شمشیر رسول خدا میان امامان شیعه دست به دست می‌گشته و اکنون نیز نزد امام حجت بن الحسن علیه‌السلام است. [42] [43]
بر اساس برخی روایات شیعه ، شمشیر رسول خدا و این کتابها نزد هر کس باشد، نشانه امامت اوست، [44] [45] [46] [47] [48] مانند تابوت بنی‌اسرائیل که نزد هر کس بود، نشانه نبوت و رسالت او بود. [49]
امامان شیعه نیز در روایاتی، با به کارگیری تعابیری مثل «عندی» یا «عندنا»، بر این امر تأکید کرده‌اند. [50] [51] [52] [53]
نوشتن اخبار آینده بر روی جفره توسط پیامبر[ویرایش]
صفار قمی [54] آغاز جفر را در روایتی منسوب به امام موسی‌الکاظم علیه‌السلام این‌گونه آورده است که در روزهای پایانی عمر پیامبر صلی‌اللّه‌علیه‌وآله‌وسلم، همه اخبار گذشته و آینده تا روز قیامت و تأویل همه آیات و نام اوصیا از خاندان آن حضرت و آنچه بر ایشان می‌گذرد و نیز توصیه یکایک ایشان و شیعیانشان به صبر ، بر آن حضرت وحی شد و پیامبر به امر خدا آنها را بر علی علیه‌السلام املا فرمود و آن حضرت نیز با مرکّب سبز رنگی که جبرائیل از بهشت آورده بود، این مطالب را بر روی پوست یک جَفْره (برّه یا بزغاله ماده)، که آماده شده بود، نوشت.
در پایان این روایت تصریح شده است که اوصیای پیامبر همه اخبار مَلاحِم را از این نوشته برگرفته‌اند. [55] [56]
تاریخ : پنج شنبه 93/1/14 | 10:10 عصر | نویسنده : سیداصغرسعادت میرقدیم لاهیجی | نظر
.: Weblog Themes By Pichak :.
