استان گیلان - مهدی مهدوی لاهیجی

آیت‌الله حاج شیخ مهدی مهدوی لاهیجانی (مهدی لاهیجی)، از مشاهیر لاهیجان، در شب جمعه نیمه شعبان المعظم سال 1313 ه. ق. در نجف اشرف متولد شد و به اتفاق خانواده به لاهیجان مهاجرت کرد. او مجددا به نجف بازگشت و تحصیلاتش را در آنجا به پایان رساند. او از شاگردان مبرز آقاضیاءالدین عراقی وآیه‌الله اصفهانی و آیه‌الله نائینی وایه لله شیخ شعبان دیوشلی گیلانی و آیه لله شیخ عبدالحسین رشتی و علا مه محمد جواد بلاغی وایه لله محمدحسین کاشف الغطاوشیخ مرتضی طالقانی ومیرزااقااستهباناتی و از همدرسان آیه‌الله العظمی مرعشی نجفی بود. او در دوران رضاشاه از نجف به لاهیجان آمد و به کمک مردم مدارس متروکه جامع و شعربافان را بازسازی کرد. بازگشت دوباره آیه‌الله لاهیجانی از نجف به تهران با فعالیتهای کمونیست‌ها، نیروهای بیگانه و جنبش‌های سکولار در گیلان و مبارزه با حکومت پهلوی همزمان بود که راهنمایی‌های او در شکل گیری اعتراضات موثر بود. او در قیام 15 خرداد 1342 نیز دستگیر شد. سرانجام در روز جمعه 21 صفر سال 1413 هجری قمری درگذشت و در جوار برادرش ایت الله محمد مهدوی لاهیجی در حسینیه مدرسه دینی جامع لاهیجان به خاک سپرده شد. البیع واَلمُعامله و حواشی برعُروةُ الوُثقی و قاعده تجاوز و فراغ از آثار اوست. آیه‌الله محمد مهدوی لاهیجی برادر اوست. آیت الله شیخ مهدی مهدوی لاهیجانی در نیمه شعبان 1313 ق در نجف اشرف در بیت تقوا و فضیلت، دیده به عالم هستی گشود و در سال 1315 ق همراه والدین خویش به زادگاه پدری اش (لاهیجان) مراجعت نمود. وی قرائت قرآن و ادبیات فارسی را از میرزا کاظم لاهیجی، مقدمات علوم حوزوی و علوم ریاضی را نزد شیخ عبدالحسین کوشالی، شیخ بهایی لاهیجی، سید عبدالرحیم درگاهی و سید اسدالله کسیمی وپدرش ایت الله شیخ حسین مهدوی در لاهیجان آموخت. او سپس به رشت آمد و نزد شیخ اسماعیل رشتی، سید مهدی لشت نشایی و شیخ عبدالرحیم کوچصفهانی تلمذ نمود. وی در سال 1327 ق در 14 سالگی به نجف اشرف هجرت نمود و معالم را نزد شیخ علی اکبر خوانساری و شرح لمعه را نزد شمس کرمانشاهی فراگرفت. مهدوی، اصول را نزد شیخ حبیب اردبیلی و مکاسب را نزد میرزا احمد آشتیانی، کفایه را نزد شیخ عبدالحسین رشتی دروس خارج را از بسیاری از بزرگان مانند آیات عظام: سید محمد فیروزآبادی، سید میرزا آقا اصطهباناتی، شیخ شعبان گیلانی، میرزا حسین نایینی، آقا ضیاءالدین عراقی، سید ابوالحسن اصفهانی و سید جمال گلپایگانی تلمذ نمود. وی عقاید، عرفان، تفسیر و حکمت را نزد آیات: شیخ مرتضی طالقانی، ابوالحسن مشکینی، طلوعی اشکوری، شیخ محمدجواد بلاغی، شیخ محمدحسین کاشف الغطا، شیخ محمدکاظم شیرازی و... فراگرفت و با موفقیت به درجه عالیه اجتهاد نائل آمد. او با کسب چهارده اجازه اجتهاد و به دنبال یک بیماری طولانی و سخت به قصد زیارت امام هشتم علیه‌السلام به ایران سفر کرد و بعد از زیارت، به لاهیجان عزیمت نمود. این عالم بزرگوار با توصیه بستگان، دوستان و عالمان شهر، تا آخر عمرش در لاهیجان سکونت گزیدو نسبت به احیای حوزه علمیه طلاب وتدریس وتربیت شاگردان واقامه جماعت وسایر خدمات دینی وعلمی ورفع مشکلات اجتماعی وحل وفصل مسایل مردم همت گماشت . از استادان بزرگی که ایشان داشتند چنین استنباط می‌شود که وی با نظرات و عقاید آنان کاملاً آشنا و به حق از مجتهدان مسلم و مشهور زمان خود در گیلان بوده است. وی با این که عمر طولانی داشت، مبانی فقه و اصول از خاطرش بیرون نرفت و همواره در مناظرات، سخن برای گفتن داشت. سال ورود ایشان به ایران 1316 ش. در عصر خفقان رضاخانی بوده است. وی در همان عصر، مدارس دینی و مساجد را تعمیر کرد و موقوفات شهر را احیا نمود. او اولین سخنرانی روشنگرانه و هشدار دهنده‌اش را در لاهیجان، در حالی ایراد کرد که حکومت رضاخان نه تنها از تبلیغات دینی و ارشاد امت اسلامی جلوگیری به عمل می‌آورد؛ بلکه هرگونه فعالیت‌های دینی را نیز به شدت سرکوب می‌کرد. وی در بهبوهه انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی قدس سره برای پیوستن به عالمان متحصن در تهران - که از همه جای ایران شرکت داشتند - به همراه آیات سیدمحمودضیابری وسید حسن بحرالعلوم به سمت تهران حرکت نمودند که در رودبار دستگیر و چند ماهی در قزل قلعه زندانی شدند. از آثار باقی مانده او عبارتند از: حقیقة البیع والمعاملة؛- قاعده تجاوز و فراغ؛- حواشی بر رسائل؛- مکاسب و عروة الوثقی؛- بازسازی و احیاء مدرسه علمیه جامع لاهیجان؛- بازسازی مدرسه دینی شعربافان لاهیجان؛- بازسازی مسجد جامع؛- احداث حسینیه جامع و...- وی در لاهیجان به «حاج شیخ» شهرت داشت و این عنوان، لقبی بود که به خاطر برجستگی علمی و درخشندگی بحث‌های فقهی معظم‌له از سوی عالمان اعلام و مراجع عظام نجف اشرف به ایشان داده شد که بعدها در ایران به خصوص لاهیجان به همین عنوان شهرت یافت. وی هیچ گاه از سهم امام استفاده نکرد. شرح خدمات و فعالیت‌های علمی، سیاسی و اجتماعی وی در این مقاله نمی‌گنجد. آیت الله مهدوی در روز جمعه، 21 صفر سال 1413 ه. ق در 100 سالگی از دنیا رفت و پیکر پاکش با تشییع کم نظیری در کنار برادرش آیت الله حاج شیخ محمد مهدوی، در حسینیه جامع لاهیجان دفن گردید.

***نسیم معرفت***

http://www.negahmedia.ir/media/show_pic/45121