***نسیم معرفت***

* روایتی از پنج تن که در جوار امام رضا «ع» مدفون و مشهورند

از بین 27 هزار تن ار مشاهیر اهل قبور در «حَرم امام رضا عَلَیهِ السَّلامُ» پنج نفر مشهورترند .

** روایتی از این پنج تن :

نُخودکی اصفهانی

 
آقا علی اکبر اصفهانی است. معروف به نخودکی، از آن آدم‌هایی که روز و شب نمی‌شناخت برای بیتوته کردن در حرم و دل نمی‌کند از این حریم. خلاصه رفیق «آقاعلی بن موسی الرضا عَلَیهِمَا السَّلامُ» بود. حالا هم پای درِ ورودی صحن سقّاخانه دفن است. گفته بود می‌خواهم، مزارم زیر پای زائران باشد.

روزی که از دنیا رفت ، خراسان را نیرو‌های شوروی اشغال کرده بودند، اما شهر، دیگرگون شد و تمام شهر تعطیل بود و حالت فوق‌العاده اعلام شد و سربازان روسی سراسر مسیر تشییع جنازه او از سمرقند تا خود حرم زیر نظر داشتند.

تُربتی

مُلّاعباس راشد تربتی است که به «حاج آخوند» معروف بود. کشاورزی بود اهل دل و فقط روز‌های آخر هفته وقت داشت درس دیانت بخواند. شب و روزش رسیدگی به کار و مشکلات مردم بود. وقتی سال 1301، در تربت حیدریه زلزله آمد، تمام شهر، دور مدیریت او می‌گشت. چنانکه آمریکایی‌ها کمک‌های نقدیشان را برای «راشد» فرستادند و او کمک‌ها را پس فرستاد و نپذیرفت.  رئیس الوزای وقت احمدشاه، پس از حل مشکلات مردم در زلزله برای او ابلاغ تلگراف تشکر فرستاد. سال 1326 قمری، هفت ماه طول کشید تا پیاده رفت کربلا و برگشت. عاشق «آقا علی ابن موسی الرضا عَلَیهِمَا السَّلامُ» بود و مزارش هم شد، گوشه‌ای از صحن آزادی.

پیر پالاندوز

آقا محمدعارف عباسی  مشهور به «پیر پالاندوز» است . معاصر شیخ بهایی بود. شغلش کفش‌دوزی بود و خط ثلث را به زیبایی می‌نوشت. درس نخوانده بود، اما جانش، مساله آموز صد مُدرس شده بود.  آقا محمد ، علم کیمیاگری می‌دانست و آنچه می‌دید و می‌شنید را کسی نمی‌دید. چنان با عشق «آقا علی ابن موسی الرضا عَلَیهِمَا السَّلامُ» می‌زیست که گفته بود «آقا» را می‌بیند و با وی گفتگو می‌کند. وقتی که درگذشت ، مردم و مریدان، بیداد می‌کردند. سلطان محمد خدابنده دستور داد آرامگاهی در ضلع شرقی حرم برایش بنا کردند.

شیخ جعفر مجتهدی تبریزی

جعفر آقای مجتهدی تبریزی هرچه دار و ندار و املاک داشت را برای مردم محروم خرج کرد و بخشید. آنچنانکه «پینه دوز» شد. زندگی اش را پای فراگیری عرفان گذاشت. در اشتیاق زیارت عتبات به عراق مهاجرت کرد که به علت نداشتن جواز ورود، دستگیر و در عراق زندانی شد. خودش می‌گفت: زندان، توفیق اجباری شد تا به خلوت و شناخت خود بپردازد. بعداز آزادی از زندان، یک سال در نجف و هشت سال تمام شب‌ها را تا سحر در حرم امام حسین (عَلَیهِ السَّلامُ) می‌گذراند. زندگی اش از راه دوختن کفش‌های کهنه می‌گذشت. بعد‌ها در بحبوحه ناامنی کودتای عبدالکریم قاسم بر ضد مَلِک فَیصل (پادشاه عراق) به ایران برگشت و شهر به شهر، گمنام می‌چرخید تا به مشهد مقدس رسید و ماند. عاشق اهل بیت (عَلَیهِمُ السَّلامُ)  بود. چنان با جانش در حریم «آقا علی ابن موسی الرضا (عَلَیهِمَا السَّلامُ)» انس گرفته بود که آخرش در حجره‌ 24 صحن آزادی آرام گرفت .

جیگی جیگی

 معروف است به «جیگی جیگی» ، اسم واقعی اش را هیچ کس ندانست. خانواده‌ای هم نداشت. دوره گرد بود و دَف و تُنبَک می‌زد و به آوازخوانی شهره بود. اما آوازخوانی که چنان عشق اهل بیت (عَلَیهِمُ السَّلامُ) را در دل داشت که در ایام شهادت و خصوصا کل دو ماه محرم و صفر را دست به دَفّ و دایره نمی‌برد و کسی او را در شهر نمی‌دید. «جیگی جیگی»  هر روز صبح می‌آمد مقابل حرم می‌ایستاد و به امام رضا (عَلَیهِ السَّلامُ) سلام می‌داد . در باره او گفته اند که : هر باری که گنبد و بارگاه حرم «آقا علی ابن موسی الرضا عَلَیهِمَا السَّلامُ» را می‌دید، تُنبَکش را به نشانه احترام و ادب، پشت سر یا زیر لباس مُندرسش پنهان می‌کرد و پس از سلام به حضرت ، آوازه خوانی و تنبک زنی می‌کرد. خانه او درسطح شهر، مشهور بود به «غار». اتاقکی غار مانند در داخل کال (کانال) انتهای کوچه نوغان جایی نزدیک دبیرستان حاج تقی آقا بزرگ.

«جیگی جیگی» چگونه در حرم دفن شد؟

چون هیچ خانواده‌ای نداشت، جنازه‌اش را به غسّالخانه شهر در میدان طبرسی بردند. یک شب در غسّالخانه ماند و قرار شد توسط ماموران شهرداری در قبرستان «گلشور» - قبرستان عمومی شهر- دفن شود. همزمان با انتقال جسد «جیگی جیگی» به سردخانه، جنازه یکی از تُجّار معروف مشهد را شبانه به غَسّالخانه آوردند. صبحگاه خانواده مَردِ تاجر، جنازه را تحویل گرفتند و پس از انجام مراسمی خاص، راهی حرم حضرت رضا (عَلَیهِ السَّلامُ) شدند. کارگران شهرداری هم جنازه موجود را برای دفن به قبرستان عمومی شهر بردند و بی کس و تنها، کفن و دفنش را به سرعت انجام دادند. هنگام وداع و دفنِ تاجر ، وقتی کفن را کنار زدند، متعجبانه متوجه شدند که این جنازه او نیست. وقتی به غسّالخانه برگشتند، فهمیدند این جنازه «جیگی جیگی» بوده است. خانواده مَردِ تاجر وقتی به قبرستان «گلشور» مراجعه کردند، دیدند که جنازه پدرشان دفن شده و هرچه تلاش کردند، مراجع تقلید مشهد مجوز نبش قبر ندادند. از سوی دیگر هم به دستور مراجع، جنازه «جیگی جیگی» در همان قبر مَردِ تاجر در حرم دفن شد. به این ترتیب آن نوازنده‌ دوره گرد و گمنام، در ایوان شمالی صحن عباسی (انقلاب) آرام گرفت. همان بارگاهی که «جیگی جیگی»، هر روز صبح، طنین آوازش را با سلام به امامش آغاز می‌کرد .

آمدم‌ ای شاه پناهم بده

خطّ امانی زِ گناهم بده‌

ای حرمت مَلجأ درماندگان

دور مَران ، از در و راهم بده

لایق وصل تو که من نیستم 

اذن به یک لحظه نگاهم بده

**************************

آمدم ای شاه پناهم بده
خط امانی ز گناهم بده
ای حرمت ملجأ درماندگان
دور مران از در و راهم بده
ای گل بی خار گلستان عشق
قرب مکانی چو گیاهم بده
لایق وصل تو که من نیستم
اِذن به یک لحظه نگاهم بده
ای که حَریمت به مَثَل کهرباست
شوق و سبک خیزی کاهم بده
تا که ز عشق تو گدازم چو شمع
گرمی جان سوز به آهم بده
لشکرشیطان به کمین من است
بی کسم ای شاه پناهم بده
از صف مژگان نگهی کن به من
با نظری، یار و سپاهم بده
در شب اول که به قبرم نهند
نور بدان شام سیاهم بده
ای که عطا بخش همه عالمی
جمله  حاجات مرا هم بده

شعر از مرحوم استاد حبیب‌الله چایچیان معروف و مُتخلِّص به حِسان

https://www.yjc.ir/fa/news/7120656/%D8%B1%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%82

*********************************

*** موضوعات و عناوین اخلاقی و تربیتی و اجتماعی و اعتقادی و حدیثی+پایگاه اندیشوران حوزه+آیت الله سیداصغرسعادت میرقدیم لاهیجی

*** عناوین و موضوعات اخلاقی،تربیتی ، اجتماعی، سیاسی...+وبلاگ نسیم معرفت+آیت الله سیداصغرسعادت میرقدیم لاهیجی