دو احتمال و تفسیر برای عبارت دعایی اصحاب کهف در سوره کهف با استفاده از متن عربی اَلمیزان
* وَ قَولُهُ : «فَقَالُوا رَبَّنَا آتِنَا مِن لَّدُنکَ رَحْمَةً» تَفریعُُ لِدُعائِهِم عَلَى أُوِیِّهِم کَأَنَّهُم اِضطَرُّوا لِفَقدِ القُوَّةِ وَ انقِطاعِ الحِیلَةِ إِلَى المُبادَرَةِ إِلَى المَسأَلةِ، وَ یُؤَیِّدُهُ قَولُهُم : «مِن لَّدُنکَ رَحْمَةً» فَلَولا أَنَّ المَذاهِبَ اَعْیَتْهُم وَ الأَسبابُ تَقَطَّعَت بِهِم وَ الیَأسُ أَحاطَ بِهِم ما قَیَّدُوا الرَّحمَةَ المَسئُولَةَ أَن تَکُونَ مِن لَدُنهُ تَعالَى بَل قالُوا: «آتِنَا رَحْمَةً» کَقَولِ غَیرِهِم «رَبَّنا آتِنا فِی الدُّنیا حَسَنَةََ»: اَلبَقَرَة: 201 «رَبَّنا [وَ] آتِنا ما وَعَدتَنا عَلَى رُسُلِکَ»: آل عِمران: 194 . فَالمُرادُ بِالرَّحمَةِ المَسئُولَةِ : اَلتَّأیِیدُ الإِلَهِیُّ إِذ لا مُؤَیِّدَ غَیرُهُ.
و قول خداوند که فرمود : «فَقَالُوا رَبَّنَا آتِنَا مِن لَّدُنکَ رَحْمَةً . پس گفتند: پروردگارا ما را از سوی خودت رحمتی خاص عطا کن. آیه دَهُم از سوره کهف » این جمله و عبارتِ دعایی از طرفِ اصحابِ کهف از نظر معنا دارای دو احتمال است : 1- احتمال اول آن است که این عبارت متفرِّع و فرعِ برای دعا کردنشان بر رجوع و پناه آوردن به آن غار است و به عبارت دیگر این دعایشان متفرِّع و مرتبط و منوط به مسئله رجوع و پناه بردن به آن غار است و با توجه به آن شرایط خاصی که دچار شدند لذا چنین دعایی را به پیشگاه الهی عرضه داشتند . آنها برای حفظ ایمان و دینشان که آیین مسیحیت بود (جهت خلاصی از تعقیب دقیانوسیان و رهایی از شرّشان) راهی جز رجوع به غار نداشتند و هنگامی که مدتی دچار سختی های غارنشینی شدند و دستشان از همه جا کوتاه شد دست به دعا بلند کردند و به درگاه الهی عرضه داشتند که : رَبَّنَا آتِنَا مِن لَّدُنکَ رَحْمَةً . پروردگارا (اکنون که دست ما از همه جا بریده و کوتاه شد و راه چاره منقطع گشت) ما را از سوی خودت رحمتی خاص عطا کن . گویا اصحاب کهف وقتی که همه درها و تمام راه چاره ها را بسته دیدند و ناتوانی و بیچارگی را در خود احساس کردند مضطر به این شدند که مبادرت کنند و سبقت بجویند در اینکه از درگاه خداوند کمک و عنایتِ خاصّ مسئلت نمایند و جمله «مِن لَّدُنکَ» این مطلب را تأیید می کند که آنها دستشان از همه جا کوتاه شده و ناتوان بودند و هیچ راه چاره ای نداشتند زیرا اگر همه راه ها بر آنها بسته نبود و تمام سبب ها و راه چاره ها بر آنها منقطع نبود و یأس و نومیدی از هر طرف بر آنان احاطه نکرده بود رحمتی را که از خداوند درخواست و مسئلت کرده بودند مقید و مشروط به قید «مِن لَّدُنکَ» نمیکردند ، بلکه بدون قید «مِن لَّدُنکَ» میگفتند «رَبَّنَا آتِنَا رَحْمَةً» یعنی خدایا به ما رحمتی بفرست همچنان که دیگران (غیراصحاب کهف) بدون قید «مِن لَّدُنکَ» چنین گفته و میگویند : «رَبَّنا آتِنا فِی الدُّنیا حَسَنَةََ. سوره بقره آیه 201» و یا میگویند : «رَبَّنا وَ آتِنا ما وَعَدْتَنا عَلى رُسُلِکَ وَ لا تُخْزِنا یَوْمَ الْقِیامَةِ إِنَّکَ لا تُخْلِفُ الْمیعادَ. پروردگارا آنچه را بوسیله پیامبرانت به ما وعده فرمودى ، به ما عطا کن و ما را در روز رستاخیز ، رسوا مگردان . زیرا تو هیچ گاه از وعده خود ، تخلف نمى کنى. سوره آل عمران آیه 194.» فَالمُرادُ بِالرَّحمَةِ المَسئُولَةِ : اَلتَّأیِیدُ الإِلَهِیُّ . پس مراد از رحمتِ درخواست شده (رحمتِ خاص) از خداوند در واقع همان تأیید و تقویت و نُصرت و نجاتِ الهی بوده است در جایی که مُؤیدی غیر از او نیست . («إِذ لا مُؤَیِّدَ غَیرُهُ» زیرا که در حقیقت مؤیِّدی غیر از او نیست و همه تأیید ها و تقویت ها و نصرت ها و قدرت ها از ناحیه خداوند متعال است . )
تذکر : حرف «اِذ» در جمله «إِذ لا مُؤَیِّدَ غَیرُهُ» دو احتمال در آن وجود دارد : 1- ممکن است که حرف «اِذ» در اینجا برای ظرف و وقت و زمان باشد . 2- و نیز ممکن است که «اِذ» در اینجا برای تعلیل و بیانگر علت باشد
* وَ یُمکِنُ أَن یَکُونَ المُرادُ بِالرَّحمَةِ المَسئُولَةِ «مِن لَدُنهُ» بَعضُ المَواهِبِ وَ النِّعَمِ المُختَصَّةِ بِهِ تَعالَى کَالهِدایَةِ الَّتِی یُصَرَِّحُ فِی مَواضِعَ مِن کَلامِهِ بِأَنَّها مِنه ُ خاصَّةََ، وَ یُشعِرُ بِهِ التَّقییدُ بِقَولِهِ «مِن لَّدُنکَ»، وَ یُؤَیِّدُهُ وُرُودُ نَظیرِهِ فِی دُعاءِ الرّاسِخینَ فِی العِلمِ ، اَلمَنقُولِ فِی قَولِهِ : «رَبَّنا لا تُزِغْ قُلُوبَنا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنا وَ هَبْ لَنا مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَةً» : آل عِمران: 8 . فَما سَأَلُوا إِلَّا الهِدایَةَ.
2- احتمال دوم آن است که ممکن است .... ..... ....
برای ادامه مطلب به لینک زیر رجوع شود :
http://saadatmirghadimha.rzb.ir/post/78 +سایت سعادت میرقدیم ها یا سایت دانش پیما .
** توسط استاد سید اصغر سعادت میرقدیم لاهیجی
************************************
*** قرآن کتابی پراز خیر وبرکت+ کتابخانه اینترنتی آیت الله سید اصغر سعادت میرقدیم لاهیجی+پایگاه اندیشوران حوزه +http://saadat.andishvaran.ir/fa/ShowNote.html?ItemId=2252 +کلیک کنید .
*** انسان گُل سَرِ سَبَدِ موجودات(تفسیر)+ تنظیم و اصلاحات و اضافات توسط استاد سید اصغر سعادت میرقدیم لاهیجی+ پایگاه اندیشوران حوزه + http://saadat.andishvaran.ir/fa/ShowNote.html?ItemId=6779 .+کلیک کنید .
***کتابخانه اینترنتی آیت الله سیداصغرسعادت میرقدیم لاهیجی ....+کلیک کنید
http://saadatmirghadimha.rzb.ir/post/8 .
.: Weblog Themes By Pichak :.
