نظر آیت‌الله العظمی مکارم پیرامون استفاده از جنین فریز شده  

به گزارش جهان، به مناسبت فرا رسیدن ماه مبارک رمضان به مرور برخی احکام روزه مطابق با استفتائات مقام معظم رهبری می‌پردازیم که بخش نخست آن در ادامه می‌آید:

س: دخترى که به سن تکلیف رسیده، ولى به علت ضعف جسمانى توانایى روزه گرفتن ندارد و بعد از ماه مبارک رمضان هم نمى‏‌تواند قضاى آن را به جا آورد تا اینکه ماه رمضان سال بعد فرا مى‏‌رسد، چه حکمى دارد؟

ج: ناتوانى از گرفتن روزه و قضاى آن به مجرد ضعف و عدم قدرت موجب سقوط قضاى روزه نمى‏‌شود، بلکه قضاى روزه‏‌هاى ماه رمضان که از او فوت شده، بر وى واجب است.

س: دخترانى که تازه به سن تکلیف رسیده‌‏اند و روزه گرفتن بر آن‌ها مقدارى مشکل است، چه حکمى دارند؟ آیا سن بلوغ شرعى دختران اکمال نه سال قمرى است؟

ج: بنا بر نظر مشهور، بلوغ شرعى دختران همان تکمیل 9 سال قمرى است که در این هنگام روزه بر آن‌ها واجب است و ترک آن به مجرد بعضى از عذرها جایز نیست، ولى اگر روزه گرفتن براى ایشان ضرر داشته باشد یا تحمل آن برایشان همراه با مشقت زیاد باشد، افطار براى آن‌ها جایز است.

س: من زمان دقیق رسیدن به سن تکلیف خود را نمى‏‌دانم، از جناب عالى خواهشمندم بیان فرمایید که از چه زمانى قضاى نماز و روزه بر من واجب است؟

ج: فقط قضاى آن مقدار از نمازها و روزه‌ها که یقین به فوت آن بعد از رسیدن به سن قطعى تکلیف شرعى دارید، بر شما واجب است.

س: اگر دختر نه ساله‌‏اى که روزه بر او واجب شده، به دلیل دشوارى، روزه‏‌اش را افطار کند، آیا قضا بر او واجب است یا خیر؟

ج: قضاى روزه‏‌هایى که از ماه رمضان افطار کرده، بر او واجب است.

س: اگر فردى به خاطر عذرى قوى، پنجاه درصد احتمال دهد که روزه بر او واجب نیست و به همین دلیل روزه نگیرد، ولى بعداً معلوم شود که روزه بر او واجب بوده، از جهت قضا و کفاره چه حکمى دارد؟

ج: اگر افطار عمدى روزه ماه مبارک رمضان به مجرد احتمال عدم وجوب روزه بر وى باشد، در فرض سؤال علاوه بر قضا، کفاره هم بر او واجب است. اما اگر افطار به علت ترس از ضرر باشد و ترس هم منشأ عقلایى داشته باشد، کفاره واجب نیست، ولى قضا بر او واجب است.

س: شخصى مشغول انجام خدمت سربازى است و به علت مسافرت و حضور در محل خدمت، نمى‏‌تواند روزه ماه رمضان سال گذشته را بگیرد و هنگام حلول ماه رمضان امسال نیز در محل خدمت است و احتمال دارد که باز هم نتواند روزه بگیرد، اگر پس از پایان دوره خدمت سربازى بخواهد روزه این دو ماه را قضا کند، آیا کفاره هم بر او واجب است یا خیر؟

ج: کسى که بر اثر عذر مسافرت، روزه ماه رمضان از او فوت شده و آن عذر تا ماه رمضان سال آینده استمرار داشته، فقط قضاى آن بر او واجب است و کفاره تأخیر واجب نیست.

س: اگر شخص روزه‌دار جنب باشد و تا قبل از اذان ظهر متوجه آن نشود و پس از آن غسل ارتماسى کند، آیا روزه‌‏اش باطل مى‏‌شود؟ و اگر بعد از غسل متوجه شود که در حال روزه غسل ارتماسى کرده است، آیا قضاى آن واجب است؟

ج: اگر غسل ارتماسى بر اثر فراموشى و غفلت از روزه‌دار بودن باشد، غسل و روزه او صحیح است و قضاى روزه‏‌اش بر او واجب نیست.

س: اگر شخصى بخواهد قبل از زوال به محل اقامتش برسد، ولى در راه به خاطر پیشامد حادثه‏‌اى نتواند در زمان معین به مقصد برسد، آیا روزه او اشکال دارد و آیا کفاره بر او واجب است یا فقط قضاى روزه آن روز را باید به جا آورد؟

ج: روزه‌‏اش در سفر صحیح نیست و بر او فقط قضاى روزه آن روزى که پیش از ظهر به محل اقامتش نرسیده، واجب است و کفاره‏‌اى هم ندارد.

س: اگر هواپیما در ارتفاع بالا و مسیر طولانى در حال پرواز باشد و پرواز حدود دو ساعت و نیم تا سه ساعت طول بکشد، مهماندار و خلبان هواپیما براى حفظ تعادل خود هر بیست دقیقه احتیاج به نوشیدن آب دارند، در این صورت آیا در ماه مبارک رمضان، کفاره و قضاى روزه بر آن‌ها واجب مى‏‌شود؟

ج: اگر روزه براى آن‌ها ضرر داشته باشد، جایز است که با نوشیدن آب افطار کند و قضاى آن را بجا آورند و در این حالت کفاره بر آن‌ها واجب نیست.

س:کسى که با پوشیدن لباس مخصوص (مانند لباس غواصى) بدون اینکه بدنش خیس شود، در آب فرو رود، روزه‌‏اش چه حکمى دارد؟

ج: اگر لباس به سر او چسبیده باشد، صحّت‏ روزه‌‏اش محل اشکال است و بنا بر احتیاط وجوبى قضاى آن لازم است.

س: آیا مسافرت عمدى در ماه رمضان به قصد افطار و فرار از روزه گرفتن، جایز است؟

ج: مسافرت در ماه رمضان اشکال ندارد و در صورت مسافرت، ولو اینکه براى فرار از روزه باشد، افطار بر او واجب است.

منبع: khamenei.ir

به گزارش جهان به نقل از تسنیم، در پی برگزاری نشست فوری شورای امنیت ملی عربستان به دستور پادشاه این کشور و اعلام وضعیت آماده باش کامل در ارتش، مصر در تکاپوی اعزام نیروهای ویژه به عربستان به منظور کمک به این کشور برای دفاع از مرزهای خود است.

به گزارش پایگاه خبری احرار الحجاز، پایگاه عبری زبان تیک دبکا فاش کرد که منابع امنیتی و نظامی آگاه اعلام کردند که در پی نشست فوری شورای امنیت ملی عربستان به دستور پادشاه این کشور و اعلام وضعیت آماده باش کامل در ارتش سعودی، مصر خود را برای اعزام نیروهای ویژه به عربستان آماده می کند.

اکنون مقدمات ایجاد پل هوایی بین قاهره و ریاض به منظور انتقال نیروهای ویژه مصر به عربستان در جریان است.

هدف از اعزام این نیروها کمک به عربستان در دفاع از مرزهای خود در برابر هرگونه حمله احتمالی از سوی تروریست­های داعش است.

اما تکاپوی مشترک عربستان و مصر در این خصوص در حالی در جریان است که عربستان اطلاعاتی به دست آورده است که نشان می­دهد که مبارزان القاعده در عراق و نیز تروریست های داعش به مرزهای عراق- عربستان نزدیک شده و در تلاش برای تسلط بر گذرگاه مرزی عرعر هستند.

در این میان چندی پیش منابع عراقی اعلام کردند که تروریست های داعش پس از تسلط بر گذرگاه القائم میان عراق و سوریه، گذرگاه های طریبیل و الولید در استان الانبار را در اختیار گرفتند.

علاوه بر این منابع امنیتی در استان کربلا نیز از تلاش داعش برای سیطره بر گذرگاه مرزی عرعر با عربستان سعودی خبر داده بودند.

به گزارش جهان به نقل از فارس، حجت‌الاسلام محسنی اژه‌ای در ادامه شصت و چهارمین نشست خبری خود در پاسخ به سؤال یکی از خبرنگاران درباره سرنوشت رسیدگی به پرونده مهدی هاشمی، گفت: قاضی سراج مسئول رسیدگی به این خبر بود که با توجه به حضورش در سازمان بازرسی این پرونده به شعبه دیگری در دادگاه انقلاب ارجاع شد.

وی افزود: با توجه به رفع نقص این پرونده و بازگشت آن به دادگاه انقلاب به احتمال زیاد در روز دهم یا یازدهم مرداد دادگاه تشکیل جلسه خواهد داد.

اژه‌ای در پاسخ به سؤال دیگری درباره اینکه چرا برخی از احکام در ملأ عام اجرا می‌شود اما برخی دیگر نظیر پرونده فساد 3 هزار میلیاردی در سکوت خبری اجرا می‌شود، گفت: ما تفاوتی در برنامه‌های اجرایی‌مان نداریم بلکه برخی پرونده‌ها با توجه به اینکه جرم خشنی رخ داده در ملأ عام اجرا می‌شود.

به گزارش سرویس بین‌‌الملل باشگاه خبرنگاران به نقل از السومریه نیوز:مقتدا صدر، رهبر جریان صدر عراق رو دوشنبه برگزاری نشست فردای پارلمان را "سرنوشت ساز" توصیف و بر ضرورت بازگشت اعتبار پارلمان در جریان نشست اول خود تاکید کرد.

مقتدا صدر در بیانیه ای اعلام کرد:روز سه شنبه اولین جلسه پارلمان در دور جدید آغاز می شود.وی افزود:این جلسه باید در زمان مقرر تشکیل شود، زیرا بسیار سرنوشت ساز خواهد بود.

مقتدا صدر گفت: بر اساس اطلاعات من ملت عراق بی صبرانه منتطر پایان یافتن مشکلات امنیتی، خدماتی و سیاسی است.

وی ضمن درخواست از همه ائتلاف ها برای معرفی کردن نامزدهای خود برای ریاست های سه گانه تاکید کرد، هیچ ائتلافی نباید در نامزد ائتلاف دیگر تا زمانی که خارج از قانون متعارف نباشد، مداخله کند.

به گزارش خبرنگار حقوقی قضایی باشگاه خبرنگاران، حجت‌الاسلام والمسلمین "غلامحسین اژه‌ای" سخنگوی دستگاه قضا در شصت وچهارمین نشست خبری خود با خبرنگاران که امروز دوشنبه(9تیرماه) برگزار شد، ضمن تبریک فرا رسیدن ماه رمضان گفت: امیدواریم همه آحاد جامعه حرمت این ماه را نگه دارند و از هر نوع هنجارشکنی جلوگیری کنند.

**پرهیز از تظاهر به روزه خواری

وی افزود: کسانی‌ که در ماه رمضان عذر دارند و نمی‌توانند روزه بگیرند باید از تظاهر به روزه‌خواری در ملأعام جلوگیری کنند تا نیروی انتظامی و خود را به زحمت نیندازند.

سخنگوی دستگاه قضا با بیان این که هفته گذشته به نام هفته قوه قضاییه نامگذاری شده بود تصریح کرد: هر ساله به مناسبت شهادت آیت‌الله بهشتی و هفتاد و دو تن از یارانش فرصت خوبی برای دستگاه قضا ایجاد می‌شود تا به مناسبت هفته قوه قضاییه عملکرد خود را بررسی و برنامه‌ریزی دقیقی را برای سال‌های بعد انجام دهد.

حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای اظهار داشت: دیدار با مقام معظم رهبری یکی از برنامه‌های مهمی است که در هفته قوه قضاییه برگزار می‌شود چنانکه امسال نیز شاهد بودیم جمعی از مسئولین قوه قضاییه به خدمت مقام معظم رهبری رسیدند و در محضر ایشان حضور یافتند.

**رضایت مقام معظم رهبری از مجموع عملکرد قوه قضاییه

دادستان کل کشور تصریح کرد: جا دارد از لطف مقام معظم رهبری برای دیدار با مسئولان عالی قوه قضاییه تشکر کنم.

وی افزود : در دیداری که با مقام معظم رهبری داشتیم شاهد بودیم که ایشان نسبت به عملکرد قوه قضاییه چشم اندازی روشن داشتند و از عملکرد این قوه راضی بودند و از ریاست قوه قضاییه در این دیدار به خوبی یاد کردند.

حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای تاکید کرد: درا ین دیدار همچنین مقام معظم رهبری رهنمودهایی را نیز بیان کردند که ما آن را در قوه قضاییه قرار خواهیم داد.

سخنگوی دستگاه قضا با بیان اینکه حقیقتا کار قوه قضاییه کار بسیار سخت و دشواری است گفت: به طورحتم در میان کسانی که پرونده‌ای را در این قوه دارند افرادی هستند که برایشان حکم صادر شده لذا از این موضوع بسیار ناراضی هستند.

وی افزود: یکی از عواملی که ممکن است موجب عدم خشنودی و رضایت ارباب رجوع از قوه قضاییه است زمان رسیدگی به پرونده‌ها است که در این راستا این قوه در سالیان گذشته تلاش کردند که زمان رسیدگی به پرونده‌ها را کاهش دهد.

حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای با بیان اینکه ما در قوه قضاییه با کمبود نیرو مواجه هستیم اظهار داشت: برخی از پرونده‌ها نیاز به کار کارشناسی دارد و این موضوع سبب می‌شود که روند رسیدگی به آنها طولانی شود.

وی تصریح کرد: تلاش می‌کنیم با برنامه ریزی ویژه از اطاله دادرسی جلوگیری کنیم.

حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای ادامه داد: این موضوع هم زمانبر است و هم به تقاضای یکی از طرفین پرونده بوده است، یکی از عوامل دیگری که باز از همان  کارشناسی صورت می‌گیرد، معاینات پزشکی است، بسیاری از پرونده‌های ما درگیری‌ها‌، نزاع‌ها، تصادفات و حوادثی از که از ناحیه کارفرما پرونده برای آن تشکیل می‌شود نیاز است که پزشک در مورد صدمه وارده و میزان آن نظر دهد.

وی تصریح کرد: خیلی وقت‌ها پزشک یک نظر ابتدایی می‌دهد ولی می‌گوید که  باید منتظر شود که یک ماه دیگر یا دو ماه دیگر مجددا این جراحت را معاینه کند و این نظر نهایی را که آیا این جراحت وارد شده کاملا قابل التیام است یا نیست یا عضو معیوب است یا خیر و مسائلی از این قبیل قاضی چاره‌ای ندارد جز این که صبر کند تا نظر نهایی پزشک بیاید و بتواند حکم کند.

این مقام ارشد قضایی کشور ادامه داد: علت دیگر این است که خیلی وقت‌ها نیاز است که تلاش مضاعف ضابطین برای شناسایی و دستگیری مجرم یا مجرمینی که یا قتل کرده یا سرقت کرده و امثال اینها، گاهی وقت‌ها متهم مشخص و به راحتی در دسترس است اما  گاهی اوقات متهم پرونده مشخص نیست و باید توسط پلیس، ضابطین و سیستم امنیتی پیگیری شده و مجرم شناخته شود که این مهم خیلی وقت‌ها زمان هم می‌برد.

وی اظهارداشت: از جمله عواملی که قوه قضاییه در آن خیلی دخالت ندارد و عوامل دیگری هم در آن دخالت نیز دارند در خیلی از  پرونده‌هایی که نیاز به رد مال شاکی است موارد کلاهبرداری است، خود مردم در آن  قراردادی که از آن شاکی هستند دقت نمی‌کنند و از آنها کلاهبرداری می‌شود، کلاهبردار تحت تعقیب قرار می‌گیرد،‌ محاکمه می‌شود اما اموالی از وی شناسایی نمی‌شود، شاکی درست می‌گوید مدتی است که  از تشکیل پرونده گذشته اما هنوز به مالش نرسیده‌ است و یا اینکه اموالی از وی وجود ندارد. 

سخنگوی دستگاه قضا تصریح کرد: ما هیچوقت منکر این نیستیم که ایرادات و اشکالاتی وجود دارد اما آیا می‌شود رفت یک نظرسنجی کرد و بعد گفت که آیا عملکرد خوب بوده یا نه؟ به نظر من اینجا صرف نظرسنجی افراد و بخصوص افرادی که پرونده دارند نظرسنجی‌های یا باید یک نظرسنجی میدانی و وسیع از همه طرف‌های پرونده با لحاظ همه مسائل باشد تا بتواند واقعیت را ارائه کند که باید در این مهم دقت صورت گیرد. 

**بازداشت سه نفر در پرونده"ب.ز"

دادستان کل کشور با اشاره به پرونده‌ای که مرتبط با  وزارت نفت است تصریح کرد: در حال حاضر 4نفر در این پرونده بازداشت هستند به غیر از خود متهم اصلی 3نفر دیگر در بازداشت هستند تعدادی از مدیران بانک ملت، مسکن و مرکزی بازداشت هستند و از بانک  مرکزی و برخی از مدیران قبلی و فعلی وزارت نفت دستگیر شده و به عنوان متهم برای آنها قرار صادر شده برخی هم به عنوان مطلع تعقیب شده که در حال حاضر هنوز تفهیم اتهامی صورت نگرفته است.

حجت‌الاسلام و المسلمین محسنی اژه‌ای ادامه داد: خود متهم اصلی رسما و به صورت مکتوب اعلام کرده که کل اموال من در خارج و در داخل شناسایی شود که اینها را ارزیابی و تقسیم کنید و اگر مشتری دارید همین الان بفروشید اگر نه من حاضر هستم کل اموال را در اختیار دولت و وزارت نفت قرار دهم و یا به نام آنها سند صادر کنم، اگر چنانچه دولت و یا وزارت نفت حاضر و مایل باشد همین الان می‌شود اموال آن کارشناسی شده و به نام آنها بابت طلبی که دارند سند صادر شود این مهم بستگی به اعلام آمادگی دولت دارد.

**اموال میلیاردر نفتی در حال شناسایی است

حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای تصریح کرد: 34 هیئت کارشناسی برای ارزیابی اموال انتخاب شدند که در حال حاضر این 34 هیئت کارشناسی مشغول ارزیابی اموالی هستند که تاکنون در لیست به آن اشاره شده، بخشی از اموال به مزایده گذاشته شده اما هنوز به فروش نرفته و فقط به مرحله مزایده رفته است، افرادی در داخل کشور و بیرون کشور تاکنون سه دسته پیغام دادند که ما حاضر هستیم بدهی بابک زنجانی را بپردازیم که این مهم در حال بررسی است و اگر به قیمت مناسب برداشته شود کار خوبی است و مسلما در رسیدگی به این پرونده تسریع خواهد شد اما اگر دولت و وزارت نفت حاضر به این موضوع نشود قطعا مقداری این پرونده طولانی خواهد شد.

وی تاکید کرد: در زمینی که با عنوان ایران زمین در غرب تهران مطرح است قبل از بازداشت وی در یک نوبت این زمین کارشناسی شده و هشتصد و بیست و خورده‌ای میلیارد تومان قبل از بازداشت وی تعیین شده که با کارشناسی هیئت کارشناسی این عدد به 1700 میلیارد تومان تغییر می‌کند و اینگونه است که شما مشاهده می‌کنید در رابطه با یک زمین در یک فاصله نچندان دور با سه کارشناسی با این اختلاف قیمت و مشاهده می‌کنید که در حال حاضر این زمین با 740 خورده‌ای میلیادر تومان برآورد شده است.

**توضیحات دادستان کل کشور در مورد پرونده فساد سه هزار میلیاردی

سخنگوی دستگاه قضا با اشاره به پرونده فساد بزرگ بانکی موسوم به پرونده 3هزار میلیاردی خاطرنشان کرد: احکامی که  قطعی شد در مرحله اجرا است کسانی که محکوم به حبس شدند در زندان هستند جزای نقدی تعدادی از آنها وصول شده، تعدادی از آنها در حال وصول است، رد مال نیز همینطور که برای برادر متهم اصلی حکم آن صادر شده وی غیابی محاکمه شده چراکه در ایران نیست،‌ تشریفات حکم غیابی هم به پایان رسیده و الان پرونده برای اجرا آماده است.

دادستان کل کشور ادامه داد: ازمتهمین  بانک ملی که در این پرونده از صادرات و  بانک ملی متهم بودند از مدیرعامل گرفته تا رده‌های پایین، از بانک ملی مشخصا 22نفر اخیرا محاکمه شدند و حکم آنها قطعی شده و در حال حاضر پرونده این 22نفر به اجرای احکام رفت که درحال اجرای حکم هستند.

وی تصریح کرد:‌ فردی که فرارای بود و اخیرا در ایران مستقر بود پرونده‌اش در حال تکمیل است، پرونده دو سه نفر از کسانیکه محکوم شده بودند و درحال تحمل حبس هستند اینها جزای نقدی و حبس نیز داشتند،‌ برخی از اینها تقاضای آزادی مشروط کردند سه نفر خانم هستند که اینها در این پرونده محکوم شده بودند و الان مدتی است که حبس داشتند و درحال حاضر درخواست آزادی مشرط کردند که در دست بررسی است.

**محاکمه غیابی خاوری

وی افزود: در مورد آن فردی که از بانک ملی متواری بود،‌ پلیس اینترپل هنوز موفق نشده که وی را به سمت کشور بازگرداند اما مقدمات محاکمه غیابی آن صورت گرفته که انشا الله قاضی آن تسریع کند این موضوع بررسی خواهد شد.

حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای با اشاره به متهمین فراری فتنه تصریح کرد: تعداد دیگری از متهمین فراری فتنه غیابی محاکمه شدند آگهی شد،‌ زمان آن هم تمام شد دو سه نفر دیگر از این افرادی که در جریان فته بودند در روزهای اخیر ممنوع الخروج شدند، دو نفر از کسانیکه در جریان فتنه به خارج از کشور رفته بودند و طی چند هفته گذشته به کشور بازگشتند و بازداشت شدندو و در حال حاضر در انتظار محاکمه هستند و پرونده آنها در حال رسیدگی است.
  
وی ادامه داد: یک نفر از کسانی که به نحوی با فتنه در ارتباط بود تحت تعقیب قرار گرفته بود اخیرا بازداشت شد و در حال رسیدگی به پرونده آن است،‌ سه نفر از کسانیکه که قبلا محکوم شده بودند و حکم آنها قطعی شده بود و اجرا نیز شده بود بعد از آزاد یا ز زندان مجددا اقدمات  مجرمانه‌ای داشتند که تحت تعقیب قرار گرفتند و پرونده آنها مجددا در حال رسیدگی است. 

**پرونده نگین غرب به کجا رسید؟

سخنگوی دستگاه قضا درباره روند طولانی شدن پرونده نگین غرب گفت: این پرونده دو متهم اصلی دارد و در حال حاضر 15 هزار و 42 نفر نسبت به این 2 نفر شکایت کرده‌اند که نفر اول 13 هزار و 803 و دیگری 2هزار و 230 شکایت دارند. 

وی افزود: به طور حتم اگر فردی از شکات در خرید زمین دقت می‌کردند هیچ گاه این کلاهبرداری صورت نمی‌گرفت.
 
حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای تصریح کرد: بسیاری از اموال این 2 متهم در مرحله کارشناسی شناسایی شده و ما توانسته‌ایم مشکلات بسیاری را در این زمینه حل کنیم. 

سخنگوی دستگاه قضا تصریح کرد: قوه قضاییه برای رعایت حال 15 هزار نفر از کسانی که در این پرونده شاکی هستند کارهای فوق‌العاده‌ای را انجام داده که در حد وظیفه این قوه نبوده است اما تمام تلاش خود را در جهت رسیدن به حقوق این 15 هزار نفر انجام داده است. 

وی خاطر نشان کرد: از این 15 هزار و 42 نفر، 6 هزار و 32 نفر کاملا به حقوق خود دست پیدا کرده‌اند و به شکایت آنها رسیدگی شده است. 

حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای اظهار داشت: به 12 هزار 803 نفر شاکی نیز مبلغ 1/551/507/693/803 ریال وجه نقد داده‌اند که در این میان به 2 میلیون و 339 نفر نیز 160 هزار و 99 میلیارد و 466 میلیون ریال داده شده است و 892 نفر از شاکیان نیز ملک داده شده است.
 
سخنگوی دستگاه قضا اظهار داشت: امیدواریم تا آخر سال 93 به 6 هزار و 13 نفری که باقی مانده‌اند نیز بتوانیم به پرونده‌شان رسیدگی کنیم و آنها نیز به حقوق دست پیدا کنند. 

 وی خاطر نشان کرد: در حال حاضر یکی از متهمین پرونده نگین غرب همکاری خوبی را با قوه قضاییه دارد اما متأسفانه نفر دوم به طور کامل با این قوه همکاری نمی‌کند. 

سخنگوی دستگاه قضا در پاسخ به سوالی درباره پرونده بیمه توسعه گفت: درحال حاضر کیفر خواستی برای این پرونده صادر نشده و در حال رسیدگی مقدماتی هستیم. 

**عزم جدی دستگاه قضا برای مبارزه با زمین خواری

دادستان کل کشور درپاسخ به سوالی درباره زمین خواری در شمال کشور گفت: از نظر ما ضرورتی ندارد که در حریم رودخانه‌ها و مزارع کشاورزی ساخت و ساز صورت گیرد لذا همه مردم و دستگاه‌ها باید در این زمینه اقدمات لازم را انجام دهند.

وی افزود: هم دولت و هم دستگاه قضایی به جد خواستار این هستند که با پدیده زمین خواری برخورد شود از همین رو از همه دادستان‌ها در کل کشور خواسته‌ایم که در مورد زمین‌های کشاورزی که بدون ضوابط تغییر کاربری داده می‌شوند به عنوان مدعی العموم وارد عمل شوند.

سخنگوی دستگاه قضا با اشاره به اینکه در استان تهران یک مجتمع ویژه در جهت برخورد با پدیده زمین خواری تشکیل  شده است تصریح کرد: دادستان کل تهران به شهرداری نیروی انتظامی دستور داده است تا با کسان که که در ارتفاع بیش از 1800کمتر ساخت و ساز انجام می‌دهند وارد عمل شوند و در این راستا وزارت  اطلاعات و نیروی انتظامی با ما همکاری خوبی را داشته است.

دادستان کل کشور اظهار داشت: از مسئولان ذیربط خواهش می‌کنیم قبل از هرگونه ساخت و سازی در زمین‌های کشاورزی اقدامات لازم را انجام دهند و وزارت جهاد و کشاورزی نیز در این راستا باید وارد عمل شود.

حجت‌الاسلام والملسلمین محسنی اژه‌ای در پاسخ به سوال خبرنگاری در باره انتقادات آیت‌الله آملی لاریجانی رئیس دستگاه قضا از عملکرد صدا و سیما گفت: بنده صراحتا باید بگویم که سازمان صدا و سیما خدمات قابل توجه و زیادی را نسبت به قوه قضاییه و سایر نهادها داشته است اما متاسفانه در یکی از برنامه‌های موضوعاتی مطرح شد که در خور شأن نبود و ما نسبت به این موضوع انتقاد داشتیم.

وی با بیان اینکه یک سلسله مسائلی در صدا وسیما مطرح می‌شود که در جهت مقایسه وضعیت حقوقی در ایران با سایر کشورهاست اظهار داشت: متاسفانه این موضوع درست نیست و بنده بارها گفته‌ام که در بعضی از مسائل مقایسه آماری ایران با برخی از کشورها درست نیست.

وی با بیان اینکه نحوه سوالات مجری در برنامه پایش مورد انتقاد ما بود تصریح کرد: صدا و سیما برای قوه قضاییه خدمات بسیاری را داشته است اما در این زمینه دادستانی نامه‌ای را به این سازمان نوشته است و انشا الله آنها پاسخ لازم را ارائه خواهند داد.

حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای تصریح کرد: بنده درباره اینکه ناظرانی که در هیئت نظارت بر عملکرد صدا و سیما درباره سوالات برنامه پایش نظری دادند اطلاعی ندارم.

وی در پاسخ به سوالی درباره این که آیا قوه قضاییه در جهت قطع یارانه‌ها که سبب شده است کشاورزان بیکار شوند، ورود داشته است، گفت: طرح این سوال درست نیست و باید بگویم هیچ کس بخاطر یارانه 45هزار تومانی از کشاورزی دست نکشیده و تولیدات ما نیز به صفر نرسیده است و دادستانی در این زمینه نظری ندارد.

**پرونده رئیس جمهور سابق در حال رسیدگی است

سخنگوی دستگاه قضا درباره روند رسیدگی به پرونده رئیس جمهور سابق گفت: صراحتا باید بگویم رسیدگی به پرونده برخی از مقامات متفاوت است لذا اگر یکی از مقامات عالی رتبه پرونده خاصی داشته باشد در دیوان عالی کشور مورد بررسی قرار می‌گیرد اما اگر پرونده وی عادی باشد به دادگاه می‌رود.

وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر پرونده رئیس جمهور سابق در دادگاه در حال رسیدگی است و حضور وی در دادگاه بستگی به نظر قاضی دارد ولی در حال حاضر پروند مختومه و حکم آنها صادر نشده است.

**رسیدگی به پرونده آمران به معروف

سخنگوی دستگاه قضا در و درباره روند حمایت قوه قضاییه از آمران به معروف و نهی از منکر گفت: ما مکررا گفته‌ایم که به پرونده‌های آمران به معروف و نهی از منکر رسیدگی می‌کینم و از آنها حمایت خواهیم کرد. 

وی تصریح کرد: اگر هر کسی با هر کاری با عنوان آمران به معروف و نهی از منکر برخورد کند نمی‌شود آن را قابل قبول دانست و باید براساس استنادات لازم در این زمینه اقدام کرد. 

حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای درباره رسیدگی به پرونده مجتمع ایران زمین که متعلق به  "ب- ز" یکی از متهمین فساد مالی در کشور است گفت: تا به امروز فردی درباره این پرونده احضار نشده و بنده نیز اطلاعی در این باره ندارم.  
 
وی در پاسخ به سوال خبرنگار درباره آخرین وضعیت پرونده "م- ر" گفت: طبق آخرین اطلاعات بنده حکم وی هنوز صادر نشده است اما متهم در جلساتی که باید حضور داشته باشد حضور پیدا کرده اما درحال حاضر ختم رسیدگی به این پرونده صورت نگرفته است.  
 
سخنگوی دستگاه قضا همچنین درباره اینکه برخی از متهمین که دارای پرونده‌های متعدد هستند اما حکم سنگینی برای آنها درنظر گرفته نمی‌شود اظهارداشت: متأسفانه برخی از اخباری که در رسانه‌ها در این باره منتشر می‌شود درست نیست و بنده باید بگویم برای متهمانی که قبلا جرمی را مرتکب شده‌اند و دوباره آن را تکرار کرده‌اند یکمین برابر مجازات بیشتر در نظر گرفته می‌شود و اگر بار سوم آن را انجام دهند 2 برابر مجازات آنها بیشتر خواهد شد.  
 
سخنگوی دستگاه قضا در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره آخرین وضعیت پرونده قیر و نفت در اصفهان گفت: متأسفانه بنده نمی‌دانم که این پرونده به کجا رسیده است اما اخیرا باند جعلی در حوزه مالیات در اصفهان دستگیر شده‌اند که احتمال می‌دهم پرونده قیر و نفت به آنها مطرح باشد ولی در این زمینه مطمئن نیستم.   
 
وی در پاسخ  به سوال خبرنگاری درباره از بین رفتن قله دماوند به دلیل بهره‌برداری بیش از حد از معادن پوکه گفت: در این باره اطلاعات خاصی ندارم اما به طور حتم این موضوع را بررسی خواهیم کرد.

دادستان کل کشور درباره اظهارات رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر مبنی بر اینکه آیین دادرسی جدید در حوزه مواد مخدر مشکلات بسیاری را در این حیطه ایجاد خواهد کرد گفت: ما به عنوان قوه قضاییه موظف هستیم هر قانونی را که ابلاغ می‌شود اجر اکنیم اما طبق قانون می‌توان در جهت اصلاح برخی از قوانین نیز وارد عمل شد.  
 
حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای خاطر نشان کرد: در آئین دادرسی جدید مطالبی وجود دارد که در برخی از جرایم از جمله مواد مخدر و جرائم امنیتی مشکلاتی در آن وجود دارد که قوه قضاییه در حال بررسی آنهاست.  
 
وی افزود: انشاءالله مجلس شورای اسلامی در این زمینه تصمیمات لازم را اتخاذ کند در غیر این صورت اگر تغییری از سوی مجلس صورت نگرفت ما مجبور به اجرای قوانین هستیم. 

حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای درباره مفقود شدن مدیر مسئول روزنامه مغرب اظهار داشت: چنین چیزی صحت ندارد و مدیر این روزنامه بازداشت و یا مفقود نشده است بلکه تصادف کرده و به بیمارستان منتقل شده است.

دادستان کل کشور در پاسخ به سوال خبرنگاری در باره اینکه آیا برخی از محکومان پرونده فساد سه هزار میلیاردی مورد عفو مقام معظم رهبری قرار گرفته‌اند گفت: چنین چیزی صحت ندارد و به طور حتم کسانی که مورد عفو مقام معظم رهبری قرار بگیرند آزاد می‌شوند.

سخنگوی دستگاه قضاهمچنین درباره طرح مجلس شورای اسلامی مبنی بر تعیین مجازات حق برای پیشگیری از بارداری افزود: فعلا رسیدگی به این طرح در مجلس به اتمام نرسیده لذا بعدا در مورد آن صحبت خواهیم کرد.

وی در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره انتشار کتاب ایران در گذر روزگاران توسط کسانی که نسبت به اسلام عناد دارند افزود: کتاب را ندیدم لذا نمی‌توانم به صورت کلی درباره آن قضاوت کنم.

**دادستانی به پرونده بورسه سه هزار نفر ورود نداشته است

حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای همچنین در پاسخ به سوالی درباره اعطای بورسیه غیر قانونی به  3هزار نفر در دولت قبل گفت: در حال حاضر دادستانی نسبت به این پرونده ورود نداشته است. 

وی افزود: دانشگاه و وزارت علوم باید این موضوع را به صورت دقیق بررسی و به قوه قضاییه ارجاع دهند تا به آن رسیدگی شود.

سخنگوی دستگاه قضا با اشاره به اینکه رسیدگی به پرونده‌های دولت قبل در قوه قضاییه در حالت مسکوت باقی نمانده است خاطرناشن کرد: برخی از این پرونده‌ها به اطلاعات تکمیلی بیشتری احتیاج دارند و باید کار کارشناسی بر روی آنها صورت گیرد.

دادستان کل کشور در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره پیگیری پروند موقعات بانکی گفت: خوشبختانه بعد از ورود قوه قضاییه تعدادی از بدهکاران بانکی برای پرداخت بدهی به قوه قضاییه مراجعه کرده‌اند.

حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای تصریح کرد: باید صراحتا بگویم که بنده عزم جدی را از بانک مرکزی در جهت مقابله با بدهکاران بانکی ملاحظه نمی‌کنم.

دادستان کل کشور درباره قصور برخی از افراد دانه درشت برای تصرف جنگل‌ها گفت: این سوال پایه درستی ندارد و باید مشخص شود که چنین اقدامی در کجا صورت گرفته است.

**پرونده مهدی هاشمی همچنان در دست بررسی است

حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای همچنین درباره آخرین وضعیت پرونده "مهدی هاشمی" گفت: با توجه به انتقال قاضی سراج به سازمان بازرسی پرونده مهدی هاشمی از وی به قاضی دیگری انتقال یافته است.

سخنگوی دستگاه قضا تصریح کرد: پرونده مهدی هاشمی پس از نقصی که قاضی سراج به آن گرفته بود به دادسرا منتقل شد و دهم یا یازدهم مردادماه در دادگاه برای رسیدگی به آن وقت تعیین شده است.

حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژ‌ه‌ای در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چرا قوه قضاییه برای مجازات جرایم خشن تأکید بر اجرای حکم اعدام و قصاص در ملاء عام دارد گفت: قاضی می‌تواند براساس اقدام مجرمانه‌ خشنی که در ملاء عام و در منظر مردم صورت گرفته اجرای آن را در ملاء عام حکم دهد وگرنه همه احکام این گونه نیستند که در ملاء عام انجام شود. 

وی افزود: سال گذشته بنده آماری را در رابطه با کسانی که محکوم به قصاص بودند را ارائه کردم که در آن گزارش اولیای دمی که رضایت خود را از عدم قصاص متهم اعلام کرده بودند، وجود داشتند،  این به آن معناست که آنها از حق قصاص خود گذشته‌اند این کار خوبی است و اسلام این موضوع را نیز توصیه می‌کند. 

سخنگوی دستگاه قضا تصریح کرد: امسال هم از اول اردیبهشت ماه تا 17 خرداد، 16 خانواده حق قصاص را داشتند اما از حق خود صرف نظر کردند این کار بسیاری خوب و ارزنده‌ای است. 

دادستان کل کشور در پایان خاطر نشان کرد: با توجه به اینکه در ماه مبارک رمضان قرار داریم اگر کسانی که حق قصاص دارند از حق خود بگذرند تا یک نفر قصاص نشود این کار خوبی خواهد بود.

گروه تاریخ مشرق-  نوشتاری که در پی می‌آید پاره ای از خاطرات حجت‌الاسلام و المسلمین محمدحسن رحیمیان، تولیت مسجد مقدس جمکران است که توسط ایشان مرقوم شده است. جناب رحیمیان از دوستان صمیمی و قدیمی شهید محمد منتظری هستند که در مقاطع قبل و بعد از انقلاب، به‌ ویژه دوران‌های خطیر آن، همواره در کنار آن شهید ارجمند و مشاور امین او بوده‌اند.

     

به مناسبت دوستی صمیمانه و رفت و آمد خانوادگی و نزدیکی که پدرم با پدر شهید محمد منتظری از دوران جوانی داشتند، اعضای خانواده از جمله بنده و شهید محمد منتظری هم از کودکی و نوجوانی با هم مأنوس و دوست صمیمی بودیم؛ البته ایشان چند سالی از بنده بزرگ‌تر بود و از همان زمان کودکی ویژگی‌های برجسته‌ای داشت که بعدها در عرصه زندگی اجتماعی و سیاسی در وی بارز شد. شیخ محمد انسانی سخت‌کوش و جدی و اهل استدلال بود. او از وقتی که وارد طلبگی و حوزه شد، با برخورداری از همین ویژگی‌ها و استعداد و ذکاوت سرشاری که داشت خیلی سریع پیشرفت کرد و پیشرفت درسی او فراتر از سن او بود، یعنی در هر مرحله درسی از کم سن‌ وسال‌ترین افراد آن مقطع بود و اگر درگیر شدن ایشان با فعالیت‌های گسترده نهضت از همان زمان نوجوانی نبود و شهید نشده بود، یقیناً امروز یکی از درخشان‌ترین چهره‌های علمی کشور بود؛ با این حال او، هم از جهت علوم دینی و حوزوی تا آنجا که توانست و هم از جهت اطلاعات عمومی و شناخت مسائل سیاسی و اجتماعی ایران و منطقه و جهان و شناخت دوست و دشمن و جریان‌های انحرافی و وابسته به شرق، غرب و... در حد خود از افراد کم‌نظیر یا بی‌نظیر بود. او در تحصیل علم و کسب هرگونه اطلاعاتی که برای پیشبرد نهضت امام مفید بود، هیچ فرصتی را از دست نمی‌داد و علاوه بر آشنائی در مسائل دینی و سیاسی، مطالعات و تحقیقاتی هم در مکاتب اقتصادی و شناخت سازمان‌های جاسوسی و اطلاعاتی داشت و اهتمام خاصی هم به فراگیری زبان‌های مختلف و رائج دنیا داشت.

شهید محمد منتظری همواره همه دوستان را به تدبر در قرآن و روایات تشویق می‌کرد و نکات مهمی که مرتبط با مسائل روز، به‌خصوص مسائل سیاسی و شناخت توطئه‌های دشمنان اسلام بود، توجه می‌داد. فراموش نمی‌کنم اولین بار پیرامون این جمله از آیه 102 سوره نساء: «وَدَّ الّذین کَفَروُا لَو تَغفُلُونَ عَن اَسلِحَتِکُم وَ اَمتِعَتِکُم فَیَمیلوُنَ عَلَیکُم مَیلَ?ً واحِدَ?ً» بحث جالبی را از ایشان شنیدم. کافران دوست دارند که مسلمانان از سلاح‌ها و سرمایه‌هایشان غافل گردند تا آنان با یک شبیخون، کار مسلمانان را یکسره کنند. سلاح اعم از مادی مثل سلاح نظامی و معنــوی مثل سـلاح ایمــان، شهادت طلبی و... و سرمایه و امکانات اعم از مادی یا سرمایه معنوی از قبیل سرمایه وحدت و ولایت. این خواست دشمنان است که مسلمانان از این سلاح‌ها و سرمایه‌ها غفلت کنند تا دشمن با کمترین هزینه، ضربه مهلک خود را به مسلمانان وارد کند.

این شهید عزیز دوستان متعهد را به نوشتن و نویسندگی تشویق می‌کرد؛ اگر کسی طبع شعر داشت به سرودن اشعار با مضامین انقلابی ترغیب می‌نمود.

آخرین خاطره‌ای که از ایشان دارم این بود که در همان شرائطــی که سنگین‌تریــن و پرحجم‌ترین مسئولیت‌ها را برعهده داشت، به ایشان پیشنهاد نوشتن مقاله برای مجله «پاسدار انقلاب» را دادم که قبل از«پاسدار اسلام» در سپاه قم منتشر می‌کردم، البته خودم باور نداشتم که جواب مثبت بدهد، اما او بلافاصله پذیرفت و اینکه به‌راحتی قول داد، بر ناباوریم افزود و گفتم: «باور نمی‌کنم به قولتان عمل کنید.» و او جواب داد: «بر عکس، باید باور کنید زیرا من به دلیل مشاغل و مسئولیت‌های فعلی از نوشتن بازمانده‌ام و برای اینکه مزیت نوشتن و تمرین نویسندگی را از دست ندهم، اتفاقاً مشتاق بودم به شخص جدی و پیگیری مثل شما تعهد بدهم تا مجبور شوم به هر نحوی شده حداقل ماهی یک مقاله بنویسم و قرار شد که برای شماره تیرماه مقاله را بدهد؛ اما با شهادت آن عزیز در هفتم تیرماه، مقاله‌ای که ظاهراً نوشته بود، هرگز به دست ما نرسید!

در چند سالی که قبل از مهاجرت به نجف اشرف در قم بودیم پاتوق شهید محمد منتظری در مدرسه فیضیه، در حجره ما بود. در آن مقطع حجر? ما بالای اولین حجره ورودی سمت راست فیضیه بود. هم حجره‌ای‌های ما آقای شیخ حسن بیات و شیخ قربانعلی طالب نجف‌آبادی بودند. در مدرس? فیضیه دو حجره بود که عکس امام به‌طور آشکار بالای آن نصب شده بود که یکی حجر? ما و دیگری حجر? آقای خندق‌آبادی بود.

در آن زمان، موضوع زندان، بازجوئی و شکنجه هنوز خصوصاً در سنّ ما زیاد شناخته شده نبود، با این حال شیخ محمد سعی می‌کرد مقاومت به هنگام بازجوئی و تحمل شکنجه و دفاع در حین محاکمه را تمرین کند. گاهی خودش زمینه را فراهم می‌کرد و می‌گفت مرا کتک بزنید و مثلاً در مورد نوشتن فلان اعلامیه از من اعتراف بگیرید، لذا خواسته او انجام می شد تا اعتراف کند، ولی هرگز تسلیم نمی‌شد!

به خاطر دارم یک شب با پنج، شش نفر از دوستان به کوه خضر رفتیم. تابستان بود و هوا بسیار گرم بود. بنا گذاشته بودیم شب را بالای کوه خضر بمانیم و صبح زود، قبل از گرم شدن هوا به جمکران برویم. در آن زمان بالای کوه، کوزه‌ای بود و پیرمردی به‌طور مستمر از پایین کــوه آب می‌آورد و در آن کوزه می‌ریخت، اما آب کوزه بهداشتی نبود و بیشتر اوقات پر از کرم‌های کوچک بود و قابلیت شرب نداشت و حداکثر با چشم‌پوشی، برای نظافت قابل استفاده بود؛ لذا برای تامین آب شرب، سطلی را برده بودیم و از آب انبار پایین کوه پر از آب کردیم. باتوجه به اینکه سطل مثــل دبه‌های امروزی در نداشت، حمل آن به بالای کوه کار آسانی نبود. با تقسیم کار، بیشتر راه را دو نفر، دو نفر،در تاریکی و با سختی، سطل آب را بالا بردیم. بخش عمده راه طی شده بود. همه اظهار خستگی می‌کردند و از مشارکت در حمل سطل طفره می‌رفتند. شیخ محمد سطل آب را گرفت و گفت: «من سطل را به‌تنهائی بقیه راه را می‌آورم.» سطل را گرفت و با سرعت از همه جلو افتاد، چند قدمی بیشتر به قله کوه نماند بود، که ناگاه فریاد زد: «توجه! توجه!» و هنگامی که نگاه همه متوجه او شد،سطل آب را به سینه کوه پاشید. همه از شدت ناراحتی و عصبانیت منفجر شدند. شب بود و تاریک، هوا گرم بود و همه تشنه، دیر وقت بود و همه خسته. برگشتن و از سر گرفتن کار نه به ‌طور فردی و نه جمعی آسان نبود. تحمل تشنگی هم تا صبح بسیار سخت بود در چنین فضائی شیخ محمد مورد هجمه همگانی قرار گرفت. آن شب سوژه محاکمه او جای استراحت را گرفت. به پیشنهاد او جلسه دادگاهی تشکیل شد و به این ترتیب نمایشی از دادگاه و محاکمه و دفاع را شکل داد و همه را با یک تمرین مفید سرگرم کرد!

شهید محمد منتظری از آغاز نهضت امام جزو  فعال‌ترین و پرتحرک‌ترین طلاب و در عمده عرصه‌های نهضت فعال بود. امضاء گرفتن در ذیل بسیاری از اعلامیه‌ها علیه رژیم توسط او انجام می‌گرفت. تا آنجا که به یاد دارم، همه اعلامیه‌هائی که امضای حقیر در ذیل آنها هست، به وسیلـه شیخ محمد گرفته شد. تهیه و توزیع اعلامیه‌ها و تراکت‌ها توسط ایشان انجام می‌شد. از جمله در نوروز سال 43 که امام در زندان بودند و یا نوروز 44 که امام در ترکیه تبعید بودنـد، با مدیریـت شیخ قرار شد در لحظه سال تحویل که تمام صحن‌ها و رواق‌ها و حرم حضرت معصومه«سلام الله علیها» مملّو از جمعیت مردم بود، از ده‌ها نقطه، انبوهی از تراکت‌ها و اعلامیه‌هائی که علیه رژیم شاه و به طرفداری از حضرت امام بود در فضا پرتاب و پخش شود. ایشان پخش اعلامیه‌ها در ضلع شرقی حوض صحن بزرگ حضرت معصومه«س» را به عهد? حقیر گذاشت. بنده طبق برنامه و در لحظه موعود، یعنی لحظه سال تحویل، هزارها برگ اعلامیه را روی سر مردم پراکنده کردم و شاهد بودم که در همان لحظه تقریباً تمام فضای صحن‌ها از ده‌ها هزار برگ اعلامیه پر شد. جالب اینکه اتفاقاً من پشت سر یکی از اطرافیان آقای شریعتمداری قرار گرفته بودم که ظاهراً برای چشم‌چرانی در آن موقعیت آمده بود. با پراکنده شــدن اعلامیه ها روی سر او و باتوجه به این که معمم نبودم و متناسب با سن نوجوانی قامتم هم از دیگران کوتاهتر بود، ماموران، آن شخص را به اشتبــاه دستگیــر کردند. من هم از پشت سر، او را تعقیب کردم. ماموران او را به طرف میدان آستانـــه بردند و تحویل کوماندوهای مستقر در میدان دادند! هر چه هم فریاد می‌زد من کاری نکرده‌ام، بی‌فایده بود!

نکته دیگر آنکه در آن زمان، روحانیون به هیچ وجه با رادیو و وسائل خبری ارتباط نداشتند و داشتن رادیو در خانه یک روحانی بی شباهت به وجود مشروبات الکلی نبود، اما شیخ محمد یکی از برنامه‌هایش این بود که رادیو و گوش‌کردن اخبار را به هر طریقی که شده در دسترس روحانیون قرار دهد. روش او این بود که وجهی در حد قیمت یک رادیو را از شخص موردنظر به عنوان قرض می‌گرفت و رادیوئی را که  قبلاً تهیه کرده بود، در هنگام حضور در خانه آن شخص، به ‌طور عمدی و انگار که فراموش کرده، جا می‌گذاشت. طرف مقابل برای مدتی رادیو را مخفی می‌کرد و آنگاه که با مسامحه شیخ محمد برای پس گرفتن رادیو روبرو می‌شد، کم‌کم و گاهی با رادیو ور می‌رفت و روشن شدن آن را می‌آزمود و بالاخره آرام آرام با داشتن رادیو و شنیدن اخبار مانوس می‌شد و سپس تدریجاً داشتن رادیو نزد خانواده و سپس نزدیکان شخص لو می‌رفت و سرانجام رادیو و شنیدن اخبار در زندگی آنان جا می‌افتاد. عین همین سناریو را شیخ محمد در مورد پدر اینجانب و بالتبع خود اینجانب اجراکرد ، به‌گونه‌ای که وقتی هم به نجف اشرف مشرف شدم، در مدرسه سید و مدرسه آیت‌الله بروجردی از معدود افرادی بودم که رادیو داشتم و از اخبار فارسی و عربی آن استفاده می‌کردم، در حالی که در همان شرایط، در نجف عده بسیاری بودند که داشتن رادیو را نشانــه بی‌دینی تلقی می‌کردند!

شهید محمد منتظری در همه شرائط، زندگی بسیار ساده و بی‌آلایشی داشت. هیچ‌گاه اسیر غذا و لباس و وسائل آسایش و آرایش خود نبود. آن وقتی که در قم بودیم، یعنی سال‌های اول ده?40 که هنوز معمم نشده بود، کت بلندی شبیه پالتـو می‌پوشیــد. بسیاری از اوقات لقمه نانــی در جیــب می‌گذاشت و در اثناء کارهایش و آنگاه که گرسنه می‌شد، همان نان خالی را از جیب در می‌آورد و می‌خورد و مثلاً ناهار او به حساب می‌آمد. گاهی اوقات، قرار می‌گذاشت در منزلشان به ما ناهار بدهد. ناهارش آب دوغ خیار بود با نان خشک. به شوخی هم می‌گفت: «من از قبل خبرتان نمی‌کنم که چه روزی ناهار به شما می‌دهم، چون ممکن است شب قبل و صبح، به قصد اینکه در خانه ما مهمان هستید، غذا نخورید و اینجا تلافی کنید!»

هیچ‌گاه، هیچ چیز را برای خود نمی‌خواست و زندگی‌اش با کمترین هزینه‌ سپــری می‌شد. هرچه را که به دستش می‌رسید، سخاوتمندانه و بی‌دریغ یا برای کارهای نهضت خرج می‌کرد و یا به دوستان و دیگران می‌بخشید. اگر هدیه‌ای به او داده می‌شد، به خانه نمی‌برد و برای خودش نگه نمی‌داشت و بلافاصله در اختیار دوستان قرار می‌داد.

شهید محمد منتظری علاوه بر آنکه خود قانع و ساده‌زیست بود، با هر جمعی هم که معاشرت داشت آنها را به صرفه‌جوئی و قناعت سوق می‌داد. او می‌گفت برای چای به جای قند باید پولکی مصرف کنیم، زیرا با یک پولکی می‌شود دو تا چای خورد، در حالی که با یک چای دو قند مصرف می‌شود، ضمن آن که اصلاً تقیدی به چای نداشت. در نجف که بودیم، برای یک جمع هفت، ‌هشت نفری ده فلس معادل دو ریال دوغ می‌خرید که معمولاً برای دو نفر کفایت می‌کرد، اما کیسه دوغ را در یک قابلمه بزرگ می‌ریخت و با آمیزه‌ای از شوخی و جدی، یک کف نمک به آن می‌افزود و می‌گفت: «شور شد! آب بیاورید.» و آن قدر آب می‌ریخت تا باز بی‌نمک می‌شد و این کار را تکرار می‌کرد تا قابلمه پر شود! بگونه ای که به یاد این طنز می‌افتادیم که شخصی درباره چنین دوغی گفته بود: «شُل بودن آن که از آب است و شوری‌اش از نمک، اما متحیریم که سفیــدی آن از چیســت؟!!» خلاصه دوغی درست می‌کرد که از ظهر تا شب، همه می‌خوردند و باز هم تمام نمی‌شد!

توصیه می‌کرد هر کس می‌تواند باید در خانه‌اش چند مرغ داشته باشد که هم خرده نان و خوردنی‌های غیرقابل مصرف دور ریخته نشود و خوراک مرغ‌ها شود و هم در هر خانه‌ای مقداری تخم مرغ خانگی تولید ‌شود و محاسبه می‌کرد که اگر در هر خانة غیرآپارتمانی در شهر و روستا مثل سابق این فرهنگ رایج شود، در هر روز چقدر تخم‌مرغ تولید می‌شود و در نتیجه در آن مقطع که متاسفانــه حتی تخم‌مرغ مصرفی کشور از اروپا وارد می‌شد، چقدر از وابستگی به خارج کاستــه می‌شود و علاوه بر جلوگیری از اسراف و تبذیر از ته‌مانده سفره‌ها، چقدر به اقتصاد خانواده کمک می‌شود!

*در نجف اشرف   

در شهریور سال 45 همراه با والدین به قم رفتیم. شب را در منزل آقای منتظری مهمان بودیم و روز بعد به تنهائی با قطار به خرمشهر و مخفیانه به نجف، مهاجرت کردم و برای چند سال بین ما جدائی افتاد. از دستگیری و شکنجه شدن شیخ محمد در نجف مطلع شــدم. حدود یک ســال بعد آقای منتظری هم مخفیانـه به نجف اشرف آمد. لدی‌الورود به اتفاق ایشان به منزل امام رفتیم. آقای قرهی، آمدن آقای منتظری را به اطلاع امام رساند. حضرت امام فرموده بودند آقای منتظری به اندرونی برود؛ آقای منتظری گفت: «به امام بگو چند نفر همراه من هستند شما به بیرونی بیائید.» امام پس از چند دقیقه بر خلاف روال معمول به بیرونی آمدند و بعد از حدود سه سال از زمان دستگیری و تبعید امام به ترکیه، اولین دیدار آقای منتظری را با امام شاهد بودیم. البته همان شبی که امام دستگیر شدند، یعنی شب سیزدهم آبان 43 هم اتفاقاً والدینم در منزل آقای منتظری که آن زمان در خاک‌فرج قم بود مهمان بودند و صبح زود که هنوز خبر دستگیری امام مشخص نشده بود، آقای منتظری به‌محض شنیدن برقراری حکومت نظامی و استقرار تانک‌ها در خیابان‌های قم گفت: «امام را دستگیر کرده‌اند و به خارج تبعید می‌کنند و به ایران برنخواهند گشت تا شاه برود.»

به هر حال روز دستگیری امام نزد آقای منتظری بودم و حالا هم که اولین دیدار آقای منتظری با امام بود، باز هم اتفاقاً حضور داشتم. در این دیدار حضرت امام بعد از احوال‌پرسی از آشیخ محمد که در آن زمان در زندان بود، صحبت به میان آوردند و ضمن اشاره به اطلاع از ناراحتی آقای منتظری، به خاطر شکنجه شدن شیخ محمد، ایشان را با دعوت به صبر و توکل به خدا تسلی دادند و این زندان رفتن‌ها و شکنجه شدن‌ها را منشأ تکامل و ساخته و پرداخته شدن شخصیت شیخ محمد و امثال او توصیف کردند. در آن دیدار یکی از همراهان از امام درخواست استخاره کرد و قرآن جیبی‌اش را به دست امام داد و به همین مناسبت آقای منتظری داستانی به لهجه لری را بازگو کرد که موجب انبساط خاطر امام شد.

بعد از آزادی آشیخ محمد، ما خبر چندانی از او نداشتیم؛ شاید تا این اندازه شنیده بودیم که او مخفی یا فراری است تا آنکه در سال 1351، یک روز در بازگشت از نمازجماعت ظهر امام، با چند نفر از دوستان در دکان کبابی اول شارع الرسول، رو به روی کتابخانه آیت‌الله حکیم مشغول صرف ناهار بودیم. من رو به خیابان نشسته بودم، نگاهم به شخصی افتاد که لباس عربی ناموزونی پوشیده و زنبیل حصیری بزرگی را که معمولاً زنان روستائی از آن استفاده می‌کنند، در دست داشت و از رهگذری سئوال می‌ کند. وقتی نیم‌چهره او را برانداز کردم، شیخ محمد را با محاسنی بلند و موهای آشفته‌ای که از زیر چفیه روی پیشانیش ریخته بود، شناختم. با آنکه باور نکرده بودم، شتابان از جا کنده شدم، غذا را رها کردم و خود را به او رساندم. او به زبان عربی اما با لهجه نجف‌آبادی از آن مرد عرب، سراغ مدرسه آیت‌الله بروجردی را می‌گرفت. از پشت سر بازوی او را گرفتم و گفتم: «برویم مدرسه آقای بروجردی!» خودش بود با همان صمیمیت و صفا با همان اخلاص و محبت. از آنجا تا مدرسه آقای بروجردی فاصله اندکی بود. خوشحال و شوق‌زده به مدرسه رفتیم. حجره حقیر در طبقه سوم بود. هنوز هیچ کس از ورود شیخ محمد به نجف مطلع نشده نبود. لدی‌الورود به حجره‌ام، بعد از پذیرائی طلبگی، سر و صورت او را اصلاح کردم. در آن زمان سلمانی با قیچی و ماشین اصلاح را تقریباً بلد بودم. از لباس‌های خودم عبا و قبا و عمامه برای او مهیا کردم و قرار شد نام او شیخ حسن سمیعی باشد تا در حدالامکان شناسائی نشود.

ایشان باتوجه به اطمینانی که به حقیر داشت، در همان روزهای اول پیشنهاد کرد برویم کوفه و در کنار شط فرات در مکانی خلوت وضعیت نجف و آنچه را درباره حوزه و طلاب و طرفداران امام و دیگران می‌دانم، برای او بازگو کنم. این جلسه تقریباً از صبح تا شب به طول انجامید و هر چه را می‌دانستم و او می‌خواست بداند، برای او به تفصیل گفتم.

در آن زمان صرف نظر از توده مردم که تقریباً منقطع از حوزه و روحانیت بودند و کلیت حوزه که عمدتاً نسبت به تفکر امام، یا ساکت بودند یا مخالف، مجموعه طرفداران امام هم تقریباً مینیاتوری از وضعیت و ترکیب جامعه ایران بعد از پیروزی انقلاب بود. جمعی که بعد از انتقال امام به نجف، از قم آمده بودند، همه جوانانی بودند با ویژگی‌های جوانی. عده‌ای هم از قبل در نجف بودند و به امام پیوسته بودند که عمدتاً میانسال و سالمند بودند با خصوصیات سنی و محیطی که در آن رشد کرده بودند. این دو گروه از طرفداران امام که البته تفاوت‌ها و احیاناً تعارض‌هائی با هم داشتند، برخلاف اصطلاح رایج و وارداتی چپ و راست، تعبیر بنده از آنها مهاجر و انصار بود و معتقد بودم همگی متناسب با ظرفیت و خصوصیات خود می‌توانند گوشه‌ای از وظیفه خدمت به امام و راه امام را به عهده بگیرند و به جای نفی یکدیگر، مکمل همدیگر باشند.

باتوجه به اینکه در آن مقطع، تفاوت‌ها به تعارض کشیده بود و تا آنجا رسیده بود که شیخ حسن کروبی از طیف مهاجرین با حاج علی فرزند شیخ نصرالله خلخالی که رکن اصلی انصار بود، درگیر شد و چنان با بطری شیشه‌ای بر سر طاس او کوبید که تمام صورت و لباس او را خون فراگرفت و با لباس پاره شده از مدرسه آقای بروجردی که پدرش متولی آنجا بود، فرار کرد! این ماجرا رو به روی حجره من اتفاق افتاد و خود شاهد آن بودم و تلاش حقیر برای جدا کردن آنها باعث گلایه دو طرف شد، چون هر یک انتظار داشتند به او، علیه دیگری کمک کنم.

به هر حال شیخ محمد در چنین فضائی وارد نجف شده بود و اطلاع و اشراف او می‌توانست در اتخاذ روش صحیح در تعامل با محیطی که تازه در آن وارد شده بود کمک کنـد. چندی از ورود شیخ محمد به نجف نگذشته بود که در چهارچوب سناریوی بعثی‌ها برای تحت فشار قرار دادن امام و اطرافیانش، نوبت دستگیری حقیر شد و در حالی که ماموران در جستجوی اینجانب بودند، چند روز در خانه امام مخفی شدم. از امام کسب تکلیف کردم فرمودند: «من چه می‌توانم بگویم؟» دلیل آن هم روشن بود: رفتن در کام اژدها یا مخفی شدن در دیاری که همه غریب هستیم. اما شیخ محمد به تفصیل استدلال کرد که باید خود را معرفی کنی و تا نزدیک ساختمان سازمان امنیت نجف بدرقه‌ام کرد که سیر مراحل و انتقال از شهری به شهری دیگر و زندانی به زندان دیگر و سرگذشت آن داستان مفصل جداگانه‌ای دارد، اما به هرحال در پایان کار استدلال‌های شیخ محمد در انتخاب این مسیر درست از آب در آمد.

شیخ محمد در نجف اشرف نیز همانند زمانی که در ایران بود نقش فعالی در تمشیت امور نهضت و پیگیری راه امام داشت و با همه وجود در جهت تاثیرگذاری بر فضای نجف و ایجاد انسجام بین دوستان امام کوشا بود و لحظه‌ای آرام نداشت.

تا آنجا که به یاد دارم تنها موردی که شیخ محمد از یک شوخی من ناراحت شد و عکس‌العمل نشان داد وقتی بود که به او گفتم هر گاه شما را پیدا نکنیم باید بیائیم در حرم حضرت علی«علیه السلام» تا پیدایتان کنیم! منظور این بود که شما از بس که دائماً مشغول فعالیت سیاسی هستید، کمتر به حرم و زیارت مشرف می‌شوید. شیخ محمد با اعتقاد راسخ و عشق عمیقی که به ائمه، مخصوصاً حضرت امیر«ع» داشت، حتی شوخی کم‌توجهی به مقام ولایت را برنتابید.

به هر حال با آخرین سفر اینجانب به کویت و بسته شدن راه برگشتم به عراق، بار دیگر بین ما فاصله افتاد و تا مقطع پیروزی انقلاب ادامه یافت، هرچند طی این مدت با مکاتبه با هم ارتباط داشتیم.

در چند سال آخر قبل از پیروزی انقلاب که در اصفهان بارها دستگیر شدم، تقریباً یکی از محورهای بازجوئی به‌طور مستمر، ارتباط با شیخ محمد بود و اتقافاً یک بار که من را با چشم بسته از ساواک(کمیته مشترک) برای تفتیش به منزلمان آوردندـ آن زمان هنوز ازدواج نکرده بودم و در منزل پدرم زندگی می‌کردم ـ و در کمدها را شکستند و همه جا را در جستجوی مدرک زیر و رو کردند. آنگاه که در یکی از اتاق‌ها وارد شدند در اولین قدم فرش کف اتاق را با یک حرکت تا وسط تا کردند و یکی از ماموران ساواک خم شد و رأساً نام? مفصلی را که شیخ محمد به‌تازگی برایم فرستاده بود و من آن را زیر وسط فرش مخفی کرده بودم، برداشت و شروع به خواندن کرد در این لحظه فکر کردم همه چیز تمام شد و همه چیز در ارتباط با شیخ محمد لو رفت، لذا از صمیم قلب نذر قرآن برای نفیسه خاتون کردم. ساواکی مزبور چندین دقیقه با دقت نامه را ورانداز کرد و در نهایت آن را با حالت وازدگی سرجایش انداخت و از آنجا عبور کرد. لازم به ذکر است در بازدید از نمایشگاه پیچک انحراف که حاوی اسناد ساواک در ارتباط با مهدی هاشمی برگزار شده بود، تازه متوجه عامل حساس شدن ساواک روی ارتباط حقیر با شیخ محمد شدم!

....ادامه مطلب  http://www.mashreghnews.ir/fa/news/322754/

شرح دعای روز دوم ماه رمضان

پس اگر می‌خواهی بدانی خدا از تو راضی است یا نه ؛ به دلت مراجعه کن، ببین در زندگی از خدا راضی هستی ؟ اگر راضی هستی بدان که خدا هم از تو راضی است و اگر در گوشه دلت از خدا ناراضی هستی ؛  متوجه باش که خدا هم از تو ناراضی است.

اللّهُمَّ قَرِّبْنی فیهِ اِلی مَرْضاتِکَ                                             خدایا نزدیک کن مرا در این ماه به سوی خوشنودیت

وَ جَنِّبْنی فیهِ مَنْ سَخَطِکَ و نَقْماتِکَ                                      و بر کنارم دار در آن از خشم و انتقامت

وَ وَفِّقْنِی فِیهِ لِقِراءَةِ آیاتِکَ                                                     و توفیق ده مرا در آن برای خواندن آیات قرآن

بِرحْمَتِکَ یا أَرْحَمَ الرَّاحِمین                                                    به رحمت خودت، ای مهربان‌ترین مهربانان

اولین تقاضای روزه داران روز دوم رمضان

اولین تقاضای روزه دار باتقوا (پرهیزگار) رضایت پروردگار است. آن گونه که از قرآن استفاده می‌شود، نعمت‌های جاودان بهشت برای مؤمنان آماده شده، ولی بالاترین نعمت برای این مؤمنان، رضایت خداوند است.

وعد الله المومنین والمومنات جنات تجری من تحتها الانهارخالدین فیها ومساکن طیبة فی جنات عدن و رضوان من الله اکبر ذلک هو الفوز العظیم(توبه ، 72)

آری بزرگ‌ترین سعادت برای هر عاشقی جلب رضایت معشوق است و به همین دلیل روزه دار مؤمن و عاشق خدا تقاضای رسیدن به این خشنودی را دارد.

اما روزه دار عاشق پروردگار، قبل از رسیدن به رضایت محبوبش، باید مؤمن باشد (همان) و مؤمن بودن نیز خصلت‌هایی را لازم دارد :

1-خشوع در نماز 2-دوری از سخن بیهوده 3-وفای به عهد 4- مواظبت بر نماز 5-ادای امانت

بر اساس آیه 72سوره مبارکه احزاب، سایر موجودات و آسمان‌ها و زمین از پذیرش امانت سرباز زدند، ولی انسان این امانت را پذیرفت. این امانت، عقل، آزادی، اختیار و مسئول بودن در برابر آن است. اگر آدمی، امانت را در مسیر رسیدن به رضایت پروردگار به کار گرفت، به دیدار الهی می‌رسد ولی اگر نافرمانی کرده و راه شیطان را در پیش گرفت، از حیوانات نیز پست ترمی گردد.(اعراف ، 179).به همین دلیل انسانی که از امانت درست استفاده نکند، نادان و ستمگر نامیده شده (احزاب ، 72)

چگونه بدانیم خدا از ما راضی است؟!

در دعای امروز از خداوند می‌خواهیم در ماه رمضان کاری کند که به رضایت و خشنودی او نزدیک بشویم؛ در روایت وارد شده، اگر می‌خواهی بدانی خدا از تو راضی است، ببین که تو از خدا راضی هستی یا نه ؟!

بعضی‌ها از خدا راضی نیستند و به درگاه الهی گله می‌کنند که خدایا چرا همه دارند و من ندارم؟! یا چرا همه سالمند و من مریضم ؟! نباید این‌طور حالتی داشت بلکه باید در هر حالتی که هستی از خدا راضی باشی.

پس اگر می‌خواهی بدانی خدا از تو راضی است یا نه ؛ به دلت مراجعه کن، ببین در زندگی از خدا راضی هستی ؟ اگر راضی هستی بدان که خدا هم از تو راضی است و اگر در گوشه دلت از خدا ناراضی هستی ؛  متوجه باش که خدا هم از تو ناراضی است.

اینک به بیان مختصر چند نمونه، از مصادیق رضا و سخط الهی در روایات  می‌پردازیم:

امام باقر(علیه‌السلام) فرمودند: «خشنودی خداوند بلندمرتبه در اطاعت از امام، پس از کسب معرفت اوست». [الکافی، ج 1،‌ 185]

در حدیث دیگری نیز امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) فرمودند: «نشانه رضایت خداوند از بنده، رضایت بنده به تمام مقدرات خداوند است ـ چه آن مقدرات خوش آیند، و چه ناخوشایند باشند ـ». [غررالحکم، ص 104]

پیامبر اسلام(صلی الله علیه وآله) فرمودند: «رضایت خدا در رضایت پدر و مادر و خشم خداوند در خشم آنهاست» [مستدرک‌الوسائل، ج 14، ص 286]

خداوند از سه گروه تعجب می‌کند

در روایت آمده است که خدای تبارک و تعالی از سه گروه تعجب می‌کند !

1- کسی که نماز می‌خواند و می‌داند مقابل چه خدایی ایستاده است، ولی در نماز حضور قلب ندارد و حواسش به نماز نیست.

بزرگی می‌گفت : ما باید از نماز خواندنمان هم استغفار کنیم.

عاصیان از گناه توبه کنند

                                                 عارفان از عبادت استغفار 

[حکایت دوم گلستان سعدی]

2- کسی که عمری است روزی خدا را می‌خورد و غصه روزی فردا را دارد

3- کسی که می‌خندد در حالی که نمی‌داند خدا از او راضی هست یا نه !

«وَ جَنِّبْنِی فِیهِ مِنْ سَخَطِکَ وَ نَقِمَاتِکَ»

خدایا یک کاری کن که از غضب تو اجتناب کنم ؛ و کاری نکنم که در ماه رمضان از من ناراضی باشی

«وَ وَفِّقْنِی فِیهِ لِقِرَاءَةِ آیَاتِکَ بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِین»

خدایا مرا موفق به خواندن قرآن کن ؛

در قرآن کریم و روایات مأثوره و سیره اهل‌بیت پیامبر (صلی الله علیه وآله) مطالب فراوانی در آثار، فواید و ثواب تلاوت قرآن و آداب آن ذکر شده است که به نمونه‌هایی از آن می‌پردازیم:

قرآن می‌فرماید: فَاقْرَؤُوا مَا تَیَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ [سوره مزمل ـ آیه 20] هر چه می‌توانید قرآن تلاوت کنید.

وَرَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِیلًا [سوره مزمل ـ آیه 4] قرآن را آرام و شمرده و با دقت و تأمل بخوان.

فَإِذَا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ [سوره نحل ـ آیه 98] هر گاه قرآن تلاوت کردی، پس از شیطان رانده شده به خداوند پناه ببر.

ماه رمضان ماه قرآن است و باید قرآن خواند ؛ اگر کسی می‌خواهد زنگار دلش پاک بشود، باید موقع سحر قرآن بخواند.

پاک کردن زنگار دل از چند راه

دل ما با گناه زنگ می‌زند برای پاک شدن زنگ دل چند کار را باید انجام داد

یکی اینکه در سحرها قرآن بخوانیم [ارشاد القلوب-ترجمه رضایی ج 1 ص 191. رسول خدا فرمود که همانا این دل‌ها زنگار می‌گیرد همان طوری که آهن زنگار می‌گیرد و همانا جلای دل‌ها به خواندن قرآنست.] ؛ دوم اینکه استغفار کنیم و دیگر اینکه دست بر سر یتیم بکشیم و کمک و مددی به ایتام داشته باشیم . [«نصایح ص 219» ؛ آیت الله مشکینی ؛ ترجمه احمد جنتی

پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم ): پنج چیز دل را صفا دهد و سختی قلب را برطرف کند: هم‌نشینی علما، دست به سر یتیم کشیدن، نیمه شب استغفار کردن، و کم خوابیدن شب و روزه]

                             نماز شب سوم ماه رمضان

ده رکعت در هر رکعت حمد و پنجاه مرتبه توحید.

                                                                                                         فرآوری : زهرا اجلال

گروه دین تبیان

تفسیر نمونه ، جلد 1، صفحه :427

آیه 120 - 121
آیه و ترجمه
وَ لَن تَرْضى عَنک الْیهُودُ وَ لا النَّصرَى حَتى تَتَّبِعَ مِلَّتهُمْ قُلْ إِنَّ هُدَى اللَّهِ هُوَ الهُْدَى وَ لَئنِ اتَّبَعْت أَهْوَاءَهُم بَعْدَ الَّذِى جَاءَک مِنَ الْعِلْمِ مَا لَک مِنَ اللَّهِ مِن وَلىٍّ وَ لا نَصِیرٍ(120)
الَّذِینَ ءَاتَیْنَهُمُ الْکِتَب یَتْلُونَهُ حَقَّ تِلاوَتِهِ أُولَئک یُؤْمِنُونَ بِهِ وَ مَن یَکْفُرْ بِهِ فَأُولَئک هُمُ الخَْسِرُونَ(121)

120 هرگز یهود و نصارى از تو راضى نخواهند شد تا (بطور کامل تسلیم خواسته هاى آنها شوى و) از آئین (تحریف یافته ) آنان پیروى کنى بگو هدایت تنها هدایت الهى است ، و اگر از هوى و هوسهاى آنها پیروى کنى ، بعد از آنکه آگاه شدهاى هیچ سرپرست و یاورى از ناحیه خدا براى تو نخواهد بود.
121 کسانى که کتاب آسمانى ، به آنها دادهایم (یهود و نصارى ) و آن را از روى دقت مى خوانند، به پیامبر اسلام ایمان مى آورند و کسانى که به او کافر شوند زیانکارند.

در شان نزول آیه اول از ابن عباس چنین نقل شده که یهود مدینه و نصاراى نجران انتظار داشتند که پیامبر اسلام (صلى اللّه علیه و آله و سلم ) همواره در قبله با آنها موافقت کند، هنگامى که خداوند قبله مسلمانان را از بیت المقدس به سوى کعبه گردانید آنها از پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلم ) مایوس شدند (و شاید در این میان بعضى از طوائف مسلمان

تفسیر نمونه ، جلد 1، صفحه :428 ایراد مى کردند که نباید کارى کرد که باعث رنجش یهود و نصارى گردد)آیه فوق نازل شد و به پیامبر اعلام کرد که این گروه از یهود و نصارى نه با هماهنگى در قبله و نه با چیز دیگر از تو راضى نخواهند شد، جز اینکه آئین آنها را دربست بپذیرى .
بعضى دیگر نقل کرده اند که پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلم ) اصرار فراوان داشت که این دو گروه را راضى کند، شاید اسلام را پذیرا گردند، آیه فوق نازل شد و به پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلم ) اعلام کرد که این فکر را از سر بدر کن چرا که آنها به هیچ قیمت راضى نخواهند شد جز به پیروى از آئین آنها.
در شان نزول آیه دوم نیز روایات گوناگونى است : بعضى از مفسران معتقدند که این آیه درباره افرادى که با جعفر بن ابى طالب از حبشه آمدند و از کسانى بودند که در آنجا به او پیوستند نازل شد، آنها چهل نفر بودند، سى و دو نفر اهل حبشه ، و هشت نفر از راهبان شام که بحیرا راهب معروف نیز جزء آنان بود.
بعضى دیگر معتقدند که آیه درباره افرادى از یهود همانند عبد الله بن سلام و سعید بن عمرو و تمام بن یهودا و امثال آنها نازل شده که اسلام را پذیرفتند و براستى مؤ من شدند.

جلب رضایت این گروه ممکن نیست
از آنجا که در آیه گذشته سلب مسئولیت از پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلم ) در برابر گمراهان لجوج مى کند، آیات فوق در ادامه همین بحث به پیامبر اسلام (صلى اللّه علیه و آله و سلم ) مى گوید:

تفسیر نمونه ، جلد 1، صفحه :429 اصرار بر جلب رضایت یهود و نصارى نداشته باش ، چه اینکه ((آنها هرگز از تو راضى نخواهند شد مگر اینکه به طور کامل تسلیم خواسته هاى آنها و پیرو آئینشان شوى )) (و لن ترضى عنک الیهود و لا النصارى حتى تتبع ملتهم ).
تو وظیفه دارى به آنها بگوئى که هدایت ، تنها هدایت الهى است (قل ان هدى الله هو الهدى ).
هدایتى که آمیخته با خرافات و افکار منحط افراد نادان نشده است ، آرى از چنین هدایت خالصى باید پیروى کرد.
سپس اضافه مى کند: اگر تسلیم تعصبها و هوسها و افکار کوتاه آنها شوى بعد از آنکه در پرتو وحى الهى حقایق براى تو روشن شده ، هیچ سرپرست و یاورى از ناحیه خدا براى تو نخواهد بود (و لئن اتبعت اهوائهم بعد الذى جائک من العلم مالک من الله من ولى و لا نصیر).
و اما از آنجا که جمعى از حق طلبان یهود و نصارى ، دعوت پیامبر اسلام (صلى اللّه علیه و آله و سلم ) را لبیک گفتند و این آئین را پذیرا شدندقرآن پس از مذمت گروه سابق از اینها به نیکى یاد مى کند و مى گوید: کسانى که کتاب آسمانى را به آنها دادیم و از روى دقت آن را تلاوت کرده و حق تلاوتش را (که تفکر و اندیشه و سپس عمل است ) ادا کردند به پیامبر اسلام (صلى اللّه علیه و آله و سلم ) ایمان مى آورندالذین آتینا هم الکتاب یتلونه حق تلاوته اولئک یؤ منون به ).
و آنها که نسبت به آن کافر شدند به خودشان ظلم کردند، همان زیانکارانند (و من یکفر به فاولئک هم الخاسرون ).
اینها کسانى بودند که براستى حق تلاوت کتاب آسمانى خویش را بجا آوردند و همان سبب هدایتشان شد، چرا که بشارتهاى ظهور پیامبر موعود را که در آن کتب خوانده بودند منطبق بر پیامبر اسلام (صلى اللّه علیه و آله و سلم ) دیدند و تسلیم شدند و خدا هم از

تفسیر نمونه ، جلد 1، صفحه :430 آنها تقدیر کرده است .
نکته ها
نکته : 1- سؤ ال درباره جمله
((و لئن اتبعت اهوائهم ))
جمله و لئن اتبعت اهوائهم ممکن است براى بعضى این سؤ ال را به وجود آورد که پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلم ) با آن مقام عصمت مگر ممکن است از هوسهاى منحرفان یهود پیروى کند؟
در پاسخ مى گوئیم : این گونه تعبیرها که در آیات قرآن کرارا دیده مى شود هیچ منافاتى با مقام عصمت انبیاء ندارد، زیرا از یکسو جمله شرطیه است و جمله شرطیه دلیل بر وقوع شرط نیست .
از سوى دیگر معصوم بودن گناه را بر پیامبران محال نمى کند، بلکه پیغمبر و امام با اینکه قدرت بر گناه دارند و اختیار از آنها سلب نشده دامنهایشان هیچگاه آلوده به گناه نمى گردد، به تعبیر دیگر آنها قدرت بر گناه دارند ولى ایمان و علم و تقوایشان در حدى است که هرگز به سراغ گناه نمى روند بنابراین هشدارهائى همانند هشدار فوق در مورد آنها کاملا بجاست از سوى سوم این خطاب گر چه متوجه پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلم ) است ولى ممکن است منظور همه مردم باشد.
نکته : 2 جلب رضایت دشمن ، حسابى دارد
درست است که انسان باید با نیروى جاذبه اخلاق دشمنان را به سوى حق دعوت کند، ولى این در مقابل افراد انعطاف پذیر است ، اما کسانى هستند که هرگز تسلیم حرف حق نیستند، نباید در فکر جلب رضایت آنها بود، اینجا است که اگر ایمان نیاوردند باید گفت : به جهنم ! و بیهوده نباید وقت صرف آنها کرد.
نکته : 3 هدایت تنها هدایت الهى است
از آیات فوق ضمنا این حقیقت استفاده

122 اى بنى اسرائیل ! نعمتى را که به شما ارزانى داشتم بیاد بیاورید، و نیز به خاطر بیاورید که من شما را بر جهانیان برترى بخشیدم
123 از روزى بترسید که هیچکس به جاى دیگرى جزا نمى بیند و هیچگونه عوضى از او قبول نمى گردد و شفاعت ، او را سود نمى دهد و (از هیچ ناحیه ) یارى نمى شوند.

بار دیگر خداوند روى سخن را به بنى اسرائیل کرده و نعمتهاى خویش را بر آنها مى شمرد مخصوصا برترى و فضیلتى را که خداوند براى آنها نسبت به مردم زمانشان قائل شده یادآورى مى کند.
مى فرماید: اى بنى اسرائیل به خاطر بیاورید نعمتهائى را که به شما ارزانى داشتم و نیز به خاطر بیاورید که من شما را بر جهانیان (بر تمام مردمى که در آن زمان زندگى مى کردند) برترى بخشیدم )) (یا بنى اسرائیل اذکروا نعمتى التى انعمت علیکم و انى فضلتکم على العالمین ).
ولى از آنجا که هیچ نعمتى بدون مسئولیت نخواهد بود، بلکه خداوند در

تفسیر نمونه ، جلد 1، صفحه : 434 برابر بخشیدن هر موهبتى تکلیف و تعهدى بر دوش انسان مى گذارد در آیه بعد به آنها هشدار مى دهد و مى گوید: ((از آن روز بترسید که هیچکس به جاى دیگرى جزا نمى بیند)) (و اتقوا یوما لا تجزى نفس عن نفس شیئا).
((و چیزى به عنوان غرامت و یا فدیه که بلاگردان آنها باشد پذیرفته نمى شود)) (و لا یقبل منها عدل ).
((و هیچ شفاعتى (جز به اذن پروردگار) او را سود ندهد)) (و لا تنفعها شفاعة ).
و اگر فکر مى کنید کسى در آنجا جز خدا مى تواند انسان را کمک کند اشتباه است چرا که ((هیچکس در آنجا یارى نمى شود)) (و لا هم ینصرون ).
بنابراین تمام راه هاى نجات که در این دنیا به آن متوسل مى شوید همه بسته است ، تنها و تنها یک راه باز است ، و آن راه ایمان و عمل صالح ، و در برابر گناهان توبه کردن و اصلاح خویش نمودن است .
از آنجا که در آیه 47 و 48 همین سوره عین همین مسائل مطرح شده (با تغییر مختصرى در تعبیر) و ما در آنجا مشروحا بحث کرده ایم به آنچه در بالا آمد قناعت مى کنیم .

تفسیر نمونه ، جلد 1، صفحه : 435 آیه 124
آیه و ترجمه
وَ إِذِ ابْتَلى إِبْرَهِیمَ رَبُّهُ بِکلِمَتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنى جَاعِلُک لِلنَّاسِ إِمَاماً قَالَ وَ مِن ذُرِّیَّتى قَالَ لا یَنَالُ عَهْدِى الظلِمِینَ(124)

124 (به خاطر بیاورید) هنگامى که خداوند ابراهیم را با وسائل گوناگونى آزمود، و او بخوبى از عهده آزمایش بر آمد، خداوند به او فرمود: من تو را امام و رهبر مردم قرار دادم ، ابراهیم عرض کرد: از دودمان من (نیز امامانى قرار بده ) خداوند فرمود: پیمان من به ستمکاران نمى رسد (و تنها آن دسته از فرزندان تو که پاک و معصوم باشند شایسته این مقامند).

((امامت )) اوج افتخار ابراهیم (علیه السلام )
از این آیات به بعد سخن از ابراهیم پیامبر بزرگ خدا و قهرمان توحید و بناى خانه کعبه و اهمیت این کانون بزرگ توحید و عبادت است که ضمن هیجده آیه این مسائل را بر شمرده است .
هدف از این آیات در واقع سه چیز است :
نخست اینکه مقدمه اى باشد براى مساءله تغییر قبله که بعدا مطرح مى شود تا مسلمانان بدانند این کعبه از یادگارهاى ابراهیم پیامبر بت شکن است و اگر امروز مشرکان و بت پرستان آن را تبدیل به بتخانه کرده اند این یک آلودگى سطحى است و چیزى از ارزش و مقام کعبه نمى کاهد.
دیگر اینکه یهود و نصارى ادعا مى کردند ما وارثان ابراهیم و آئین او هستیم و این آیات (در ارتباط با آیات فراوانى که درباره یهود گذشت ) مشخص مى سازد که آنها تا چه حد از آئین ابراهیم بیگانه اند.
سوم اینکه مشرکان عرب نیز پیوند ناگسستنى میان خود و ابراهیم قائل

تفسیر نمونه ، جلد 1، صفحه : 436 بودند، باید به آنها نیز فهمانده شود که برنامه شما هیچ ارتباطى با برنامه این پیامبر بزرگ بت شکن ندارد.
در آیه مورد بحث نخست مى گوید ((بخاطر بیاورید هنگامى را که خداوند ابراهیم را با وسائل گوناگون آزمود و او از عهده آزمایش به خوبى بر آمد)) (و اذ ابتلى ابراهیم ربه بکلمات فاتمهن ).
آرى این آیه از مهمترین فرازهاى زندگى ابراهیم (علیه السلام ) یعنى آزمایشهاى بزرگ او و پیروزیش در صحنه آزمایشها سخن مى گوید، آزمایشهائى که عظمت مقام و شخصیت ابراهیم را کاملا مشخص ساخت ، و ارزش وجود او را آشکار کرد.
هنگامى که از عهده این آزمایشها برآمد، خداوند مى باید جایزه اى به او بدهد فرمود: من تو را امام و رهبر و پیشواى مردم قرار دادم (قال انى جاعلک للناس اماما).
((ابراهیم تقاضا کرد که از دودمان من نیز امامانى قرار ده )) تا این رشته نبوت و امامت قطع نشود و قائم به شخص من نباشد (قال و من ذریتى ).
اما خداوند در پاسخ او ((فرمود: پیمان من ، یعنى مقام امامت ، به ظالمان هرگز نخواهد رسید)) (قال لا ینال عهدى الظالمین ).
تقاضاى تو را پذیرفتم ، ولى تنها آن دسته از ذریه تو که پاک و معصوم باشند شایسته این مقامند!
نکته ها
در اینجا چند موضوع مهم است که باید دقیقا بررسى شود:
نکته 1 منظور از ((کلمات )) چیست ؟
از بررسى آیات قرآن و اعمال مهم و چشمگیرى که ابراهیم انجام داد و مورد تحسین خداوند قرار گرفت ، چنین استفاده مى شود که مقصود از ((کلمات )) (جمله هائى

  آیت‌الله شفیعی: استفاده از وسایل ضدبارداری گناه است