به نام خدا

یادی از مرحوم آیت الله حاج سید  حسن امامی اصفهانی  ره (اسوه اخلاق وادب)

 مرحوم آیت الله حسن امامی  اصفهانی  مسؤل مدرسه علمیه ذوالفقاربود که در بین مردم اصفهان از محبوبیت بسیار بالایی برخوردار بود  وخدمات علمی وفرهنگی  وکارهای خیر فراوانی در طول حیات خود انجام داد و مردم اصفهان به خاندان امامی ارادت وعلاقه خاصی دارند. ایشان یکی از رُفقا ودوستان صمیمی مقام معظم رهبری بودند ودر رحلت او حضرت آیت الله خامنه ای پیام تسلیت دادند. ایشان برخورد واخلاق بسیار پرجاذبه ای داشتند. در طول یک سال واندی که در مدرسه ذوالفقار طلبه بودم جز تواضع و خوش رفتاری و وقار و وزانت وخوبی از ایشان ندیدم. در اخلاق ورفتار وبرخورد با مردم وطلاب وروحانیت واحسان ونیکی ورسیدگی به محرومین وایتام ودفاع از تشیع وحریم اهل بیت علیهم السلام  نمونه بود.  در راه رفتن بسیار وزین وباوقار ومتانت راه می رفتند ولحن سخنش بسیارجذاب ودلنشین بود.  آن زمان در مدرسه الغدیر که زیر نظر مدرسه ذوالفقار بود ، منظومه ملّا هادی سبزواری را تدریس می کرد.با همه موقعیت وجایگاه اجتماعی وعلمی که داشت در سلام کردن به دیگران پیشگام بود وبارها دیدم که به هنگام ورود به مدرسه ذوالفقار به افرادی که در مسیر بودند اعم از طلبه وغیر طلبه سلام می کردند . یک روز در وقت صبح  تقریبا ساعت 9 صبح دیدم که از در ورودی مدرسه ذوالفقار وارد مدرسه می شوند وعده ای همراهش بودند ، بنده جلو رفتم که زودتر سلام کنم دیدم که حضرت ایشان پیشدستی کردند وبه اینجانب سلام کردند. چنین چیزی را ندیده بودم وبرای من بسیارجالب بود که یک شخصیتی که همه اصفهانی ها  به او ارادت دارند وانسان مشهور وبزرگی بوده  با اینکه بنده را نمی شناخت ، سبقت در سلام می گیرد وبه من سلام می کند. سلام کردن وسلام دادن از سنت های بسیار با ارزش اسلامی ودینی است وروایات زیادی در این باب وارد شده است.در باره پیغمبراکرم ص آمده است که کسی نمی توانست در سلام کردن برآن بزرگوار پیشی بگیرد. متأسفانه بعضی ها خیال می کنند که اگر جلوتر به دیگری سلام کنند ، مقام ومرتبه شان پایین می آید در حالی که چنین نیست بلکه برعکس است وسلام کردن به دیگران نشانه شخصیت و ادب وفرهنگ شخص است وتکبر کردن وسلام نکردن به دیگران ، نشانه نقص شخصیتی وبی فرهنگی است. جایی که خداوند متعال به بندگانش در دنیا وآخرت سلام می دهد  آیا سزاوار است که بندگان او از سلام کردن به دیگران کوتاهی ودریغ نمایند؟!!

احادیثی در باب سلام  وسلام کردن:

حدیث (1) پیامبر صلى‏ الله ‏علیه ‏و ‏آله :

إنَّ أَولَى النّاسِ بِاللّه  وَ بِرَسولِهِ مَن بَدا بِالسَّلامِ؛

 نزدیکترین مردم به خدا و رسول او کسى است که آغازگر سلام باشد.

مستدرک الوسایل و مستنبط المسایل ج8 ، ص 357 ، ح9657 - بحارالانوار(ط-بیروت) ج73 ، ص12 ، ح50

حدیث (2) امام على علیه السلام :

اَلسَّلامُ سَبعونَ حَسَنَةً تِسعَةٌ وَ سِتّونَ لِلمُبتَدى وَ واحِدَةٌ لِلرّادِّ؛

سلام هفتاد ثواب دارد که شصت و نه تاى آن براى سلام کننده است و یکى براى جواب دهنده.

بحارالانوار(ط-بیروت) ج73 ، ص11 ، ح46

حدیث (3) پیامبر صلى ‏الله‏ علیه‏ و‏ آله :

یُسَلِّمُ الرَّاکِبُ عَلَى الْمَاشِی وَ الْمَاشِی عَلَى الْقَاعِدِ وَ إِذَا لَقِیَتْ جَمَاعَةٌ جَمَاعَةً سَلَّمَ الْأَقَلُّ عَلَى الْأَکْثَرِ وَ إِذَا لَقِیَ وَاحِدٌ جَمَاعَةً سَلَّمَ الْوَاحِدُ عَلَى الْجَمَاعَةِ.

سلام میکند سواره بر پیاده و رهگذر بر نشسته و هنگام ملاقات جماعتی با جماعت دیگر سلام کند (گروه) کم بر (گروه) زیاد و هنگام ملاقات (شخص) واحدی با جماعت سلام کند (شخص) واحد بر جماعت

 کافی(ط-الاسلامیة) ج‏2، ص647 ، ح3

حدیث (4) امام صادق علیه السلام :

اَلسَّلامُ قَبلَ الکَلامِ؛

نخست سلام، سپس کلام.

تحف العقول ص246

حدیث (5) پیامبر صلى ‏الله ‏علیه ‏و ‏آله :

اَلبادى بِالسَّلامِ بَرى ءٌ مِنَ الکِبرِ؛

سلام کننده، از تکبر به دور است.

نهج الفصاحه ص375 ، ح1102

حدیث (6) پیامبر صلى ‏الله ‏علیه ‏و ‏آله :

خَمسٌ لا أَدَعُهُنَّ حَتَّى المَماتِ ... و َالتَّسلیمُ عَلَى الصِّبیانِ لِتَکونَ سُنَّةً مِن بَعدى؛

پنج چیز است که تا زنده ام رهایشان نمى کنم... و سلام کردن به کودکان تا بعد از من سنّت شود.

خصال ص 271 ، ح12

حدیث (7) پیامبر صلى ‏الله ‏علیه‏ و ‏آله :

أفشِ السَّلامَ یَکثُر خَیرُ بَیتِکَ؛

سلام را رواج ده تا خیر و برکت خانه ات زیاد شود.

خصال ص 181 ، ح246

حدیث (8) امام باقر علیه السلام :

إنَّ اللّه  یُحِبُّ إطعامَ الطَّعامِ و َإفشاءَ السَّلامِ؛

خداوند غذا دادن و به همه سلام کردن را دوست دارد.

محاسن ج2 ، ص388 ، ح7

حدیث (9) پیامبر صلى ‏الله ‏علیه ‏و ‏آله :

إنَّ مِن موجِباتِ المَغفِرَةِ بَذلُ السَّلامِ وَ حُسنُ الکَلامِ؛

یکى از موجبات مغفرت، سلام کردن و سخن نیکو گفتن است.

نهج الفصاحه ص342 ، ح928

حدیث (10) امام باقر علیه السلام:

سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ علیه السلام عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَإِذا دَخَلْتُمْ بُیُوتاً فَسَلِّمُوا عَلى‏ أَنْفُسِکُمْ‏ الْآیَةَ قَالَ هُوَ تَسْلِیمُ الرَّجُلِ عَلَى أَهْلِ الْبَیْتِ حِینَ یَدْخُلُ ثُمَّ یَرُدُّونَ عَلَیْهِ فَهُوَ سَلَامُکُمْ عَلَى أَنْفُسِکُم‏

درباره سخن پروردگار از امام باقر علیه السلام  پرسیدم  آیه «هرگاه وارد خانه هایی شدید به خودتان سلام کنید» فرمود: منظور سلام کردن مرد به اهل خانه است در هنگام وارد شدن به آن و جواب دادن اهل خانه به او. پس، این سلام شماست به خود شما.

وسایل الشیعه ج12 ، ص81 ،ح15696 - بحارالانوار(ط-بیروت) ج73 ، ص5 ،ح16

حدیث (11) پیامبر صلى‏ الله‏ علیه ‏و ‏آله :

اِذا دَخَلَ اَحَدُکُم بَیتَهُ فَلیُسَلِّم، فَاِنَّهُ یُنزِلُهُ البَرَکَةَ وَ تُؤنِسُهُ المَلائِکَةُ؛

 هرگاه یکى از شما به خانه خود وارد مى شود، سلام کند، چرا که سلام برکت مى آورد و فرشتگان با سلام دهنده انس مى گیرند.

علل الشرایع ج 2، ص 583، ح 23

حدیث (12) امام صادق علیه السلام :

صِلُوا أرحامَکُم و بِرّوا بِإخوانِکُم وَ لَو بِحُسنِ السَّلامِ وَ رَدِّ الجَوابِ؛

صله رحم نمایید و به برادران (دینى) خود نیکى کنید، هر چند با سلام کردن خوب و یا جواب سلام خوب باشد.

کافى(ط-الاسلامیه) ج 2، ص 157، ح 31

حدیث (13) پیامبر صلى ‏الله ‏علیه ‏و ‏آله :

و َالّذى نَفسى بِیَدِهِ لا تَدخُلُوا الجَنَّةَ حَتّى تُؤمِنوا وَ لا تُؤمِنوا حَتّى تَحابّوا أ و لا أدُلُّـکُم عَلى شَئىٍ اِذا فَعَلتُموهُ تَحابَبتُم؟ اَفشُوا السَّلامَ بَینَـکُم؛

به خدایى که جانم در اختیار اوست، وارد بهشت نمى شوید مگر مؤمن شوید و مؤمن نمى شوید، مگر این که یکدیگر را دوست بدارید. آیا مى خواهید شما را به چیزى راهنمایى کنم که با انجام آن، یکدیگر را دوست بدارید؟ سلام کردن بین یکدیگر را رواج دهید.

مشکاة الانوار ص 123

حدیث (14) امام على علیه‏ السلام :

عَوِّدْ لِسانَکَ لینَ الْکَلامِ وَ بَذْلَ السَّلامِ، یَکْثُرْ مُحِبّوکَ وَ یَقِلَّ مُبْغِضوکَ؛

زبان خود را به نرمگویى و سلام کردن عادت ده، تا دوستانت زیاد و دشمنانت کم شوند.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص435 ،ح9946

حدیث (15) دیلمى :

کانَ النَّبىُّ صلى ‏الله ‏علیه ‏و‏ آله ... یُسَلِّمُ عَلى مَنِ اسْتَقْبَلَهُ مِنْ کَبیرٍ وَ صَغیرٍ وَ غَنىٍّ وَ فَقیرٍ و لا یُحَقِّرُ ما دُعِىَ اِلَیهِ و لو اِلى خَشفِ التَّمْرِة وَ کانَ خَفیفَ المَئونَةِ کَریمَ الطَّبیعَةِ، جَمیلَ المُعاشَرَةِ، طَلِقَ الوَجهِ، بَشّاشا من غَیرِ ضِحکٍ، مَحْزونا مِن غَیرِ عَبوسٍ، مُتَواضِعا مِنْ غَیْرِ مَذَلَّةٍ، جَوادا مِن غَیْرِ سَرَفٍ، رَقیقَ القَلبِ، رَحیما بِکُلِّ مُسْلِمٍ... ؛

رسول اکرم صلى ‏الله‏ علیه‏ و‏ آله به هر کس برخورد مى ‏نمودند، از بزرگ و کوچک، ثروتمند و فقیر، سلام مى‏ کردند و اگر به جایى حتى براى خوردن خرمایى خشک دعوت مى‏ شدند، آن را کوچک نمى‏ شمردند. زندگیشان کم هزینه بود، بزرگ طبع، خوش معاشرت و گشاده رو بودند، بى آن‏که بخندند، همیشه متبسم بودند، بى‏ آن‏که اخمو باشند، محزون بودند، بى‏ آن‏که از خود ذلّتى نشان دهند، متواضع بودند، مى ‏بخشیدند ولى اسراف نمى ‏نمودند، دل نازک و نسبت به تمام مسلمانان مهربان بودند.

ارشاد القلوب(دیلمی) ج 1، ص 115

تذکر: احادیث ذکر شده در باب سلام کردن  از سایت شهید آوینی اخذ شده است.

 متن ازسید اصغر سعادت میرقدیم