نسیم معرفت

توفیق تلاوت قرآن

تفسیردعای روز بیستم ماه رمضان

در دعای روز بیستم ماه رمضان می‌خوانیم: خدایا در این روز برای من درهای بهشت را بگشای و درهای آتش دوزخ را ببند و مرا توفیق تلاوت قرآن عطا فرما ای فرود آورنده وقار و سکینه بر دل‌های اهل ایمان!

«اللَّهُمَّ افْتَحْ لِی فِیهِ أَبْوَابَ الْجِنَانِ وَ أَغْلِقْ عَنِّی فِیهِ أَبْوَابَ النِّیرَانِ وَ وَفِّقْنِی فِیهِ لِتِلَاوَةِ الْقُرْآنِ یَا مُنْزِلَ السَّکِینَةِ فِی قُلُوبِ الْمُؤْمِنِین»

خدایا در این روز برای من درهای بهشت را بگشای. و درهای آتش دوزخ را ببند. و مرا توفیق تلاوت قرآن عطا فرما. ای فرود آورنده وقار و سکینه بر دل‌های اهل ایمان

شرح دعا

منظور از ”اللَّهُمَّ افْتَحْ لِی فِیهِ أَبْوَابَ الْجِنَانِ”‌ چیست؟

در اینجا منظور از اینکه می‌گوییم خدایا درهای بهشت را بر روی من بگشای این است که خداوند ما را از گناهانی که در طول عمر خویش انجام داده‌ایم پاک سازد و حسنات و کارهای نیک ما را افزون سازد چرا که تا انسان گنه‌کار باشد و از خیرات و حسنات به دور باشد، بهشت بر او حرام خواهد بود و تنها هنگامی درب‌های بهشت روی او گشوده می‌گردد که هیچ گناهی بر او نباشد و اینکه می‌گوییم درهای بهشت را بر روی ما بگشای به این خاطر است که خداوند به ما عنایت فرماید تا طوری در دنیا زندگی کنیم که بتوانیم در آخرت از هر دری که خواستیم وارد بهشت شویم...

کلیک کنید:(درهای بهشت و جهنم چند تا هست؟)

در کتب تفسیر واحادیث روایات زیادی از پیامبر (ص) وائمه معصومین(ع) آمده که در آنها اشاره به درهای بهشت شده که نشان می دهد بهشت هشت تا در دارد و جهنم طبق آیه قرآن هفت در دارد.

پیامبر (ص) می فرماید:

بهشت دارای هشت در است.<< بحار الانوار.ج 8. ص 922و129>>

جهنم هفت در دارد و برای هر دری گروه معینی از آنها تقسیم شده اند.<<حجر/44>>

امام صادق(ع) از پدرش از جدش، از امیر المومنین علی (ع) نقل می کند که فرمود:

<< بهشت دارای هشت در است، دری است که از آن پیامبران و صدیقان وارد می شوند، و در دیگری است که از آن شهیدان و صالحان وارد میشوند و از پنج در دیگر شیعیان و دوستان، وارد میشوند و من همواره بر صراط ایستاده دعا می کنم و میگویم: خدایا! شیعیان و دوستان و یاران و کسانیکه در دنیا مرا دوست می داشتند سالم و از خطر دور بگردان>>

در این هنگام از دل عرش ندایی می رسد که : دعایت را مستجاب کردم و شفاعتت را در حق پیروانت پذیرفتم، آنگاه هر فردی از شیعیان و دوستان و یارانم و آنهایی که با دشمنانم با گفتار و کردار مبارزه کرده اند، می توانند هفتاد هزار نفر از همسایگان و نزدیکانشان را شفاعت کنند. و از در هشتم سایر مسلمین از کسانی که به لااله الا الله شهادت می دهند و در دلشان ذره ای از دشمنی ما اهلبیت وجود ندارد، داخل بهشت خواهند شد. مطابق آیات قرآن بهشت هشت نام دارد و شاید نام درهای بهشت را که به عدد هشت خواندند از آن بابت باشد.

نامهای بهشت

1و2- جَنَّتان(دو بهشت)

3-جَنّاتُ النَّعیم

4-جَنّاتُ عَدن

5-جَنّاتُ المَأوَی

6-جَنَّةُ الخُلد

7-جَنّاتُ الفِردَوس

8-جَنَّة عالیة

این تفاوتها شاید به خاطر اعمال افراد است که بر اساس عدل الهی هر کسی در درجه ای قرار می گیرند چنانکه

امام صادق (ع) می فرماید: <<نگویید بهشت یکی است، زیرا خداوند می فرماید: پایین ترین از آن ، دو بهشت دیگر است و نگویید یک درجه است، چرا که خداوند می فرماید: درجاتی است بعضی بالاتر از بعضی دیگر، واین تفاوت به خاطر اعمال آنها است.>> تفسیر مجمع البیان، ج9،و10، ص210

از روایات می توان فهمید که مردم از لحاظ ارزش کارهایی که کرده اند، دارای موقعیتهای مخصوصی هستند که از درهای معینی که تناسب با اعمال آنها دارد، وارد بهشت می شوند و آن عبارتند از:

1-باب المجاهدین

2-باب المصلین(در نماز گزاران)

3-باب الصائمین(روزه داران)

4-باب الصابرین(صبر کنندگان)

5-باب الشاکرین(شکر گزاران)

6-باب الذاکرین(یاد آوران خدا)

7-باب الحاجین(حج کنندگان)

8-باب اهل المعروف که امام صادق(ع) در این مورد می فرماید: <<در کارهای نیک با برادرانتان رقابت کنید و از اهل معروف باشید، زیرا برای بهشت دری است که به آن در معروف می گویند و داخل آن نمی روند و مگر کسی که در دنیا کارهای نیک انجام داده است>>نور الثقلین ، ج4،ص506

در بیانی امام محمد باقر -علیه السلام- نامهای درهای جهنم را چنین بازگو می فرماید:

1- دَرِ اعلی جهنم، که جَحیم نام دارد.

2- لَظَی (پوست بدنت و صورت را می برد).

3- سَقَر (آتش داغ).

4- حُطَمَة (آتش افروخته).

5- هاوِیة (آتش سوزان).

6- سَعیر (سوزان).

7- جهنم(همان ص471 ح2904؛ گفتنی است که تمام این اسامی به ترتیب

در سوره های مائده آیه 10 و معراج آیه 15 و مدثر آیه 42 و همزه آیه 5 و قارعه آیه 9 و حج آیه 4 و مانند آن آمده است).

همان طو ر که اشاره شد جهنم دارای هفت در بوده و مطابق روایات(خصال صدوق ج2 ص408 باب الثمانیه ح6) بهشت دارای هشت در می باشد. این تفاوت بیانگر آن است که راه های نیل به بهشت بیش از جهنم است زیرا رحمت خداوند بر غضبش پیشی دارد (یا مَنْ سَبَقَتْ رَحْمَتُهُ غَضَبَهُ)(دعای جوشن کبیر)

نکته آخر، اسامی درهای جهنم و بهشت منحصر به آنجه ذکر شد نیست بلکه اسمهای دیگری نیز گفته اند و حتی این که کدام در از بهشت و یا جهنم مخصوص چه افراد یا گروهی است یاد شده است.

- برای مطالعه بیشتر ر.ک: خصال صدوق 2، باب السبعه، ص361، و باب الثمانیه ص408.

منظور از ”وَ أَغْلِقْ عَنِّی فِیهِ أَبْوَابَ النِّیرَانِ”‌ چیست؟

برای آنکه بفهمیم منظور از ”وَ أَغْلِقْ عَنِّی فِیهِ أَبْوَابَ النِّیرَانِ”‌ ”و در این روز درهای آتش دوزخ را بر من ببند”‌ چه می‌باشد، اشاره می‌نماییم به فرموده خداوند عزوجل در قرآن کریم: ”أَلَمْ یَعْلَمُوا أَنَّهُ مَنْ یُحَادِدِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَأَنَّ لَهُ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدًا فِیهَا ”‌( توبه / آیه 63) یعنی آیا نمی‌دانند که هر کس با خداوند و رسولش دشمنی نماید آتش جهنم برای اوست که در آن جاودان خواهد ماند و با توجه به این آیه شریفه در می‌یابیم ما در این روز در اصل با این دعا از خداوند می‌خواهیم ما را جزء کسانی قرار دهد که از دستورات ذات اقدسش و رسول گرامی‌اش پیروی می‌کنند چرا که پیروی از خداوند و رسولش برابر با رستگاری در دنیا و آخرت و دوری از آتش دوزخ است...

اینکه می‌گوییم درهای بهشت را بر روی ما بگشای به این خاطر است که خداوند به ما عنایت فرماید تا طوری در دنیا زندگی کنیم که بتوانیم در آخرت از هر دری که خواستیم وارد بهشت شویم...

وَ وَفِّقْنِی فِیهِ لِتِلَاوَةِ الْقُرْآنِ یَا مُنْزِلَ السَّکِینَةِ فِی قُلُوبِ الْمُؤْمِنِین

”توصیه‌ای از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در مورد تلاوت قرآن”‌

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: ”نَوِّرُوا بُیُوتَکُمْ بِتِلَاوَةِ الْقُرْآنِ وَلا تَتَّخِذُوها قُبُورا کَما فَعَلَتِ الیَهُودُ وَ النَّصارَی، صَلُّوا فِی الکَنائِسِ وَ البِیَعِ وَ عَطَّلُوا بُیُوتَهُم فَإِنَّ الْبَیْتَ إِذَا کَثُرَ فِیهِ تِلَاوَةُ الْقُرْآنِ کَثُرَ خَیرُهُ وَ انَّسَعَ اَهلُهُ وَ أَضَاءَ لِأَهْلِ السَّمَاءِ کَمَا تُضِی ءُ نُجُومُ السَّمَاءِ لِأَهْلِ الدُّنْیَا”‌( اصول کافی، جلد 4)

یعنی ”خانه‌های خود را به تلاوت قرآن روشن کنید و آن‌ها را گورستان نکنید چنانچه یهود و نصارا کردند، در کلیساها و عبادتگاه‌های خود نماز کنند ولی خانه‌های خویش ار معطل گذارده‌اند (و در آن‌ها عبادتی انجام ندهند) زیرا که هر گاه در خانه بسیار تلاوت قرآن شود خیر و برکتش زیاد گردد”‌ و اهل آن به وسعت رسند و آن خانه برای اهل آسمان درخشندگی دارد چنانچه ستارگان آسمان برای اهل زمین می‌درخشند .

و ما نیز می‌دانیم که هر چیزی بهاری دارد و بهار قرآن ماه مبارک رمضان است چنانچه امام باقر علیه‌السلام فرمودند: ”لِکُلِّ شَیْ ءٍ رَبِیعٌ وَ رَبِیعُ الْقُرْآنِ شَهْرُ رَمَضَانَ”‌ یعنی ”هر چیزی بهاری دارد و بهار قرآن ما، ماه مبارک رمضان است”‌ پس با این حال ما نیز از خداوند در این روز می‌خواهیم که به ما توفیق عنایت فرماید تا بتوانیم کلام نورانیش را تلاوت کرده و به آن جامه عمل بپوشانیم.

نمازشب هاى بیستم تا بیست و چهارم ماه رمضان: در هر یک از این شب ها، هشت رکعت نماز بخواند که پس از حمد، هر سوره اى خواست مى خواند