سرویس اجتماعی «فردا»: امروزه فرقی نمی کند کجا باشیم، در منزل یا محل کار، مترو یا تاکسی، مهمانی یا سفر، هنگام غذا خوردن یا خوابیدن،  در هر شرایطی مدام در حال ارسال و دریافت عکس ها، فیلم ها و مطالب در شبکه های اجتماعی مختلف هستیم. شبکه های اجتماعی مختلفی مانند: وایبر، اینستاگرام، تلگرام، واتس آپ، لاین و ... . 

با رونق گرفتن اینترنت همراه، استفاده از شبکه های اجتماعی چنان فراگیر شد که فقط مخاطبان آن را قشر خاص تشکیل نمی دهد بلکه پدران، مادران، کودکان دبستانی و دانش آموزان، دانشجویان و ... عضو این شبکه ها شده اند. برخی جوانان با عضویت در این شبکه های اجتماعی و  گذراندن وقت در آن از بسیاری از وظایف در خانه و در قبال خانواده خود جا مانده اند. افرادی که به‌ طور مستمر از این شبکه ها استفاده می کنند و به نوعی به آن معتادند پس از مرور زمان غرق در رویا می‌شوند و از دنیای واقعی فاصله می‌گیرند. به طوری که حتی وقتی صدایشان می کنید، صدایتان را نمی شنوند!

در بین شبکه های اجتماعی تلفن همراه، "وی چت" بیشترین محبوبیت را در بین مخاطبان پیدا کرده بود، اما پس از فیلتر شدن آن، کاربران به سمت شبکه اجتماعی "وایبر" رو آوردند. الکسا (Alexa) به‌ عنوان یکی از معتبرترین مراکز امتیازدهی به سایت ‌های اینترنتی جهان توضیح داده است که ایرانی ها بزرگترین گروه مخاطبان وایبر را در جهان تشکیل می دهند و به عبارت دیگر، بزرگترین گروه اعضای وایبر ایرانی هستند. در بررسی های این مرکز امتیازدهی اینترنتی اعلام شده است که 1/11 درصد از تمام مشترکان سرویس پیام رسان وایبر ایرانی هستند و پس از آن امریکایی ها با 2/7 درصد قرار گرفته اند.

در این رابطه گفت و گویی با جناب آقای دکتر ابهری، پژوهشگر- رفتارشناس و آسیب شناس اجتماعی صورت گرفته است که در ادامه مطلب می خوانید:

شبکه های اجتماعی چه اثراتی در زندگی امروزه مردم دارد؟

گسترش روز افزون شبکه های اجتماعی در فضای اینترنتی و نرم افزارهای تلفن همراه مثل وایبر، واتس آپ، تانگو و اخیرا تلگرام، باعث کاهش روابط خانوادگی و عاطفی شده است و باعث دور شدن افراد خانواده از یکدیگر شده است. متاسفانه از آنجایی که ورود اینگونه سامانه ها بدون بستر سازی فرهنگی و آمادگی فکری به جامعه بوده است و در این خصوص فرهنگ سازی نشده است عوارض و ضایعات رفتاری قابل توجهی همراه خود وارد نموده اند.

دسترسی نوجوانان و جوانان به این نرم افزارها و بهره گیری اعتیادگونه آنها علاوه بر ایجاد بیماری های عصبی و فیزیکی باعث انزوا، گوشه گیری و بیماری های عصبی می گردند. افت تحصیلی، اضطراب، دلهره و روابط غیر منطقی با جنس مخالف اصلی ترین ناهنجاری های ناشی از کاربری این گونه نرم افزارها می باشد. 

استفاده از شبکه های اجتماعی مربوط به چه گروه سنی ای می شود؟

متاسفانه بهره گیری از این گونه ابزارها محدود به سن یا گروه سنی خاصی نبوده و در خانواده ها مشاهده می گردد که والدین نیز به استفاده از اینگونه نرم افزارها مشغول هستند.

چه راهکاری برای استفاده مناسب از این گونه نرم افزارها را پیشنهاد می کنید؟

از آنجایی که بهره گیری منطقی از سامانه های یاد شده نیاز به آموزش های اولیه داشته و این کار در کشور ما انجام نشده است. شاهد افزایش ناهنجاری های رفتاری ناشی از گسترش کاربری این سامانه ها هستیم. آموزش در مدارس و خانواده ها، بیان عوارض و ناهنجاری های ناشی از استفاده های غیر اصولی در کنار ایجاد شبکه های ملی و فرهنگی بر اساس ارزش های دینی و قانونی ما می تواند جاذبه مناسبی برای کشش کاربران باشد. از آنجا که این شبکه ها به صورت بر خط (آنلاین) تولیدات کاربران را در معرض تماشای بقیه می گذارند نوعی غرور کاذب و اعتماد به نفس در آنها ایجاد می کند که همین فرآیند باعث افزایش کاربران می شود.

آیا شما با فیلترینگ شبکه های اجتماعی موافق هستید؟

فیلترینگ راهکار مناسبی برای مقابله نمی باشد، چرا که مدیران جنگ نرم با ارائه انواع فیلترشکن های قوی تلاش های انجام شده در این زمینه را خنثی می سازند و دسترسی کاربران را مقدور می نمایند. بنابراین برخوردهای سلبی باعث ایجاد موضع انفعالی در جوانان شده و انگیزه آنها را افزایش می دهد و باعث می شود کاربران به هر نحوی از شبکه های اجتماعی مورد نظر استفاده کنند.

والدین هم درگیر شبکه های اجتماعی شده اند!