غذاهای مفید و مضر برای سلامت کبد

همان‌طور که می‌دانیم، کبد یکی از اندام‌های مهم بدن است و طیف وسیعی از عملکردهای بدن را بر عهده دارد. بنابراین مراقبت از سلامت کبد بسیار حائز اهمیت است.

آنتی اکسیدان‌ها و غذاهای غنی از فیبر فراوانی هستند که برای کبد مفید می‌باشند و غذاهای غنی از ویتامین و اسید چرب امگا 3 از کبدتان محافظت نموده و سلامت آن را حفظ می‌نمایند.

از میان تمام ارگان‌های بدن؛ کبد یکی از ضروری‌ترین اعضای بدن به شمار می‌آید. کبد دارای نقش کلیدی در متابولیسم است و به تولید مواد بیو‌شیمیایی لازم برای هضم کمک می‌نماید.

کبد عملکردهای متعددی را بر عهده دارد از جمله: ذخیره سازی گلوکز، مواد معدنی، ویتامین‌ها، و پاک‌سازی و سم‌زدایی خون. کبد بزرگ‌ترین غده در بدن انسان است و سلامت کلی انسان منوط به سلامت کبد است.

غذاهایی که مصرف می‌کنید بر سلامت و عملکرد کبد شما بسیار موثرند. غذاهای طبیعی ارگانیک بسیاری هستند که برای کبد مفید می‌باشند.

**غذاهای مفید

مصرف خوردنی‌های غنی از آنتی‌اکسیدان بهترین راهکار برای حفظ سلامت کبدتان به موازات سلامت عمومی بدن‌تان می‌باشد. 

1.غذاهای غنی از بتاکاروتن

غذاهای غنی از آنتی‌اکسیدان به پاک‌سازی اثر رادیکال‌های آزاد و مواد مضر در کبد کمک می‌نمایند. سبزیجاتی نظیر چغندر و هویج حاوی آنتی‌اکسیدان‌های کاروتنوئید و بتاکاروتن می‌باشند. تمام آنتی‌اکسیدان‌ها به پروسه‌ی سم زدایی کبد کمک نموده و از کبد در برابر بیماری‌ها محافظت می‌کنند. جالب است که متذکر شویم بتاکاروتن (پیش ساز ویتامین A) موجود در هویج، یک آنتی‌اکسیدان مفید و موثر می‌باشد؛ لذا مفید است که مصرف هویج را در الگوی رژیم غذایی خود بگنجانید.
همچنین سیر نیز مفید است و سلنیوم و گلوتاتیون موجود در سیر دارای عملکردی مشابه با آنتی‌اکسیدان‌ها می‌باشند.

2.غذاهای غنی از ویتامین‌های B، C  و E

غذاهای حاوی مقادیر فراوان از ویتامین‌های B، C  و E می‌بایست به صورت روزانه برای تقویت سلامت کبد مصرف شوند. غذاهای غنی از ویتامین C و ویتامین E همانند آنتی‌اکسیدان‌های مذکور بسیار مفید می‌باشند. مواد با خاصیت آنتی‌اکسیدانی به کاهش تخریب ناشی از رادیکال‌های آزاد کمک می‌نمایند، بنابراین برای تقویت و پاک‌سازی کبد مفیدند. غذاهای غنی از ویتامین ب عملکرد کبد را تقویت می‌کنند و به کاهش احتقان کبدی کمک می‌نمایند. ویتامین ب 12 نیز به متابولیسم چربی‌ها و بهبود عملکرد کبد کمک می‌نماید.
بسیاری از غذاها (برای مثال: بروکلی، تخم مرغ، اسفناج، برنج قهوه‌ای، غلات و غیره) حاوی ویتامین ب می‌باشند. بسیاری از میوه‌ها و سبزیجات نیز حاوی ویتامین ث می‌باشند از جمله: گوجه‌فرنگی، توت فرنگی، بروکلی، فلفل، مرکبات و غیره.
سبوس گندم منبع خوبی از ویتامین E و سلنیوم می‌باشد. بادام، آووکادو، گردو، غلات غنی شده، تخم آفتابگردان، کره بادام زمینی، سبزیجات روغنی نیز از منابع خوب ویتامین E  می‌باشند.

3.غذاهای غنی از فیبر

غذاهای فیبردار برای تقویت عملکرد کبدتان ضروری هستند. استفاده از غذاهای فیبردار نظیر نان‌های دارای غله کامل، برنج و دیگر محصولاتی که حاوی غلات کامل باشند؛ مطمئناً پروسه هضم را تقویت می‌نمایند. میوه‌ها و سبزیجات نیز از محتوای فیبر بالایی برخوردار می‌باشند.

4.امگا 3

مصرف غذاهای غنی از امگا 3 نیز برای سلامت کبد مهم است. غذاهای مرسوم غنی از امگا 3 عبارتند از: ماهی‌ها (از جمله : ساردین، سالمون، قزل آلا و...)، مغزها و روغن‌هایی گیاهی (شامل: کانولا، سویا، دانه کتان و کنجد).

* اطمینان حاصل کنید که از مصرف غذاهای پرچرب و پرکلسترول اجتناب می‌کنید، و اقلام غذایی سالم و روغن‌های غیر اشباع چند زنجیره‌ای مفید برای بدن را مصرف می‌نمایید. تغذیه سالم به حفظ سلامت و عملکرد مطلوب کبدتان کمک شایانی می‌کند.
 

**غذاهایی که مضر هستند و باید از آن‌ها پرهیز کنید

1. کافئین و الکل

غذاهای غنی از کافئین و الکل، می‌توانند به عملکرد کبدتان آسیب برسانند. مصرف کافئین، پاک‌سازی کبد را دشوار می‌کند.

توصیه می‌شود از مصرف بی رویه نوشیدنی‌های غنی از کافئین (به ویژه قهوه و مانند آن) اجتناب کنید و به جای آن‌ها از نوشیدنی‌های سالم و مفیدتری مثل چای سبز استفاده کنید. چای سبز به تقویت ایمنی بدن کمک می‌نماید و محتوای کافئین آن در حداقل است.

2. غذاهای پرچرب و حاوی چربی حیوانی اشباع شده

غذاهایی که پرچرب و حاوی چربی اشباع بالایی هستند، می‌توانند موجب افزایش سطح آنزیم ALT (آلانین آمینو ترانسفراز) کبدی گردند. سطح بالای آنزیم ALT نشانگر تخریب کبدی است. این در حالی است که بسیاری از شیرینی‌جات، فست‌فودها و غذاهای رستورانی حاوی محتوای چربی اشباع بالایی هستند.

برای مثال در این زمینه یک تیم تحقیق سوئدی یک بررسی را بر روی 18 دانش آموز جوان سالم لاغر اندام انجام دادند. از دانش آموزان مذکور خواسته شد؛ یک الگوی فعالیت بدنی نشسته (کم تحرک) و مصرف 2 وعده غذایی روزانه در رستوران‌های فست فود را برای مدت یک ماه، داشته باشند. از گزینه‌های رایج رژیم غذایی آنان؛ همبرگر و دیگر غذاهای فست فود غنی از چربی اشباع بود.

در پایان نمونه‌های خونی افراد جمع آوری گشت و نتایج مطالعه حاکی از افزایش یافتن سطوح آنزیم کبدی ALT در آنان بود. که این امر نشان می‌دهد این الگوی غذایی - رفتاری به کبد آن‌ها فشار مازادی را تحمیل نموده و در نتیجه شانس آسیب‌های کبدی را در دراز مدت افزایش می‌دهد.

انتخاب غذاهای سالم تأثیر بسزایی را در تقویت و حفظ سلامت کبدتان دارد. فراموش نکنید که کبد مانند قلب اهمیت بسیاری را در ارتقای سلامت شما بر عهده دارد. بهتر است برای بهبود رژیم غذایی خود در جهت حفظ سلامت کبدتان از رهنمودهای یک متخصص تغذیه بهره‌مند باشید. در پایان خاطرنشان می‌کنیم اگر شرایط بالینی یا بیماری خاصی دارید، هرگز خودسرانه و بدون تایید پزشک معالجتان اقدامی را در جهت تغییر الگوی زندگی یا رژیم غذایی خود انجام ندهید. 

http://www.novindiet.com/article/%D8%BA%D8%B0%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%81%DB%8C%D8%AF-%D9%88-%D9%85%D8%B6%D8%B1-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA-%DA%A9%D8%A8%D8%AF