در تاریخ جاهلیت عاشورا از روزهای عید رسمی و ملی بوده و در آن روزگار در چنین روزی روزه میگرفتند، لباس فاخر می پوشیدند و چراغانی و خضاب میکردند. در اسلام با تشریع روزه رمضان آن روزه فسخ شد.
عاشورا: روز تکریم انبیاء
گفته اند علت نام گذاری روز دهم به عاشورا آن است که ده نفر از پیامبران با ده کرامت در این روز مورد تکریم الهی قرار گرفتند.
روز دهم محرم هم یاد آور و اقعه شهادت امام (ع) و یارانش میباشد. این روز از عظیم ترین روزهای سوگواری به حساب میآید. می توان گفت عاشورا همان دهم محرم است، چون پیامبران برای حادثه های که در این روز واقع میشود گریسته اند، در فرهنگ دینی هم چنان باقی مانده است.
عاشورا: روزه یهود
در فرهنگ شیعی، به خاطر شهادت امام حسین(ع) در این روز، عظیم ترین روز سوگواری و ماتم به حساب می آید، زیرا بزرگترین فاجعه و ستم در مورد خاندان پیامبر انجام گرفته است؛ از این رو امام صادق(ع) فرمود: "و أمّا یوم عاشورا فیوم أصیب فیه الحسین(ع) ضریعاً بین أصحابه و أصحابه حوله صرعی عراة؛ عاشورا روزی است که حسین(ع) میان یارانش کشته شد و بر زمین افتاد. یاران او نیز پیرامون او به خاک افتاده و عریان بودند".
شیعیان امام حسین(ع) در ایام محرم، به ویژه روز عاشورا عزاداری نموده و یاد و خاطرة آن روز را زنده نگه داشته اند، از این رو این روز به نام عاشورای حسینی شهرت یافت. البته امویان بعد از شهادت امام حسین (ع) در این روز شادی می کردند. از این رو در زیارت عاشورا آمده است: "اللّهم هذا یوم تبرّکت به بنو امیّة وابن آکلة الاکباد"
در فرهنگ شیعی، روز نهم محرم روزی است که امام حسین(ع) و یارانش در محاصره نیرهای کوفه قرار گرفتند. روزی که آب را به روی اهل بیت بستند، و عصر آن روز عمر بن سعد با دستوری که از ابن زیاد دریافت کرد، آماده جنگ با حسین(ع) شد. اما به دستور امام(ع) آن شب را مهلت خواستند، تا به عبادت و راز و نیاز بپردازند.
این روز به دلیل این که بر اهل بیت سخت گذشت و شاید یکی از روزهای بسیار سخت و مصیبت بر خاندان پیامبر بود، تاسوعای حسینی نام گرفت. امام صادق(ع) فرمود: "تاسوعا روزی است که حسین(ع) و اصحاب او در کربلا محاصره شدند و سپاه شامیان بر ضد آنان گرد آمد. ابن زیاد و عمر سعد از فراهم آمدن آن همه سوار خوشحال شدند و آن روز، حسین(ع) و یارانش را ناتوان شمردند و یقین کردند دیگر برای او یاوری نخواهد آمد و عراقیان او را پشتیبانی نخواهند کرد".
در روایتی می خوانیم : حضرت موسی بن عمران در مناجات خود عرضه داشت : بار خدایا! چرا امت حضرت محمّد را بر دیگر امت ها برتری دادی ؟ خطاب آمد: به خاطر ده چیز. حضرت موسی عرض کرد: آن ده چیز کدام است تا به بنی اسرائیل بگویم عمل کنند؟ فرمود: نماز، زکات، روزه، حج، جهاد، جمعه، جماعت، قرآن، علم و عاشورا. حضرت موسی عرض کرد: عاشورا چیست ؟ خطاب رسید: عاشورا عبارت است از گریستن یا حالت گریه به خود گرفتن و نوحه و مرثیه خواندن در عزای سبط رسول خدا
ای موسی ! هیچ بنده ای از بندگانم بر حسین و مظلومیت او گریه و ناله نمی کند مگر این که اهل بهشت خواهد بود.
ازحدیثی از حضرت رضا(ع) فهمیده می شود کار کردن تنها در روز عاشورا منع شده است , نه تاسوعا; وانگهی کار در روزعاشورا حرام نیست ; مکروه است چون خیر و برکت و یمن ندارد.
شاید علّت کراهتش این باشد که وقتی امام حسین با آن عظمتش برای حفظ اسلام و ناموس و شرف وانسانیت , جان خود و فرزندان و بستگان و در یک کلمه همه چیز را در راه خدا داده و با بدن چاک چاک و عریان روی خاک تقتیدهء کربلا افتاده است , شایسته نیست انسان در چنین روزی برای زندگی دنیوی ذخیره ای تهیه نماید,بلکه بسیار به جا است در تکایا و مساجد و مجالس عزا شرکت کرده و برای امام و خاندانش گریه نموده و حالت حزن و اندوه بگیرد.
*********************
همان طور که می دانیم در زبان عربی به روز نهمِ هر ماه تاسِع یا تاسوعا, و به روز دهم , عاشِر یاعاشورا گفته می شود, ولی چون در روز نهم و دهم ماه محرّم سال 61ه. ق حادثهء بزرگ و جان سوز کربلا پیش آمد, بعد از آن سال تنها به روز نهم و دهم محرّم , تاسوعا و عاشورا اطلاق می شود, و فلسفهء خاصی ندارد; هرچند, شاید بتوان از بعضی روایات , علّت و فلسفهء خاصی برای این نام گذاری پیدا کرد.
در روایتی می خوانیم : حضرت موسی بن عمران (ع)در مناجات خود عرضه داشت : بار خدایا! چرا امت حضرت محمّد را بر دیگر امت ها برتری دادی ؟ خطاب آمد: به خاطر ده چیز. حضرت موسی عرض کرد: آن ده چیز کدام است تا به بنی اسرائیل بگویم عمل کنند؟ فرمود: نماز و زکات و روزه و حج و جهاد و جمعه وجماعت و قرآن و علم و عاشورا. حضرت موسی عرض کرد: عاشورا چیست ؟ خطاب رسید: عاشورا عبارت است از گریستن یا حالت گریه به خود گرفتن و نوحه و مرثیه خواندن در عزای سبط رسول خدا
ای موسی ! هیچ بنده ای از بندگانم بر حسین و مظلومیت او گریه و ناله نمی کند مگر این که اهل بهشت خواهد بود.(1)
1-الشیخ فخر الدین الطریحی , مجمع البحرین , ج 3ـ 4 مادهء عشر.
http://www.cloob.com/timeline/answer_7835_855721
******************************
ویوم عاشوراء بالمد والقصر وهو
عاشِر المُحَرَّم ، وهو اسم إسلامی ، وجاء
عشوراء بالمد مع حذف الألف التی بمد
العین .
وفی حدیث مناجاة موسى علیه السلام
وقد قال یا ربِّ لم فَضَّلتَ أمةَ محمد صلى الله
علیه وآله على سائر الأمم ؟ فقال الله
تعالى : فَضَّلتُهُم لعشر خصال . قال موسى :
وما تلک الخصال التی یعملونها حتى آمر
بنی إسرائیل یعملونها ؟ قال الله تعالى :
الصلاة والزکاة والصوم والحج والجهاد
والجمعة والجماعة والقرآن والعلم والعاشوراء
قال موسى : یا رب وما العاشوراء ؟ قال :
البکاء والتباکی على سبط محمد صلى الله
والمرثیة والعزاء على مصیبة ولد المصطفى ،
یا موسى ما من عبد من عبیدی فی ذلک الزمان
بکى أو تباکى وتعزى على ولد المصطفى
إلا وکانت له الجنة ثابتا فیها ، وما من
عبد أنفق من ماله فی محبة ابن بنت نبیه
طعاما وغیر ذلک درهما أو دینارا إلا
وبارکت له فی دار الدنیا الدرهم بسبعین
وکان معافا فی الجنة وغفرت له ذنوبه ،
وعزتی وجلالی ما من رجل أو امرأة
سال دمع عینیه فی یوم عاشوراء وغیره
قطرة واحدة إلا وکتب له أجر مائة شهید .
در روایتی می خوانیم : حضرت موسی بن عمران (ع)در مناجات خود عرضه داشت : بار خدایا! چرا امت حضرت محمّد را بر دیگر امت ها برتری دادی ؟ خطاب آمد: به خاطر ده چیز. حضرت موسی عرض کرد: آن ده چیز کدام است تا به بنی اسرائیل بگویم عمل کنند؟ فرمود: نماز و زکات و روزه و حج و جهاد و جمعه وجماعت و قرآن و علم و عاشورا. حضرت موسی عرض کرد: عاشورا چیست ؟ خطاب رسید: عاشورا عبارت است از گریستن یا حالت گریه به خود گرفتن و نوحه و مرثیه خواندن در عزای سبط رسول خدا
ای موسی ! هیچ بنده ای از بندگانم بر حسین و مظلومیت او گریه و ناله نمی کند مگر این که اهل بهشت خواهد بود.
رجوع شود به کتاب مجمع البحرین
از الشیخ فخر الدین الطریحی
ماده عشر _عاشوراء
.: Weblog Themes By Pichak :.
