ویژگی های علمی واخلاقی مرحوم حکیم زین العابدین عسکری لشت نشایی.

به نام خدا

مصاحبه با جناب حجت الاسلام دلیرنقده ای در باره ویژگی های علمی واخلاقی مرحوم حکیم زین العابدین عسکری لشت نشایی.

*جناب حجت الاسلام دلیرنقده ای: از شاگردان حکیم عسکری (ره)

*مصاحبه کننده :سیداصغرسعادت میرقدیم از شاگردان حکیم زین العابدین عسکری (ره)

تاریخ مصاحبه:5/3/ 1384

بسم الله الرحمن الرحیم

*جناب آقای دلیر حضرتعالی سال های زیادی در فلسفه وعرفان از محضر حکیم زین العابدین عسکری لشت نشایی ،بهره بردید لطفا از ویژگی های علمی واخلاقی ومحفل درس آن مرحوم نکاتی را بیان فرمایید تا مورد استفاده طلاب وفضلاء واهل دانش قرار گیرد.

بسم الله الرحمن الرحیم

ایشان ازاول دوران زندگی دچار مشکلات بود. قبل ازپرداختن به تحصیل گرفتاری های زیادی را متحمل شد . ازجمله اینکه در سن هشت سالگی پدرش را از دست داد وهنگامی که به تحصیلات پرداخت باز مشکلات وسختی های زیادی دید. ایشان می فرمود: اساتیدی که تدریس می کردند قانعم نمی کردند. مرحوم علامه طباطبایی عنایت وعلاقه خاصی به او داشت وگاهی درمجالس، مرحوم علامه جای خود را به ایشان می داد وهر سؤالی که مرحوم حکیم عسکری از علامه می نمود با گشاده رویی جواب و پاسخ می دادند. استادی همانند علامه طباطبایی که خود اشکال شناس وشبه شناس بود به اشکال های ایشان توجه وعنایت داشت. درمقام تدریس تمام عشق وزندگیش تربیت کیفی طلبه بود نه کمیت. اهتمام ایشان به کیفیت در درس بود. اگر یک طلبه خوش ذوق وبااستعدادی از او تقاضای درس می کرد امتناع نمی ورزید وبرای یک نفر هم تدریس می کرد.

مرحوم حکیم عسکری تعریف می کرد که وقتی که منظومه تدریس می کرد همسرش کسالت پیدا می کند، ظاهرا پایش آسیب می بیند ، یکی از مریدان ایشان خانمش را به بیمارستان می برد ولی با این حال درس را تعطیل نکرد. ایشان بااینکه می توانست به مراکز علمی (دانشگاه و...)برود وتوانایی هم داشت با این حال جذب آن مراکز نشد وبه تدریس وبحث در حوزه پرداخت وحتی مرحوم آیت الله احسانبخش نماینده ولی فقیه در گیلان در آن زمان از ایشان دعوت کرده بود ولی ایشان نرفتند.

در رابطه با نحوه تدریس، روش ایشان اینگونه بود که کمی از خارج مطرح می کرد مثلا پنج شش دقیقه در رابطه با درس از خارج توضیح می داد بعد وارد متن درس می شد. توجه ایشان به متن درس بود ودر این زمینه خیلی تسلط داشت خصوصا در رابطه با متن شفا که متن سختی می باشد ومی گفت متن شفا خیلی سخت وگازگیر است ولی در عین حال ایشان مسلط بر متن کتاب ها بودند.

ایشان ذهن باز ومنبسطی داشت ودیدگاه باز وروشنی نسبت به مسائل داشت. در رابطه با مسائل دینی یک بعدی نبودند. ذهن ودیدگاه بسته ومنجمد نداشتند.

مرحوم حکیم عسکری اهل شب وتهجد بود وبرنامه نیمه شبه او ترک نمی شد وهمیشه قبل از اذان صبح بیدار بود. ایشان از نظر اقتصادی در سطح بالایی نبودند اما آن ثروتی که از هر ثروتی بالاتر بود یعنی ثروت علمی ، از آن بهره مند بودند وجالب اینگه برخلاف بعضی ها ، وابسته به اینجا وآنجا نبودند. از نظر معیشت واقتصاد در زندگی مستقل بودند ودنبال این بیت وآن بیت نبودند. اهل زهد وپارسایی بود. ایشان در تحصیل مادیات کمتر از دیگران نبودند واگر زهد وقناعت ومناعت طبع وپارسایی وغور در علوم ودرس وبحث ها نبود، به راحتی می توانست به جاهایی از امورات مادی برسند.

ایشان اهل شهرت وخودنمایی نبودند ومحافل ومجالس درسی او ساده وبی آلایش برگزار می شد واهل این نبود که اطلاعیه درسی بزند وهنگام شروع سال تحصیلی تعداد معدودی اطلاعیه جهت آگاهی شروع درس ایشان از طرف شاگردان زده می شد،این در حالی است که ایشان شایستگی های علمی وتدریس در سطوح مختلف را دارا بود وما مشاهده می کنیم که افرادی با اینکه عشری از اعشار علمی ایشان را نداشتند وندارند ، اطلاعیه های گسترده وزیادی منتشر می کنند تا نشان دهند که مدرس هستند.

او به شدت با عوامزدگی مخالفت می کرد وبا شانتاژهای یک آخوند که با عوامزدگی همراه بود سخت مخالفت می کرد.

در سال های کِبَر سن با اینکه کسالت هایی هم داشت واز سلامتی جسمی خیلی خوبی برخوردار نبود ولی در فصول مختلف به مناطق گوناگون به تبلیغ می رفت. مرحوم حکیم عسکری باجوانان وفرهیختگان جامعه خیلی انس داشت وبا دانشمندان ودانشجویان ارتباط داشت واز نظر فروتنی نیز واقعا تواضعش مثال زدنی بود. اوکتاب هایی همانند اسفار وشفای بوعلی ومصباح الانس وفصوص ابن عربی وغیره تدریس می کرد وخیلی راحت بود وبرای خود حریم نمی گرفت که کسی جرئت نکند با او صحبت کند وبا اینکه استادِ در علوم مختلف از جمله فلسفه وکلام وعرفان و... بودند ولی هیچ تکبری نداشتند.

ایشان از گعده گیری ها خوشش نمی آمد واز اینکه بعضی ها به راحتی اوقات وعمرشان را تلف می کردند ناراحت ونگران بود. ایشان معمولا ملامت وسرزنش می کرد که چرا ما باید عفب مانده باشیم؟! چرا باید حوزه از جامعه ودنیا عقب باشد؟!!

می فرمود:حوزه باید در همه عرصه های علمی از دنیا جلوتر باشد ویا لااقل عقب نباشد.می فرمود:چرا نجوم وریاضیات وعلوم دیگر که یک زمانی در حوزه ها متداول بود، در حوزه ها پرداخته نمی شود؟

ایشان علاقه خاصی به حضرت امام خمینی داشت وبدون هیچ چشم داشت مادی به امام خمینی ره ارادت داشت ودوستدار نظام بود.

ایشان در حدود سه ویا چهار دور منظومه را تدریس کرد وسه دوره فصوص ابن عربی تدریس نمود. می فرمود: بدون فلسفه وعرفان ،بسیاری ویا حداقل بخشی از روایات قابل تفسیر نیست. اوباتصوف بازی وصوفی گری مخالف بود وبا آنهابرخورد می کرد ومواردی از برخورد ومبارزه او با صوفی گری در گیلان( رشت ولاهیجان) در خاطرات بعضی از افراد وجود دارد.

ایشان عمری را در زهد وپارسایی وساده زیستی گذراند واین در حالی است که زندگی امثال منِ طلبه از نظر امور معیشتی ومسکن وامکانات بسیار بالاتراز ایشان بود در حالی که او استاد بود وما شاگرد. در حال ساده زیستی تدریس کرد ودر جلسه تدریس نیز دچار عارضه سکته قلبی شد وبه دیار حضرت حق شتافت.

مرحوم حکیم عسکری به بهداشت اهمیت خاصی می داد. از ژولیدگی بدش می آمد واز اینکه بعضی ها اخلاط وخلط سینه را توی کوچه وخیابان می انداخت خیلی ناراحت وعصبانی می شد.

ایشان معتقد بودند که شریعت وطریقت وحقیقت یک چیز هستند وجدای از هم نیستند وخودش اهل شریعت وطریقت وحقیقت بود وهمه را با هم داشت ودر رابطه با مسائل دینی اهل تسامح وتساهل نبود.معتقد بود که در مسائل دینی باید مطالعاتی داشته باشیم که قلمرو تکوین رابرتابد.

جالب اینکه ایشان اهل بذله وبذله گویی وخوش مجلس بودند وبا مردم وجوانان باگشاده رویی روبرو می شد. از صدای خوش وآهنگ زیبا در چهار چوب شرع ، خوشش می آمد واینطور نبود که با شنیدن یک صدا وآهنگ بلافاصله حکم به تحریم بدهد بلکه دقت می کرد واگر می دید که ازنظر موازین شرعی مشکلی ندارد چیزی نمی گفت. خداوند روحش راشاد وبا اهل بیت پیغمبر علیهم السلام محشور فرماید.

پایان مصاحبه

برخی از شاگردان حکیم زین العابدین عسکری لشت نشایی گیلانی :

1-حجت الاسلام رضا رمضانی گیلانی

2-حجت الاسلام بهرام دلیر نقده ای

3-حجت الاسلام عبدالرحیم اباذری

4-حجت الاسلام محمد علی رضایی بیرجندی

5-حجت الاسلام محمدی آشنانی

6-حجت الاسلام غلامحسین محرمی

7-حجت الاسلام جعفر مهدی پور لنگرودی ارباستانی

8-حجت الاسلام نقی قنبرزاده گشتی

9-حجت الاسلام حامد رنجبر لاهیجانی

10-حجت الاسلام سیدعبدالله طواف زاده حقی لنگرودی