قرآن کریم: خد العفو و امر بالمعرف و اعرض عن الجاهلین: گذشت پیشه کن و به نیکی ها دعوت نما و از نادانان روی بگردان. (سوره اعراف آیه 199)

رسول اکرم صلی الله علیه و آله: من ادب آموخته خدا هستم و علی، ادب آموخته من است. پروردگارم مرا به سخاوت و نیکی کردن فرمان داد و از بخل و سختگیری بازم داشت. در نزد خداوند عزوجل چیزی منفورتر از بخل و بد اخلاقی نیست. بد اخلاقی، عمل را ضایع می کند، آن سان که سرکه عسل را. (مکارم اخلاق ص 17)

امام علی علیه السلام: مردم، به ادب (فرهنگ و تربیت) درست، نیازمندترند، تا به طلا و نقره. (مشکاة انوار ص 433)

امام علی علیه السلام: نفس آدبی بر بی ادبی سرشته شده است و بنده فرمان دارد که پایبند ادب نیکو باشد. نفس آدمی با طینت خود در میدان مخالفت می تازد و بنده نیکو می کوشد آن را از خواسته ناروایش برگرداند، پس هرگاه عنان نفس را رها سازد، شریک تبهکاری اوست و هر کس نفس خود را در خواهش هایش یاری رساند، در قتل خود همدست نفس شده است. (شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید ج 20 ص 304)

امام علی علیه السلام: ادب بیاموزید، زیرا که (در این صورت) اگر پادشاه باشید، برجسته می شوید، سرآمد می شوید، و اگر تنگدست باشید، با ادبتان گذران زندگی می کنید. (غررالحکم، ح 7077)

امام علی علیه السلام: برای ادب آموزی ات همین بس که از آنچه از دیگران نمی پسندی، دوری کنی. (بحارالانوار، ج 43، ص 343)

آنس: یکی از کنیزان امام حسین علیه السلام دسته گلی به ایشان تقدیم کرد. امام علیه السلام به او فرمود: تو در راه خدا آزادی! دلیل این کارشان را پرسیدم. فرمود: خداوند، ما را (این گونه) ادب آموخته است، آن جا که (در قرآن کریم) می گوید: «و چون احترام شدید، به بهتر از آن، پاسخ گویید» و بهتر از هدیه او، آزادی او بود! (نهج السعادة، ج 7، ص 386)

علی بن حکم: دعبل بن علی به خدمت امام رضا علیه السلام رسید و امام علیه السلام امر فرمودند انعامی به او بدهند. دعبل آن را گرفت، اما خدا را سپاس نگفت. امام علیه السلام به او فرمودند: چرا خداوند را سپاس نگفتی؟! دعبل گفت: پس از مدتی بار دیگر خدمت امام رضا علیه السلام رسیدم و ایشان فرمودند انعامی به من دهند. من گفتم: خدا را سپاسگذارم. امام علیه السلام به من فرمودند: ادب را به جا آوردی. (بحارالانوار، ج 91،ص 94)

امام علی علیه السلام: به ادب و تربیت نفس خود پرداختم و برای آن ادبی بهتر از تقوای الهی در تمام حالاتش نیافتم و اگر از پس این امر برنیامد برای آن چیزی بهتر از دم فروبستن از دروغ نیافتم و از غیبت مردمان، همانا غیبت آنان را خداوند با عظمت در کتاب ها حرام کرده است ای نفس، اگر سخن تو نقره است، سکوت طلاست. (اعلام الدین، ص 273)

امام علی علیه السلام: دوستی با شخص بی ادب، صمیمانه نخواهد شد. (بحار الانوار، ج 67، ص 400)

پیامبر صلی الله علیه و آله: از خندیدن بی تعجب (و بی جا) یا راه یافتن و

سخن گفتن بی ادبانه بپرهیز. (بحارالانوار،ج 75، ص 8)

نوف البکالی: امیرالمؤمنین علیه السلام را دیدم که شتابان می رود. عرض کردم: مولای من کجا می روی؟ فرمودند: «ای نوف رهایم کن! آرزوهایم مرا به پیشگاه محبوب می کشاند.» عرض کردم: مولای من! آرزوهایتان چیست؟ فرمودند: «آن کس که مورد آرزوست، خود آنها را می داند و نیازی نیست به غیر او بگویم. بنده را همین ادب بس که در نعمت ها و نیازش، غیر پروردگارش را شریک نگرداند.» (غررالحکم، ح 10599)

امام علی علیه السلام: در حالی که در واقع از کمترین مال برخوردار هستید، در ظاهر بهترین حال را از خود نشان دهید؛ زیرا خداوند متعال، بندگان با ایمان با معرفتش را ای گونه نیکو ادب نموده که (در وصف فقیران پارسا) فرموده است: شخص بی خبر آنان را از شدت خویشتنداری توانگر می پندارد. ایشان را از نشانه هایشان می شناسی، با اصرار (چیزی) از مردم نمی خواهند. (تحف العقول، ص 489)

امام صادق علیه السلام: آن که خدا را شناخت، از او ترسید و آن کس که از خدا ترسید، ترس از خدا او را به عمل به فرمان او و در پیش گرفتن ادبش واداشت. پس فرمان برادران ادب شده به ادب خدا و اطاعت کنندگان دستورهای او را بشارت ده که بر خداست که آنها را از فتنه های گمراه کننده برهاند. (مصباح الشریحه، ص 108)

امام حسن عسگری علیه السلام: شادی کردن در حضور غمگین، از ادب دور است. (غرر الحکم، ح 10875)

امام صادق علیه السلام: سوگند به خدا، هر کس که حقیقت سجده را به جای آورد، زیان نکرد و کسی که در سجده، به خوبی به خداوند نزدیک شد، هرگز از خداوند دور نیست. و آن که به (ساحت مقدس) او بی ادبی کرد و حرمتش را زیر پا گذاشت، و به غیر او دل بست، هرگز به او نزدیک نشد. (بحارالانوار، ج 75، ص 71)

امام علی علیه السلام: کسی که از ادب بی بهره باشد، و شیفته بازی شود، به ریاست نمی رسد. (غرر الحکم، ح 4786)

امام علی علیه السلام: تو را سفارش می کنم به مدارای با مردم و احترام به علما و گذشت از لغزش برادران (دینی)؛ چرا که سرور اولین و آخرین، تو را چنین ادب آموخته و فرموده است: «گذشت کن از کسی که به تو ظلم کرده، رابطه برقرار کن با کسی که با تو قطع رابطه کرده و عطا کن به کسی که از تو دریغ نموده است.» (اعلام الدین، ص 96)

امام علی علیه السلام: بر عاقل است که بدی هایش را در دین، اندیشه، اخلاق و ادب یادداشت کند و به خاطرش بسپارد و برای از بین بردن آنها بکوشد. (تحف العقول، ص 376)

امام صادق علیه السلام: شیطان، در عالم بی بهره از ادب بیشتر طمع می کند تا عالم برخوردار از ادب. پس ادب داشته باشید وگرنه شما، بیابانی (فاقد تمدن) هستید. (کنزالعمال، ح 45409)

امام صادق علیه السلام: پدرم علیه السلام مرا به سه چیز ادب آموخت و از سه چیز نهی ام فرمود. سه نکته ادب این بود که فرمود: فرزندم! هرکس با دوست بد بنشیند، سالم نمی ماند و هر کس گفتارش را کنترل نکند، پشیمان می شود، و هر کس به جایگاه های بد وارد شود، مورد بد گمانی قرار می گیرد (زیر سؤال می رود) و آن سه چیز که مرا از آن نهی فرمود: دوستی با کسی که چشم دیدن نعمت کسی را ندارد، و با کسی که از مصیبت دیگران شاد می شود و با سخن چین. (نهج البلاغه، حگمت 73)

پیامبر صلی الله علیه و آله: فرزندانتان را به سه چیز ادب کنید: عشق به پیامبرتان، عشق به خاندان او، و قرآن خواندن. (غرر الحکم، ح 4488)

امام علی علیه السلام:  راستگو بودن و پرهیز نمودن از دروغ، زیباترین اخلاق و بهترین ادب است. (کافی، ج 8، ص 150)

امام علی علیه السلام: برای ادب آموزی، تجربه ها کافی اند. (غرر الحکم، ح 9226)

امام علی علیه السلام: کسی که خود را پیشوای مردم قرار داده، باید پیش از آموزش دیگران، خو را آموزش دهد و پیش از آن که دیگرا را با زبان، ادب بیاموزد، با کردارش ادب آموزد و البته آموزش دهنده و ادب آموز خود پیش از آموزگار و ادب آموز مردم، شایسته تجلیل است. (غرر الحکم، ح 7016)

امام صادق علیه السلام: اگر در عمرت دو روز مهلت داده شدی، یک روز آن را برای ادب خود قرار ده تا از آن برای روز مردنت کمک بگیری. به امام گفته شد: این کمک گرفتن چگونه است؟ فرمودند: به این که آنچه را از خود برجا می گذاری، خوب برنامه ریزی کنی و محکم کاری نماید. (غرر الحکم، ح 3298)

امام علی علیه السلام: بهترین ادب ها آن است که تو را از حرام ها باز دارد. (معدن الجواهر، ص 59)

امام علی علیه السلام: شب و روز بر هر کس بگذرد، او را ادب می کند، فرسوده اش می نماید و به مرگ نزدیکش می سازد. (کافی، ج 8، ص 325)

امام علی علیه السلام: خدایا مرا عقلی کامل، تصمیمی نافذ، خردی برتر، دلی پاک، دانشی فراوان و ادبی والا روزی کن و تمام اینها را به سود من قرار ده نه به زیانم، ای مهربان ترین مهربانان. (غرر الحکم، ح 9611)

امام علی علیه السلام: هر چیزی به عقل نیاز دارد و عقل به ادب نیازمند است. (فقه الرضا، ص 364)

امام علی علیه السلام: تو با ادبت ارزش گذاری می شوی، پس آن را با بردباری زینت بخش. (مشکاة الانوار، ص 329)

امام علی علیه السلام: هر کس اصل و نسبش او را (سست گرداند و) بنشاند، ادبش او را (حرکت بخشد و) برخیزاند. (بحارالانوار، ج 75، ص 127)

امام علی علیه السلام: ای مؤمن! به تحقیق این دانش و ادب بهای جان توست پس در آموختن آن دو بکوش که هر چه بر دانش و ادبت افزوده شود بر قیمت و قدرت افزوده می شود؛ زیرا با دانش به پروردگارت راه می یابی و با ادب به پروردگارت خوش خدمتی می کنی و با ادب در خدمت گزاری، بنده سزاوار دوستی و نزدیکی به او می شود. پس این نصیحت را بپذیر تا از عذاب برهی. (جامع الاخبار، ص 310)

امام صادق علیه السلام: کمال ادب و مروت در هفت چیز است: عقل، بردباری، صبر، ملایمت، سکوت، خوش اخلاقی و مدارا. (بحارالانوار،ج 84، ص 325)

امام سجاد علیه السلام: شما ای اهل بصیرت! پند بگیرید و خدا را برای اینکه هدایتتان کرد، سپاس گویید و بدانید که از قبضه قدرت خداوند، به سوی قدرتی دیگر بیرون نتوانید رفت، و خدا و فرستاده اش، به زودی کردار شما را می بیند و آن گاه، در پیشگاه او، گردآورده می شوید. پس از اندرزها بهره گیرید و ادب شایستگان را داشته باشید. (غرر الحکم، ح 6911)

امام رضا علیه السلام: روایت می کنم که جبرئیل علیه السلام به نزد پیامبر خدا فرود آمد و گفت: ای پیامبر خدا! خداوند تو را سلام می رساند و به تو می فرماید: بخوان به نام خدای مهر گستر مهربان، هرگز به آنچه اصنافی از ایشان را از آن برخوردار کرده ایم، چشم مدوز که زیور زندگی دنیاست تا ایشان را بیازماییم. و بدان که روزی پروردگار تو بهتر و پایدارتر است، پس پیامبر خدا صلی الله علیه و آله به کسی فرمود تا جار بزند: هر کس (با عمل به این آیه) به ادب خدا آراسته نگردد، روحش با حسرت از دنیا جدا می شود. (غرر الحکم، ح 8167)

پیامبر صلی الله علیه و آله: بلا برای ظالم مایه ادب، برای مؤمن آزمایش و برای پیامبران مایه توفیق درجه و برای اولیا بزرگواری است.

امام حسین علیه السلام: خدایا! با غرق کردن من در ناز و نعمت، مرا به پرتگاه عذاب خویش مکشان و با بلایا (گرفتاری ها) ادبم مکن. (عیون الاخبار، ج 1، ص 107)

امام رضا علیه السلام: اگر کسی بگوید: چرا شناخت پیامبران و اعتراف به آنها و اقرار به (لزوم) اطاعت از آنان، بر مردم واجب است؟ در پاسخ گفته شود: چون در وجود مردم و قوای آنان، چیزی نیست که با آن، مصالحشان را کامل سازند و آفریدگار نیز برتر از آن است که دیده شود، سستی و ناتوانی آنان از ادراک او آشکار سازد، پس چاره ای جز این نیست که میان خداوند و مردم، پیام آوری معصوم باشد که او امر و نواهی و ادب (و آموزه های) او را به ایشان برساند و آنها را به آنچه مایه سود و زیانشان است، آگاهی سازد. (علل الشرایع، ج 2، ص 394)

امام صادق علیه السلام: هرگاه روز قیامت گردد، خدای عزوجل عالم و عابد را برانگیزاند. پس آن گاه که در پیشگاه خداوند ایستادند به عابد گفته می شود: «به سوی بهشت حرکت کن» و به عالم گفته می شود: «بایست و مردم را به خاطر آن که نیکو ادبشان نمودی، شفاعت کن.»

{نقل از سایت دانش اسلامی}