اقسام رابطه هابین ایمان وعمل+آیت الله سیداصغرسعادت میرقدیم لاهیج

نسیم معرفت

به نام خدا

*** اقسام رابطه ها بین ایمان و عمل+آیت الله سیداصغرسعادت میرقدیم لاهیجی

در آیات قرآن کریم ایمان و عمل صالح با هم آمده است و این بیانگر یک نوع ارتباط و رابطه بین ایمان و عمل صالح است نه اینکه در حقیقت و در واقع غیریتّی با هم داشته باشند . پس بین ایمان و عمل صالح پیوندها و رابطه های مختلفی می تواند وجود داشته باشد که برخی از آن ها را در اینجا ذکر می کنیم . البته برخی از این روابط می توانند در هم تداخل کنند و برخی از آن ها نیز مورد قبول ما نیست : 1- رابطه به نحو تأثیر و تأثُّر متقابل 2- رابطه به نحو لازم و ملزوم 3- رابطه ازنوع انطباق کلی با فرد که عمل های صالح مصادیق ایمان باشند 4- رابطه از نوع حاکی(عمل صالح) و مَحکی(ایمان) و یا کاشف و مَکشوف 5- رابطه از نوع شرط و مشروط 6- رابطه از نوع علت و معلول و یا سبب و مسبب 7- رابطه از نوع مُتَمِّم که عمل صالح ، ایمان را کامل می کند و گرنه ایمان بدون عمل ، ناقص و ابتر و دُم بریده است .به فرمایش مولا علی «ع» ایمان مجموعه ای از معرفت قلبی و اقرار به زبان و عمل به ارکان مثل نماز، روزه، حج، زکات و ولایت معصومان «عَلَیهِمُ السَّلامُ» است . «قالَ عَلِیُُّ «ع» : اَلْإِیمَانُ مَعْرِفَهٌ بِالْقَلْبِ وَ إِقْرَارٌ بِاللِّسَانِ وَ عَمَلٌ بِالْأَرْکَانِ» . ایمان ، شناخت و معرفت قلبی و اقرار نمودن با زبان و عمل به ارکان است. (نهج البلاغه، حکمت 218). البته کلمه «اَرکان» در این حدیث شریف از نهج البلاغه که ذکر شد به معنای اعضاء و جوارح نیز می تواند باشد و نیز در حدیثی از امام رضا «ع» به نقل از اَباصَلت هِرَوِی از اهل هَرات آمده است که آن حضرت فرمود : اَلْإِیمَانُ عَقْدٌ بِالْقَلْبِ وَ لَفْظٌ بِاللِّسَانِ وَ عَمَلٌ بِالْجَوَارِحِ لاَ یَکُونُ اَلْإِیمَانُ إِلاَّ هَکَذَا . ایمان عبارت است از باور قلبی و اظهار به زبان و عمل با اعضای بدن . ایمان جز این نیست . (مَعانِی الأَخبار از مرحوم شیخ صَدوق ، ص 65) 8- رابطه از نوع جزء و کل 9- رابطه از نوع تابع و متبوع . به این بیان که عمل صالح تابع ایمانِ شخص است و عمل طالح و ناپسند نیز تابع عقیده نادرست و ناپسند است (گندم از گندم بروید جو زجو) 10- رابطه از نو تجلّی و ظهور . به این معنا که عمل صالح یا اعمال صالحه ، ظهورات و تجلّیّات ایمان قلبی است . 11- رابطه از نوع دالّ و مدلول 12- رابطه از نوع اثر و مُؤثِّر .