***نسیم معرفت***
*** منظور از سجده موجودات چیست ؟!+آیه15 سوره رَعد
وَ لِلَّهِ یَسْجُدُ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ طَوْعاً وَ کَرْهاً وَ ظِلالُهُمْ بِالْغُدُوِّ وَ الْآصالِ . همه کسانى که در آسمانها و زمین هستند از روى اطاعت و تسلیم و یا از روى کراهت و همچنین سایه هاى آنها، هر صبح و شام ، براى خدا سجده مى کنند . (سوره رَعد آیه 15) .
نکته ها
1 - منظور از سجده موجودات چیست ؟! سجده در این گونه موارد به معنى خُضوع و نهایت تواضع و تسلیم است ، یعنى همه فرشتگان و انسانها و همه صاحبان عقل و اندیشه براى خدا مُتواضعند و در برابر فرمان او خاضع مى باشند، منتهى گروهى سجده و خضوعشان تنها جنبه تکوینى دارد، یعنى در برابر قوانین عالم هستى و آفرینش خاضعند، ولى گروهى علاوه بر سجود تکوینى ، سجود تشریعى
نیز دارند یعنى با میل و اراده خود در برابر خداوند سجده مى کنند، مثلا همین که مى بینیم جسم و جان آنها تسلیم قوانین حیات و مرگ و نموّ و رشد و سلامت و بیمارى و مانند آن است این حالت تسلیم و خضوع در برابر قوانین آفرینش در حقیقت یک نوع سجود تکوینى از ناحیه آنها است .
2 - تعبیر به «طَوْعاً وَ کَرْهاً» ممکن است اشاره به این باشد که مؤمنان از روى میل و رغبت در پیشگاه پروردگار به سجده مى افتند و خضوع مى کنند اما غیر مؤمنان هر چند حاضر به چنین سجده اى نیستند ولی تمام ذرّاتِ وجودشان از نظر قوانین آفرینش تسلیم فرمان خدا است چه بخواهند و چه نخواهند.
ضمنا باید توجه داشت که «کُرْه» بر وزن «جُرم» به معنى کراهتى است که از درون انسان سرچشمه مى گیرد و «کَرْه» بر وزن «شَرح» به معنى کراهتى است که عامل بیرونى داشته باشد و در مورد بحث چون غیر مؤمنان تحت تاثیر عوامل بیرون ذاتى ، مقهور قوانین آفرینش هستند «کَرْه» بر وزن «شَرح» به کار رفته است .
این احتمال نیز در تفسیر «طَوْعاً وَ کَرْهاً» داده شده است که منظور از «طَوْعاً» جریاناتى از جهان آفرینش است که موافق میل فطرى و طبیعى یک موجود است (مانند میل طبیعى موجود زنده براى زنده ماندن ) و منظور از «کَرْهاً» تمایلى است که از خارج تحمیل بر یک موجود مى شود مانند مرگ یک موجود زنده بر اثر هجوم میکربها و یا عوامل دیگر.
3 - «ظِلالُ» جمع «ظِلّ» به معنى سایه است ، ذکر این کلمه در آیه فوق نشان مى دهد که منظور از سُجود تنها سجود تشریعى نیست ، زیرا سایه هاى موجودات از خود اراده و اختیارى ندارند، بلکه تسلیم قوانینِ تابش نور مى باشند، و بنابراین سجده آنها، تکوینى ، یعنى تسلیم در مقابل قوانین خلقت است .
البته ذکر کلمه «ظِلالُ» (سایه ها) دلیل بر این نیست که همه آنها که در آسمان و زمین هستند، وجودشان مادى است و داراى سایه اند بلکه تنها اشاره به آن دسته از موجوداتى است که سایه دارند، مثل اینکه گفته مى شود، علماء شهر و فرزندانشان در فلان مجلس شرکت کردند، یعنى فرزندان کسانى که فرزند داشتند ، و از این جمله هرگز استفاده نمى شود که همه علماى شهر ، صاحب فرزندند (دقت کنید). + [باید توجه داشت که هر موجود مادّی و جسمانی از اول صبح تا غروب و به طور کلی از بامدادان تا شبانگاهان ، ظِلال و سایه های مختلفی دارد ، پس ظِلال و سایه های هر موجودِ مادی ، یکنواخت و یکسان نمی باشند بلکه گوناگون هستند و همه این سایه ها با اَشکال مختلف چه از یک موجودِ جسمانی و چه از هر موجود مادّی ، در برابر خداوند مُتعال سجده می کنند] .
به هر حال سایه گر چه یک امر عدمى بیش نیست که همان فِقدانِ نور است ولى چون از هر طرف ، وجود نور آن را احاطه کرده ، براى خود موجودیت و آثارى دارد، و تصریح به این کلمه در آیه فوق شاید براى تاکید است که حتى سایه هاى موجودات هم در پیشگاه خداوند خاضعند .
4 - «آصالِ» جمعِ «اُصُل» بر وزنِ «دُهُل» و آن نیز جمع «أَصیل» است که از ماده «أَصْل» گرفته شده و به معنای آخِر روز است از این نظر که اصل و پایه شب محسوب مى شود! و «غُدُوّ» جمع «غَداة» به معنای اول روز است (و گاهى به معنى مَصدرى نیز استعمال شده است ). گر چه سجده و خضوعِ موجوداتِ عالَمِ هستى در برابر فرمان خدا مخصوص صبح و عصر نیست بلکه همیشگى و در همه ساعات است ، ولى ذکر این دو موقع یا به عنوان کنایه از دوام این موضوع است ، مثل اینکه میگوییم فلان کس هر صبح و شام مشغول تحصیل علم است ، یعنى همیشه تحصیل علم مى کند، و یا به خاطر آن است که در جمله قبل ، سخن از سایه هاى موجودات به میان آمده و سایه ها بیش از هر وقت در اول و آخِر روز خود را نشان مى دهند .
پیام ها :
1- هستى، مطیع و ساجد خداوند است، چرا ما نباشیم؟ وَ لِلَّهِ یَسْجُدُ مَنْ ...
2- سجده، مخصوص خداست. «وَ لِلَّهِ یَسْجُدُ»
3- مؤمنان با میل و رغبت سجده مى‌کنند، ولى دیگران بخاطر نیاز، مجبور به تواضع و تذلّل مى‌شوند. «طَوْعاً وَ کَرْهاً»
4- اگر موجودى خدایى شد، عوارض وآثار آن هم در خط او قرار مى‌گیرد. «ظِلالُهُمْ»
5- سجده‌ى موجودات دائمى است. «یَسْجُدُ ... بِالْغُدُوِّ وَ الْآصالِ»
*** با اصلاحات و اضافات توسُّط : استاد سید اصغر سعادت میرقدیم لاهیجی
http://wiki.ahlolbait.com/%D8%A2%DB%8C%D9%87_15_%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%B1%D8%B9%D8%AF .
************************************
*** قرآن کتابی پراز خیر وبرکت+ کتابخانه اینترنتی آیت الله سید اصغر سعادت میرقدیم لاهیجی+پایگاه اندیشوران حوزه +http://saadat.andishvaran.ir/fa/ShowNote.html?ItemId=2252 +کلیک کنید .
*** انسان گُل سَرِ سَبَدِ موجودات(تفسیر)+ تنظیم و اصلاحات و اضافات توسط استاد سید اصغر سعادت میرقدیم لاهیجی+ پایگاه اندیشوران حوزه + http://saadat.andishvaran.ir/fa/ShowNote.html?ItemId=6779 .+کلیک کنید .
http://saadatmirghadimha.rzb.ir/post/8 .
***کتابخانه اینترنتی آیت الله سیداصغرسعادت میرقدیم لاهیجی ....+کلیک کنید
.: Weblog Themes By Pichak :.
