به قلم: حمید خوش سیرت لاهیجی

باید فکری کرد و راهی اندیشید و تصمیمات و فشارهای سیاسی جای خود را به تعقل و تدبیر بدهد. انتظاری که مردم منطقه دیلمان و سیاهکل از دولت تدبیر در این دوره دارند شاید همین باشد تا تدبیری برای حل این مشکل به جامانده از دولت های قبل شود.

درسیاهکل/حمید خوش سیرت:

روند شکل گیری کارخانه سیمان گیلان سبز دیلمان:

مردم دیلمان در سال های منتهی به 1381 باخبری مبنی بر احداث کارخانه سیمان دیلمان در منطقه خود رو به رو شدند که در آغاز با وعده هایی همچون “ایجاد اشتغال زیاد برای بومیان و جوانان دیلمان و سیاهکل”! و رشد و شکوفایی بخش دیلمان و تاثیرگذاری این صنعت بر شهرهای همجوارش چون سیاهکل و لاهیجان و بالطبع املش و رودسر و گاهی نیز این شعار پررنگ تر شد که صنعت سیمان بر همه استان گیلان تاثیرگذار است.
اساسا روند شکل گیری کارخانه سیمان دیلمان به این صورت بود که هولدینگ سیمان تهران برای برون رفت از مشکلات بوجود آمده از کارخانه سیمان در لوشان که یکی از کارخانجات زیرنظر این هولدینگ بود به دنبال کوچ و جابه جایی از لوشان بودند و گرچه این رفتن برای آنها سخت بود ولی تبعات اجتماعی و اعتراضات مردم لوشان راهی برای این صنعت نگذاشته بود. چراکه زندگی مردم شهر لوشان تحت تاثیر قرار گرفته بود. آنها در ابتدا بر سر دوراهیی بودند ولی بعدها براساس تحقیقات گسترده متوجه منابع غنی سیمان در دیلمان و خاصه در مناطق مورد توجه روستایی از جمله گولک و غیره قرار گرفتند. در ابتدای تحقیق و طرح مطالعاتی یکی از نکاتی که بسیار مورد توجه آنان بود معدنی بود که به گفته یکی از مدیران سیاسی وقت در آن زمان این معدن قابلیت سرمایه گذاری تا 100 سال را دارد که این نکته برای سرمایه گذاران قابل توجه بود. ولی آنان با مشکلات اساسی و ساختاری رو به رو شدند که در آغاز فاز مطالعاتی متوجه شدند که راهی بس سخت و طولانی و پهزینه برای آنان در پیش است.
ورود دولتی ها در ماجرا
پس از طرح ایجاد کارخانه سیمان در دیلمان در زمان تصدی استانداری سلطانی فر در دولت دوم خاتمی وی که در صدد بود در زمینه های گردشگری و صنعت برای گیلان اقدامات اساسی کند در این پروژه ورود جدی انجام داد و به فرماندار وقت و بخشدار و مدیرکل صنایع وقت دستور داد تا هرگونه کمکی که هست برای کمک به راه اندازی این مجموعه انجام دهند. یکی از مدیران سیاسی وقت در آن زمان می گفت که استاندار گفته است تا هر کاری دارید به کنار بگذارید و همه وقتتان را برای کمک به این مجموعه به کار بندید.
حمایت های نماینده مجلس هفتم
اما این پایان ماجرای راه اندازی کارخانه سیمان نبود، چراکه نماینده وقت مجلس در مصاحبه و نطق و تذکر خود در مجلس و در همه مجامع شهرستان های سیاهکل و دیلمان و لاهیجان از راه اندازی کارخانه سیمان به عنوان نقطه قوت در کارنامه خود یاد می کرد و عدم راه اندازی این صنعت را برای خود شکست قلمداد می کرد و از همه توان خود برای حل مشکلات ایجاد سیمان در این منطقه بهره برد. در تبلیغات انتخاباتی خود نیز ایجاد این کارخانه را جزء کارنامه خود قلمداد نمود و برای توجیه این پروژه چند نکته مهم را در همه محافل مطرح می کرد که در صورت راه اندازی این مجموعه چند اتفاق اساسی و مهم در زندگی مردم بخش دیلمان و پیرکوه، سیاهکل، لاهیجان و بعدتر املش و حتی گیلان انجام خواهد پذیرفت از جمله،
تعریض و اتوبان راه دسترسی سیاهکل به دیلمان
روشنایی معابر از سیاهکل به دیلمان و پیرکوه
تعریض و احداث راه دسترسی به کلیشم و قزوین
تعریض و احداث راه دسترسی به رستم آباد رودبار
حل مشکل اشتغال و بیکاری جوانان تحصیلکرده دیلمان و پیرکوه و بلکه سیاهکل و لاهیجان
در دوره مجلس هفتم با همه این حمایت ها و شعارها سرانجام مدیران هولدینگ سیمان تهران متقاعد شدند که عملیات اجرایی این کارخانه را شروع کنند و این کار با توجه به مشکلات فراوان در حوزه راه و زیرساخت هایی که وجود نداشت طولانی گشت تا موعد انتخابات مجلس هشتم شد که موج انتقادات از نماینده وقت توسط کاندیداها و بویژه کاندیدای بومی دیلمان صورت گرفت که مردم دیلمان و پیرکوه با راه اندازی این کارخانه همه زندگی آنان تحت شعاع تخریب های بیش از اندازه زیست محیطی گردیده و راه دسترسی فعلی این منطقه هم نابود می گردد و جوانی هم از این منطقه در آنجا مشغول به کار نمی گردد! روند انتقادات از احداث کارخانه سیمان تا بدانجا پیش رفت که نماینده وقت هم در همه محافل انتخاباتی از این کار دفاع سخت می کرد و سرانجام در انتخابات پس از رد صلاحیت نماینده وقت، این “یوسف قاسمی گولک” بود که توانست به عنوان نماینده دوره هشتم از حوزه لاهیجان وسیاهکل انتخاب شود.
روند ادامه کار احداث کارخانه سیمان دیلمان در این دوره شتاب بیشتری گرفت و برای افتتاح به زمان و دوره نمایندگی یوسف قاسمی نرسید تا سرانجام در دولت دوم احمدی نژاد یکی از پروژه های مورد انتقاد مردم، توسط معاون اول دولت و محمد رضا رحیمی افتتاح شد که نماینده دوره نهم از آن به عنوان یکی از کارهای اساسی که توسط خود وی شروع و به سرانجام و افتتاح توسط معاون اول دولت را به عنوان نقطه عطف موضوع مطرح کرد.
شروع گلایه ها و انتقادات مردم دیلمان
روند احداث و افتتاح همه ماجرا نبود چراکه انتقادات از این صنعت روز به روز بیشتر و بیشتر می شد تا جاییکه نماینده دوره نهم مورد بیشترین انتقادات و درخواست ها بود تا تنها راه دسترسی منطقه را که سالها از آن استفاده می شد درست شود. چراکه ماشین های سنگین کارخانه سیمان همه راه های منطقه را تخریب کرده بودند و گرچه آنها مقصر نبودند چراکه راهی جز این برای آنها متصور نبود ولی تخریب این راه بیشترین آسیب را به مردم منطقه بعد از انقلاب وارد کرد و هیچگونه اقدامی هم جهت حل مشکل نشد و اگر هم در قسمتی از راه مرمتی صورت می گرفت بازهم تخریب می شد.
آغاز انتخابات مجلس دهم
در هنگامه انتخابات مجلس و شروع تبلیغات ازچند ماه قبل از انتخابات این موج انتقادات مردم منطقه دیلمان از نماینده وقت مجلس نهم که مدعی بود یوسف قاسمی در بهترین دوره پول ودرآمد احمدی نژاد میتوانست همه مشکلات وزیرساخت های منطقه را درست کند و نکرد!و من میتوانم با ارتباطات خود در دولت دهم !و بعدتر دولت یازدهم !همه مشکلات را حل کنم !و چون هیچکدام از قول ها وعده ها به سرانجام نرسیده بود این بار مردم منطقه دیلمان دیگر هیچکدام از قول وفعل ها را قبول نکرده وخواستار تجدیدنظر درانتخاب خود شده بودند.
انتقادات گردشگران و دیلمانی های مقیم شرق گیلان و قزوین و تهران
موج نارضایتی ها نه تنها شامل ساکنان منطقه بلکه همه دیلمانی های مقیم مناطق شهرهای جلگه ای شرق گیلان و قزوین تهران را هم شامل شد که برای دیدار با اقوام خود نمی توانستند به منطقه سفر کنند و در صورت سفر با هزینه های خرابی ماشین های خود مواجه می شدند. گردشگران هم وقتی طی سفرهای خود با این حجم خرابی های راه دسترسی مواجه شدند دیگر همانند سابق به این منطقه زیبای گرشگری سفر نمی کردند و مکان های گردشگری خود را تغییر می دادند.
آغاز راه جدید کارخانه سیمان به اسپیلی
ولی بافشارهای مردم احداث راه جدیدی پیشنهاد شد که قرار شد این راه توسط یکی از شرکتهای زیرمجموعه ایمیدرو(سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران) که از سازمان های زیرمجموعه وزارت صنعت، معدن و تجارت است انجام گردد که در این راه با مشکل کمبود و عدم تخصیص و مشکلاتی با محیط زیست، منابع طبیعی، میراث فرهنگی و معارضین محلی روبه رو شد. در پیگیریهایی که نماینده دوره دهم لاهیجان و سیاهکل جهت حل مشکل این راه احداثی در محل شرکت احداث صنعت داشتند مدیران مجموعه در گزارش های خود تاکید کردند که بدون پول و اعتبار کار شده و پیمانکار با مشکلات صدرالاشاره روبه رو هستند.
کارخانه و راهی که منجر به تغییر نماینده مجلس شد!
هنگامه انتخابات مجلس که شد یکی از خواسته های اکثر مردم منطقه درست شدن راه دسترسی و بیکاری جوانان بود که از همه کاندیداها این انتظار را داشتند. “علی محرر” یکی از کاندیداهای دوره دهم در سخنرانی های خود در محلات دیلمان دائما می گفت که مردم از این راه خراب خسته شده اند و کارخانه سیمان نمی خواهند و به جای این صنعت که مردم را گرفتار و هیچ مشکلی را هم حل نکرده است باید به کشاورزی منطقه رسید.

وی که زمانی رئیس سازمان چای کل کشور بود و خود اصالتی دیلمانی داشت تاکید می کرد که دیلمان مرکز گیاهان دارویی است و باید این کار در دیلمان تقویت و حمایت شود نه اینکه صنعتی آورده شود که همه زندگی مردم منطقه را تحت تاثیر قرار بدهد آن هم به صورت منفی! این سخنرانی ها ادامه داشت تا اینکه ذبیح نیکفر که در این دوره با برنامه ای منسجم تر وارد عرصه انتخابات شده بود، هم در سخنرانی های خود تاکید کرد اگر شما و ما نمی توانیم مشکلی از مشکلات مردم حل کنیم لااقل بر مشکلات مردم نیفزایید!
و این انتقادات و نارضایتی ها سرانجام منجر به تغییر در انتخابات شد که ذبیح نیکفر توانست با 47000 رای و اختلاف فاحش 17000 رای نسبت به نماینده وقت پیروز انتخابات شود.
ضررها و هزینه های وارد شده بر مردم منطقه
شاید کمتر کسی از گردشگران و مدیران و مردم منطقه باشد که با صحنه های دلخراش تصادفات ماشین های سنگین با مردم و گردشگران روبه رو نشده باشد. راهی که قرار بود تبدیل به اتوبان و یا تعریض شود امروزه باعث شده است که شهرستان سیاهکل شاهد تصادفات متعدد در این راه باشد. ماشین های سنگینی که برای کار می آیند و به مقصد نمی رسند. راهی که در آن امنیتی وجود ندارد و هیچکس حاضر نیست در این راه تردد کند و موجب نارضایتی اکثریت گردشگران و مردم منطقه شده است.

باید سوال کرد چه کسی پاسخگوی این مصائب و مشکلاتی که برای مردم منطقه وارد شده است می باشد؟ چرا کسی پاسخگو نیست؟
پیگیری مشکلات و انتقادات
اما ذبیح نیکفر بعد از شروع به کار در مجلس دهم به طور مرتب پیگیر راه دسترسی جدید کارخانه سیمان “از گولک تا اسپیلی” بوده است. در این جلسات که با وزیر صنعت و مدیرعامل ایمیدرو و معاون وزیر نیز در چندین نوبت برگزار شده است همه بر حل مشکل مردم دیلمان اذعان داشته ولی در فحوای سخنان خود از احداث این مجموعه در آن منطقه گردشگری و کشاورزی به شدت انتقاد می کنند.

در یکی از جلسات یکی از مدیران ارشد سیمان کشور می گفت که ما از اول با احداث این مجموعه مخالف بودیم ولی با دستور وزیر دولت احمدی نژاد، که گفت از طرف نماینده وقت تحت فشار هستم و این کار باید انجام شود ماهم به ناچار کار را ادامه دادیم و اکنون با بدهی و زیان انباشته در سال 95 و سرمایه گذاری بیش از 280 میلیارد داشته ایم که هیچگونه برگشت سرمایه هم نداشته و بلکه موجب ضرردهی و در نهایت تعطیلی این کارخانه خواهد شد.

در جلسات متعدد با مدیران هولدینگ کارخانه سیمان تهران چند نکته مهم گفته شد که باید به اطلاع مردم هم برسد تا به عمق این فاجعه بیشتر پی برده شود.
سیمان دیلمان یکی از مرغوب ترین سیمان های منطقه میب اشد. هزینه تمام شده تولید برای سیمان سبز دیلمان تا بدانجا است که قدرت رقابت با هیچ سیمانی را ندارند. برای حمل و نقل بیشترین هزینه پرداخت می شود به طوریکه به قزوین نمی توانند سیمان بفرستند چراکه اولا راه دسترسی وجود ندارد و در ثانی با قیمت سیمان آبیک قزوین قدرت رقابت با توجه به هزینه های تمام شده وجود ندارد.

یکی از مشکلات اساسی دیگر این است که با توجه به هزینه های بالای حمل و نقل به شرق و غرب گیلان در این مناطق هم دارای مشکل هستند. در مازندران هم سیمان نکا و غیره هستند.

و سرانجام با توجه به درست نشدن راه دسترسی این صنعت که با تصمیمات عجولانه و بدون داشتن زیرساختهای مناسب و عدم در نظر گرفتن استعدادهای منطقه تاریخی طبیعی و گردشگری و کشاورزی منطقه دیلمان که استعداد رشد در زمینه های گردشگری و کشاورزی را داشته و دارد، صنعتی با هزینه ای بالغ بر 300 میلیارد آورده شده است که برای هولدینگ سیمان تهران، نه تنها سودی نداشته، بلکه برای مردم نیز مصائبی بس فراوان داشته است.

همه رایزنی ها و فشارهای سیاسی که به دولت های مختلف برای ایجاد این صنعت آورده شده بود با کمی فکر و تحقیق و گوش کردن به نظرات متخصصین شاید این فشارها به سمت مثبتی روانه می شد تا گردشگری و کشاورزی منطقه رشد داشته باشد. منطقه ای که بیشترین محصولات کشاورزی و حتی عسل، فندق، گردو و غیره در استان قزوین پیش فروش می شود و در مسیر خاکی تا قزوین حمل و نقل می شود می توانست این سرمایه گذاری ها در این عرصه ها شود. کارخانه ای که به گفته یکی از مدیران ارشد صنعت سیمان راهی جز نفس زدن های پایانی و سرانجامی جز تعطیلی ندارد و در این میان آنچه که به مردم این مناطق رسیده است چیزی جز ضرر نمی باشد.
انتظار مردم از دولت
باید فکری کرد و راهی اندیشید و تصمیمات و فشارهای سیاسی جای خود را به تعقل و تدبیر بدهد. انتظاری که مردم منطقه دیلمان و سیاهکل از دولت تدبیر در این دوره دارند شاید همین باشد تا تدبیری برای حل این مشکل به جامانده از دولت های قبل شود.

تدبیری که گرچه نمی تواند ضررهای به جامانده از قبل را جبران کند ولی امیدی به مردم بدهد تا کمی از مصائب آنان کم شود و این منطقه دوباره به جایگاه واقعی خود برسد و مشکلات مردم هم رفع شود. در این راه استاندار، نماینده و مدیران صنعت گیلان می توانند با کمک وزیر صنعت، مدیرعامل ایمیدرو و مدیرعامل بنیاد مستضعفان که این کارخانه از ریرمجموعه های هولدینگ سیمان تهران است این مشکل را حل کنند.

http://www.darsiahkal.ir/88379/%d8%b3%db%8c%d9%85%d8%a7%d9%86-%d8%af%db%8c%d9%84%d9%85%d8%a7%d9%86%d8%9b-%d8%a7%d8%b2-%d8%b1%d9%88%db%8c%d8%a7%db%8c-%d8%b4%db%8c%d8%b1%db%8c%d9%86-%d8%a7%d8%b4%d8%aa%d8%ba%d8%a7%d9%84-%d8%aa%d8%a7/

*****************************************