کله‌ پزی که علامه‌ جعفری بر کتابش مقدمه نوشت + تصاویر

خبرگزاری شبستان: قدرت صولتی نویسنده کتاب «معارفی از تشیع در مثنوی معنوی» است که علامه جعفری(ره) بر آن مقدمه نگاشته است.

به گزارش سرویس دیگر رسانه های خبرگزاری شبستان، سایت زرین خبر نوشت: می خواستم به مناسبت روز قلم مصاحبه ای با یک نویسنده ترتیب دهم؛ افراد مختلفی به ذهنم رسید اما یکی از دوستان فردی را معرفی کرد که متفاوت از بقیه بود،نویسنده بود ودست به قلم خوبی داشت، اما48سال است که شغلش کله پزی است،به سراغش رفتم وبا وی به گفتگو نشستم؛ از دانش ادبی اش علی رغم تحصیلاتی که داشت تعجب کردم؛ قدرت صولتی را میگویم؛ نویسنده کتاب معارفی از تشیع در مثنوی معنوی که علامه جعفری(ره)بر آن مقدمه نگاشته است.

در معرفی خود می گوید که از 54سال سن دارد واز 6سالگی در کله پزی کار می کند و 48سال است که شغلش است؛ 25سال است که به نویسندگی روی آورده است وبه خاطر مشکلات شخصی,دانشکده افسری را رها کرده است ودر بیان میزان تحصیلاتش نیز می گوید دانشجوی انصرافی.

در ابتدا در پاسخ به اینکه چطور شد کتاب نوشت ونویسنده شد؛ به ابیاتی از مولوی اشاره می کند و می گوید: سخن انسان جزیی از خود انسان است و اگر علایق دینی وگرایش مذهبی در درون انسان واقعیت داشته باشد؛در کردار وگفتارش نمایان خواهد شد وبه همین دلیل است که گفتار و کردار هر انسان گواه کیفیت روحی،شخصی و درونی اوست.

سخن واعمال هر انسان از انفعالات درونی و باطنی او سرچشمه می گیرد و بنابراین سخن و هر فرد مولود فکر و اراده اوست وهمانگونه که از ظاهر قضیه وکتاب معارفی از تشیع در مثنوی مولوی نشان می دهد؛تحمل این همه مشقت وزحمت به عشق وعلاقه به اهل بیت(ع) برمی گردد.

همه می توانند بنویسند ولی هرکس نمی تواند نویسنده باشد

وی ادامه می دهد شرحی بر دیوان حافظ نیز نوشته ام و می گوید:همه می توانند بنویسند ولی هرکس نمی تواند نویسنده باشد،زوربازو در همه افراد وجود دارد ولی شخصیتی مثل رضازاده،وزنه260کیلویی را بالامی برد وهمه نمی توانند این کار را انجام دهند.

صولتی با انتقاد از عدم حمایت مناسب مسئولین می گوید:مسئولین باید حمایت کنند ولی متاسفانه حمایت مناسبی صورت نمی گیرد.

متاسفانه برای کارهای علمی وپژوهشی اهمیت چندانی قائل نیستیم

وی با نشان دادن یک مجله مربوط به 10سال پیش ؛ادامه می دهد:متاسفانه برای کارهای علمی وپژوهشی اهمیت چندانی قائل نیستیم ووقتی کسی در یک رشته ورزشی مقامی می آورد ویا رویدادی روی می دهد,همه مطبوعات منعکس می کنند ولی در مورد کارهای پژوهشی ونخبگان چطور؟

این نویسنده بیان می دارد:شرحی بر دیوان حافظ نوشته ام که بالغ بر200صفحه است ولی معلق مانده است ومسئولین امر توجهی نمی کنند وخودم هم توان مالی ندارم وبا کله پزی تنها می توانم امرارمعاش کنم.

حمایت به معنای واقعی وجود ندارد

قدرت صولتی به لوح های تقدیری که از سوی مسئولین به وی اعطا شده است نیز اشاره ای دارد و اضافه می کند:سه لوح تقدیر به بنده داده شده که یکی در تهران از بنده به عنوان نویسنده کارگردر سال88؛تجلیل شده است ,در آنجا نیز صحبتهایم را مطرح کرده ام ولی باید بگویم که حمایت به معنای واقعی وجود ندارد و فقط به اعطای هدیه ولوح اکتفا می کنیم.

این نویسنده میاندوآبی در مورد کتاب معارفی از تشیع در مثنوی مولوی وداستان مقدمه نویسی علامه جعفری(ره)برآن نیز می گوید:حدود پنج سال برای این کتاب زحمت کشیده ام وحتی کتاب شرحی بر دیوان حافظ را به توصیه علامه جعفری(ره)نوشته ام.

حداقل 30 دیدار با علامه جعفری داشته ام

وی ادامه می دهد:بنده به علامه(ره)ارادت خاصی دارم وبه همراه دوستان هرچند وقت به دیدار ایشان می رفتیم و حداقل30بار با ایشان دیدار داشته ام و ایشان نیز مقدمه ای را بر کتاب بنده نوشتند و که در زمان خود وی در تهران یک سری چاپ شده است و تفسیر عرفانی اشعار حافظ نیز که به صورت تایپ شده است و در تلاشم که برای چاپ آن اقدام شود و اگر از بنده حمایت شود می توانم کتابهای دیگری نیز بنویسم.

علاقه،کسب وکار نمی شناسد

صولتی در مورد شغلش وارتباط آن با نویسندگی نیز می گوید:علاقه،کسب وکار نمی شناسد واگر علاقه به کاری باشد؛به آن وابستگی و محبت پیدا می شود؛همچنانکه در کنار نویسندگی وشغلم ؛ورزش باستانی نیز کار می کنم.

وی ادامه می دهد:بنده 48سال است که با شغلم انس گرفته ام و یادم هست که هروقت به دیدار علامه جعفری می رفتم,به حالت شوخی وطنز می گفتد"فلانی کله پزی چیست؟مولوی کیست؟" وچه ارتباطی بین این دو وجود دارد.

ازشما می پرسم،آیا اگر شغل خود را رها کنم؛می توانم از طریق نویسندگی امرار معاش کنم؟کله پزی شغلم است ولی عزت و حرمت هرشغل به جای خود است ونویسندگی به جای خود.

صولتی در پایان در مورد اسامی وعبارتهای زیر نیز می گوید:

علامه جعفری: شخصیتی که علاقه وافری به ایشان دارم وایشان نیز همیشه بنده را با محبت به حضور پذیرفته و چند کتاب نیز مانند تکاپوی اندیشه ها به بنده اعطا کرده است.

کله پزی: شغلم است که با آن امرارمعاش می کنم و همه من را با آن می شناسند.

نویسندگی: علاقه خاصی دارم واگر حمایت واقعی باشد می توانم هر سال یک کتاب ویژه بنویسم.

مثنوی معنوی: رنگ رخساره خبر می دهد از سر درون؛به علوم عرفانی و قرآنی آن علاقه دارم.

حافظ: به توصیه علامه جعفری کتابی را در این زمینه نوشته ام و در حال نگارش آن هستم.

سخن پایانی: شخصیت های معنوی وعلمی وفرهنگی؛پدران فرهنگ مملکت هستند که باید آنها را به نسل جوان شناساند.
 

به نام خدا

سفاهت عبارت است از خفت و سبکی در عقل و اندیشه.کسی که از نعمت عقل که به عنوان پیامبر درونی است استفاده نکند و تمییز بین خیر و شر و نفع و ضرر ندهد چه در امور دنیوی و چه در امور اخروی به سوی سفاهت گام برداشته و سفیه میباشد.

هرگاه کسی خود را از خیر دنیا و آخرت محروم سازد او در نهایت سفاهت و نادانی قرار دارد وچنین کسی به فرموده قرآن در سوره حج آیه 11در زیان آشکاری می باشد:خسرالدنیا والآخرة ذلک هو الخسران المبین.عزیزم ممکن است کسی به ظاهر عاقل به نظر آید اگر چنین کسی عقلش را در مسیر درست و حق و خدمت به مردم به کار گیرد واقعا عاقل است و در غیر این صورت سفیهی و نادانی است عاقل نما که نباید فریبش را خورد و دوری از او لازم است زیرا که او دوست دارد که دیگران را همانند خویش کند.

گروه سیاسی جهان نیوز - مهدی محمدی: نخستین نکته این است که ظاهرا آمریکایی‌ها منتظرند ـ و مطمئن ـ که ایران در لحظات آخر کوتاه بیاید. اکنون مهم‌ترین اختلاف میان دو طرف، ابعاد و حجم ظرفیت غنی‌سازی است که ایران می‌تواند در طول گام‌ نهایی حفظ کند. آمریکایی‌ها می‌گویند حداکثر 6000 ماشین سانتریفیوژ را خواهند پذیرفت تا زمان گریز هسته‌ای ایران به بیش از 6 ماه افزایش پیدا کند اما طرف ایرانی می‌گوید نیازهای عملی‌‌اش اقتضا می‌کند کل تعداد ماشین‌های فعلی را نگه‌دارد و درباره نحوه افزایش آن تا 50 هزار عدد در سال‌های آینده مذاکره کند.

وندی شرمن، رئیس تیم مذاکره‌کننده آمریکا قبل از آغاز مذاکرات به خبرنگاران در وین گفته است می‌داند ایران موضع واقعی خود در این باره را تا لحظات آخر رو نخواهد کرد و اگر بنا باشد کوتاه بیاید، این امر را تا حداکثر مقدار ممکن به تعویق خواهد انداخت.

رفع‌این سوء‌تفاهم در ذهن طرف غربی ـ که البته متاسفانه باید گفت مستقیما محصول متن توافق‌ژنو است‌ـ مستلزم آن است که ایران به‌طور رسمی و علنی به این مساله تصریح کند که اگر آمریکایی‌ها توافق نهایی را به «برچیدن ظرفیت غنی‌سازی صنعتی در ایران» مشروط کنند، مذاکرات قطعا شکست خواهد خورد. «اعلان رسمی و علنی خطوط قرمز» در شرایطی که طرف مقابل بشدت نیازمند توافق است، نقض آن از سوی آمریکا را بسیار دشوار خواهد کرد اما تا وقتی که طرف ایرانی خطوط‌قرمز خود را رسمی و علنی نکند و به بیان تلویحی آن در مذاکرات درگوشی پشت درهای بسته بسنده کند، نمی‌توان جلوی این سوء‌تفاهم از جانب آمریکایی‌ها را که آنچه ایران می‌گوید «ابزاری برای چانه‌زنی تا دقیقه 90» است، گرفت.

ایجاد ابهام به گونه‌ای که طرف غربی نتواند میان «ابزارهای چانه‌زنی» و «خطوط‌قرمز واقعی» تفکیک کند، شاید تا جایی به مذاکرات کمک کرده باشد ولی اکنون دیگر خاصیت خود را از دست داده و باید با یک استراتژی قاطعانه و صریح جایگزین شود. آمریکا به دلایلی که بزودی از آن سخن خواهیم گفت بشدت نیازمند توافق است. مذاکره‌کنندگان ایران باید بتوانند از این نیاز به نحو حداکثری برای افزایش قدرت چانه‌زنی خود در مذاکرات بهره ببرند. به لحاظ راهبردی یکی از دقیق‌ترین جملاتی که می‌توان درباره مذاکرات فعلی گفت، این است که تنها خط‌قرمز واقعی آمریکا شکست مذاکرات است و جز این، هیچ خط‌قرمز کاملا واقعی وجود ندارد. تحت این شرایط، تیم ایرانی باید بداند تنها روش آنچه آقای ظریف «توهم‌زدایی از آمریکا» خوانده این است که دورنمای شکست مذاکرات به شفاف‌ترین وجه ممکن آشکار شود.

بگذارید صریح‌تر بگوییم؛ اگر می‌خواهید مذاکرات شکست نخورد، تهدید شکست مذاکرات در صورت عدم‌تعدیل دیدگاه‌های آمریکا را با استفاده از ترسیم خطوط‌قرمز علنی و رسمی، تبدیل به یک تهدید معتبر کنید.

دومین نکته این است که حقیقتا هیچ علامتی از اینکه آمریکایی‌ها حتی به سمت برچیدن زیرساخت تحریم‌ها حرکت کرده باشند، وجود ندارد و همین امر نشان می‌دهد توافق‌نهایی یا حاصل نخواهد شد یا اگر هم حاصل شود یک توافق خوب نخواهد بود.

در روزهای گذشته 2 اتفاق مهم در این حوزه رخ داده است؛ نخست آمریکایی‌ها یک بانک فرانسوی به نام پاریبا را به دلیل آنچه «معاملات غیرقانونی با ایران» خوانده شده، به پرداخت مبلغی نجومی -6 میلیارد دلار- محکوم کرده‌اند. این مبلغ چنان هنگفت بوده که صدای فرانسوی‌ها –کسانی که خود حامیان سرسخت اعمال تحریم‌های ظالمانه علیه ایران بوده‌اند- را هم درآورده است.

نکته جالب این است که جک لو، وزیر خزانه‌داری آمریکا به صراحت گفته است، دولت آمریکا قصد دارد پس از این بانک فرانسوی به سراغ دیگر بانک‌هایی برود که تحریم‌ها علیه ایران را جدی نگرفته‌اند و در همین راستا امروز اعلام شد یک بانک ترکیه زیر فشار قرار گرفته است. وقتی آمریکایی‌ها با اعمال جریمه‌های هنگفت علیه بانک‌هایی که هیچ قانون بین‌المللی را نقض نکرده‌اند، اراده خود برای پیام‌رسانی به دیگران درباره ممنوعیت هر اقدامی در زمینه بهبود اقتصاد ایران را آشکار می‌کنند، آیا می‌توان باور کرد که این روند از روز 30 تیر به آن طرف به یکباره معکوس شود و آمریکا به سمت جمع کردن بساط تحریم حرکت کند؟

منطقا اگر آمریکایی‌ها حتی احتمال بدهند توافق‌نهایی حاصل خواهد شد و بر تعهد خود مبنی بر لغو همه تحریم‌ها پس از توافق‌نهایی پایبند باشند، حداقل کاری که اکنون باید بکنند این است که رژیم تحریم‌ها را از این که هست صلب‌تر و سخت‌تر نکنند و وقتی چنین می‌کنند، منطقی این است که تصور کنیم آمریکا قصد ندارد رژیم تحریم‌ها را – حتی پس از حصول توافق‌نهایی- به‌طور جدی دستکاری کند چرا که اگر چنین بود، معنا نداشت برای نازک‌کاری بنایی هزینه کند که بزودی قصد خراب‌کردن آن را دارد!

اتفاق دوم در سطحی راهبردی‌تر رخ داده است. به تازگی برخی استراتژیست‌های نزدیک به دولت آمریکا، دیدگاه‌های خود در زمینه توافق نهایی را در اندیشکده بلفر منتشر کرده‌اند. یکی از این افراد چاک فریلیش، تحلیلگر ارشد این موسسه است. نکته مهمی که فریلیش به آن اشاره می‌کند این است که دولت آمریکا عقیده دارد حتی اگر توافق نهایی حاصل شود بازهم رقابت راهبردی با ایران در همه حوزه‌ها – از جمله حوزه هسته‌ای- ادامه خواهد داشت و آمریکا نیازمند آن است که برنامه‌ای برای مدیریت ایران به مدت چندین دهه داشته باشد.

از‌ این‌رو دولت آمریکا به هیچ وجه نمی‌خواهد ابزارهای خود برای مدیریت ایران را در یک توافق هسته‌ای از دست بدهد بلکه اتفاقا درصدد آن است از این توافق مدلی برای مدیریت سایر تهدیدات راهبردی که از سوی ایران متوجه آمریکاست نیز بیرون بکشد. این کد را باید کنار مقاله بسیار کلیدی دیوید سانگر برای نیویورک تایمز در روز 12 تیر گذاشت.

سانگر که به دولت آمریکا بسیار نزدیک است در مقاله خود برای نخستین بار حرف دل آمریکایی‌ها را زده است. او در این باره بحث می‌کند که دولت آمریکا فعلا حاضر نیست بپذیرد ایران تعداد زیادی سانتریفیوژ در اختیار داشته باشد ولی این موضع همیشگی نیست. سانگر می‌گوید از دید آمریکا مساله اصلی اساسا این نیست که ایران چقدر ماشین می‌تواند در اختیار داشته باشد، بلکه مساله این است که آیا ایران حاضر است دشمنی با آمریکا را کنار بگذارد یا نه؟

در واقع او به تلویح می‌گوید اگر آمریکا نشانه‌هایی در اختیار داشته باشد که دولت ایران قصد دارد ارزیابی راهبرد خود از آمریکا به مثابه یک دشمن را تغییر بدهد، آن وقت هر تعداد ماشین سانتریفیوژ را هم می‌توان برای ایران پذیرفت و اساسا این مساله اهمیت خود را از دست خواهد داد.

نتیجه این است که آمریکایی‌ها تردیدی در این باره باقی نگذاشته‌اند که مساله اصلی برای آنها این است که ایران از ماهیت انقلابی خود تهی شود. اگر چنین اتفاقی بیفتد، صورت‌مساله در مذاکرات هسته‌ای تغییر خواهد کرد و اگر چنین نشود آمریکا آماده است حتی در صورت حصول یک توافق هسته‌ای، فشار‌ها بر ایران را تا حداکثر مقدار ممکن حفظ کند. تیم مذاکره‌کننده ایران باید عمیقا در این امر تامل کند که نه صرفا محافظ برنامه هسته‌ای ایران بلکه نگهبان ماهیت انقلابی ایران است.

منبع: وطن امروز

شرح دعای روز نهم ماه رمضان

هر ظالمی که به جزای خودش می‌رسد، عبرتی است برای آدم که با دیدن آن می‌تواند خداشناس شود.

«اَللّهُمَّ اجْعَلْ لی فیهِ نَصیباً مِنْ رَحْمَتِکَ الْواسِعَةِ

وَاهْدِنی فیهِ لِبَراهینِکَ السّاطِعَةِ

وَخُذْ بِناصِیتی اِلی مَرْضاتِکَ الْجامِعَةِ

بِمَحَبَّتِکَ یا اَمَلَ الْمُشْتاقینَ»

«خدایا قرار ده برایم در این روز بهره‌ای از رحمت وسیعت و راهنمایی‌ام کن در این ماه به سوی دلیل‌های درخشانت و مرا به سوی موجبات خوشنودی همه‌جانبه‌ات سوق ده به حق محبتت ای آرزوی مشتاقان.»

 شرح فرازهای دعا

«اَللّهُمَّ اجْعَلْ لی فیهِ نَصیباً مِنْ رَحْمَتِکَ الْواسِعَةِ»

خدایا، من را از رحمت واسعه خودت نصیب گردان.

برای استجابت این دعا باید چه کنیم؟ باید به زیردستمان کمک کنیم. اگر وضع مالی کسی خوب است، برای دختران دم بخت مستحق جهاز تهیه کند. در این صورت دعا درباره او مستجاب می‌شود و اگر زلزله شود، زیر آوار نمی‌ماند؛ چون رحمت خدا شامل حال او شده است.

رحمت خداوند بسیار وسیع و گسترده است، وسعتی که ما نمی‌توانیم با قلم و زبان خود آن را وصف نماییم اما اگر به آیات قرآن توجه کنیم، ”الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی لَهُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ...”‌ (انعام ،1) یعنی ”شکر خداوندی که آسمان و زمین را خلق کرد...”‌ لَهُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ”‌(سبا ،1) یعنی ”و برای خداوند است هرچه که در زمین و آسمان است”‌ و ”وسع کرسیه السموات و الارض و لایوده حفظهما و ...”‌(بقره ، 255) یعنی ”قلمرو علم خداوند از آسمان و زمین فراتر و نگهبانی آسمان و زمین بر او آسان و بی زحمت است”‌ آنگاه است که در می‌یابیم که با وسیع بودن حکومت و فرمانروایی ذات اقدس الهی، رحمت او نیز بسیار وسیع و گسترده است، رحمتی که شامل کسانی می‌شود که از فرمان خداوند و رسولش سرپیچی ننمایند به طوری که خداوند در قرآن می‌فرماید: ”فَإِن کَذَّبُوکَ فَقُل رَّبُّکُمْ ذُو رَحْمَةٍ وَاسِعَةٍ وَلاَ یُرَدُّ بَأْسُهُ عَنِ الْقَوْمِ الْمُجْرِمِینَ”‌(انعام ، 147) یعنی ”پس اگر تو را (ای پیغمبر) تکذیب کنند بگو خدای شما با آنکه دارای رحمت بی منت‌هاست (اما) عذابش را از فرقه بدکاران باز نخواهد داشت”‌ پس از خداوند می‌خواهیم که ما را در این روز شامل رحمت واسعه‌اش قرار داده و بین ما و قوم مجرم جدایی اندازد...

«وَاهْدِنی فیهِ لِبَراهینِکَ السّاطِعَةِ»

خدایا من را هدایت کن به ادله روشن خودت.

”منظور از براهینک الساطعه چیست؟”‌

در دعای این روز می‌خوانیم واهدنی فیه ”در این روز مرا هدایت نما”‌ حال می‌خواهیم بدانیم این هدایت چیست؟ در جواب می‌توانیم بگوییم: ”والله یهدی من یشاء الی صراط مستقیم”‌(بقره ، 213) یعنی ”خداوند هر که را بخواهد به راه مستقیم هدایت می‌کند”‌ پس این هدایت، هدایت به صراط مستقیم است، حال می‌خواهیم بدانیم صراط مستقیم چیست؟ که در جواب باید بگوییم: ”وَإِنَّ اللَّهَ رَبِّی وَرَبُّکُمْ فَاعْبُدُوهُ هَذَا صِرَاطٌ مُّسْتَقِیمٌ ”‌(مریم ، 36)

یعنی ”به درستی که خداوند رب من و شماست پس او را بپرستید که این است صراط مستقیم”‌ حال چگونه به این صراط مستقیم دست یابیم و طریقه عبادت و بندگی نمودن پروردگار عالمیان را از که بیاموزیم؟ که در اینجاست که ”لبراهینک الساطعه”‌ ”به وسیله ادله و براهین روشن”‌ به کار می‌آید که این ادله و براهین روشن هیچ چیزی جز آیات قرآن و اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) نمی‌باشد. به طوری که ”ذلک الکتاب لاریب فیه هدی للمتقین”‌(بقره ،2) یعنی ”این کتابی است که در آن شکی نیست و هدایتیست برای تقواپیشگان”‌ و پیامبر اکرم (ص) نیز در حدیث ثقلین چنین فرمودند: ”انی تارک فیکم الثقلین کتاب الله و عترتی و اهل بیتی، لن یتفرقا حتی یردا علی الحوض ما ان تمسکتم بهمالن تضلوا ابدا”‌ یعنی ”من در بین شما دو چیز گران‌بها به امانت می‌گذارم: کتاب خدا و اهل بیتم، و آن دو هرگز از هم جدا نمی‌شوند تا اینکه در حوض کوثر بر من وارد شوند، مادامی که به آن دو تمسک جویید هرگز تا ابد گمراه نشوید”‌ که ما نیز از خداوند می‌خواهیم که در این روز ما را به پیروی از قرآن و اهل بیت علیهم السلام یاری نموده و به صراط مستقیم هدایت فرماید...

«وَخُذْ بِناصِیتی اِلی مَرْضاتِکَ الْجامِعَةِ»

 من را به سمت موجبات خوشنودی و رضایت خودت ببر.

از من راضی باش هرچند که بد کردم و عمرم را به بطالت مصرف کردم. حالا آمده‌ام و من را به سمت رضایت خودت ببر. از من خشنود شو و رضایت جامع داشته باش.

باید تمام عیب‌ها را از خود دور کرد و با غیبت نکردن، حلال کردن مال و... تا این دعا در موردمان به استجابت برسد .

منظور از ”وخذ بناصیتی”‌ چیست؟

ما از خداوند می‌خواهیم که پیشانی ما را گرفته و به سوی رضا و خشنودی‌اش بکشاند چرا که پیشانی محل سجده انسان به ذات اقدس پروردگار است .

هنگامی که بنده به درگاه الهی سجده می‌نماید آنگاه است که خود را تسلیم امر پروردگار نموده و خود را در پیشگاه او خوار و ذلیل می‌داند و در روایات نیز داریم که بهترین حالات بنده هنگامی است که آن بنده در مقابل ذات اقدس الهی سجده می‌نماید، پس از خداوند می‌خواهیم که پیشانی ما را فقط جایگاه سجده نمودن به ذات اقدسش گرداند نه سجده گاه شیطان (نه فرمان برداری از شیطان...)

منظور از مرضاتک الجامعه چیست؟

همان‌طور که قبلاً هم توضیح داده شد رضای خداوند بزرگ‌ترین سعادتمندی‌هاست که یک انسان می‌تواند آن را به دست آورد، چرا که زمانی پروردگار عالمیان از بنده خویش راضی می‌گردد که بنده از دستورات و اوامر او اطاعت نموده و حق بندگی را به جا آورد و هنگامی که بنده از اوامر الهی اطاعت نماید آنگاه است که جمیع وعده‌های خداوند که در قرآن به ایمان آورندگان بشارت داده شده است محقق می‌گردد که آن هم از رضای الهی نشأت می‌گیرد، پس رضای الهی جامع‌ترین نعمت‌های خداوند است که در این روز از او به حق دوستی و محبتش به جمیع بندگان می‌خواهیم که این رضا و خشنودی را نصیب ما گرداند.

«بِمَحَبَّتِکَ یا اَمَلَ الْمُشْتاقینَ»

این دعاها را درباره من مستجاب کن، به حق دوستی خودت ای آرزوی مشتاقان.

این‌طور می‌گوییم چون خدا نسبت به ما دوستی دارد و خدا صد برابر محبت والدین به اولاد، ما را دوست دارد.روایت است که دوستی صد درجه دارد که 99 بخش آن مخصوص خدا است و یک درجه آن بین مخلوقات تقسیم شده و خدا در همان یک بخش نیز، سهم دارد. خدایا این دعاها را به محبت خودت درباره ما مستجاب کن.

نماز شب دهم ماه رمضان

بیست رکعت در هر رکعت حمد و سى مرتبه توحید.

فرآوری : زهرا اجلال

گروه دین تبیان

داستان جالب آیت الله اراکی

حجت الاسلام و المسلمین آقاى مصلحى فرزند مرحوم آیت الله العظمى آقاى اراکى (قدس سره ) در مصاحبه با خبرگزارى روزنامه رسالت گفتند:

با سواد شدن ایشان (آیت الله اراکى ) داستان جالبى دارد ایشان مى فرمودند: قبل از اینکه پدرم به مکه مشرف شوند من در کوچه ها بازى مى کردم و حتى تا سن 11 سالگى سواد نداشتم سال 1234 ق پدرم به حج مشرف شدند و چون سفرهاى حج 9ماه طول مى کشید شوهر همشیره ام شخصى بود به نام (عماد) که مرد فاضلى بود و خط بسیار زیبایى داشت براى جبران خدماتى که پدرم در باره ایشان کرده بود همت کرد که مرا درس ‍ و مشق یاد بدهد و مرا تربیت نماید لذا من در این مدت 9ماه خواندن و نوشتن را آموختم او مى گفت :

 باید شما گلستان سعدى را بنویسید. سطر اول را آقاى عماد نوشتند و بقیه آن را تا  آخر من نوشتم و بعد کتاب را صحافى کردند

وقتى پدرم از مکه آمدند در حالى که در سن 12 سالگى بودم گلستان را خدمت پدرم گذاشتم . پدرم فرمودند: این چیست ؟ آقاى عماد گفت : شما باز کنید.

 باز کردند دیدند گلستان به خط زیبائى نوشته شده است وقتى صفحه آخر آن را نگاه کردند نوشته شده بود ((محمد على بن احمد)) مى فرمودند: پدرم تعجب کردند پرسیدند شما این را نوشته اید، چگونه نوشته اید؟

الان هم این کتاب گلستان در کتابخانه معظم له موجود است ...

ایشان از همان اول بخاطر نبوغ و کوشش زیادى که در درس داشتند مورد توجه زیاد مرحوم حاج شیخ بودند و حاج شیخ بارها به درجات علمى ایشان اشاره مى فرمودند.

(از آیت الله ستوده نقل شد) که مرحوم حاج شیخ فرموده است :

 هر چه در سینه داشتم همه اش را آقاى شیخ محمد على در سینه اش گرفت

یک روز مرحوم حاج شیخ به منزل والد ایشان آمده فرموده بودند ایشان مرد فاضلى است ایشان را معمم نمى کنید؟ لذا در همان ساعت حاج شیخ عمامه را به دست مبارک خود بر سر ایشان مى گذراند.

بعد پدر ایشان فرمودند: مشکل دیگرى که دارند این است که ازدواج نمى کنند مى گویند: مانع تحصیل است ، مرحوم حاج شیخ فرموده بودند:

چرا ازدواج نمى کنید؟ ایشان مشکلات ازدواج را یکى یکى شمرده بودند و حاج شیخ احمد همه را پاسخ فرموده بود سپس استخاره با قرآن کردند آیه شریفه بسم الله الرحمن الرحیم آمده بود لذا مرحوم حاج شیخ یکى از بستگان خود را براى ایشان تزویج کرده بودند (1)

مرحوم آیت الله اراکى مى فرمودند: هرگاه در درس و مطالعه مشکل علمى پیدا مى کردم سر قبر مرحوم میرزاى قمى مى رفتم و فاتحه اى مى خواندم مشکل همانجا حل مى شد (2)

پی نوشتها :

1- نقل از روزنامه رسالت و جمهورى اسلامى به مناسبت رحلت آیت الله اراکى به تاریخ 9/9/1373.

2- نقل از روزنامه رسالت و جمهورى اسلامى به مناسبت رحلت آیت الله اراکى به تاریخ 9/9/1373.

منبع : کتاب مردان علم در میدان عمل ، جلد 5 نوشته سید نعمت الله حسینی

تهیه و تنظیم : گروه حوزه علمیه تبیان

شرح صدرچیست؟

آیه 125 - 127
آیه و ترجمه
فَمَن یُرِدِ اللَّهُ أَن یَهدِیَهُ یَشرَحْ صدْرَهُ لِلاسلَمِ وَ مَن یُرِدْ أَن یُضِلَّهُ یجْعَلْ صدْرَهُ ضیِّقاً حَرَجاً کَأَنَّمَا یَصعَّدُ فى السمَاءِ کذَلِک یجْعَلُ اللَّهُ الرِّجْس عَلى الَّذِینَ لا یُؤْمِنُونَ(125)
وَ هَذَا صرَط رَبِّک مُستَقِیماً قَدْ فَصلْنَا الاَیَتِ لِقَوْمٍ یَذَّکَّرُونَ(126)
* لهَُمْ دَارُ السلَمِ عِندَ رَبهِمْ وَ هُوَ وَلِیُّهُم بِمَا کانُوا یَعْمَلُونَ(127)

125 - آن کس را که خدا بخواهد هدایت کند سینهاش را براى (پذیرش ) اسلام گشاده مى سازد و آن کس را که (بخاطر اعمال خلافش ) بخواهد گمراه سازد سینهاش را آنچنان تنگ مى سازد که گویا مى خواهد به آسمان بالا برود، اینچنین خداوند پلیدى را بر افرادى که ایمان نمى آورند قرار میدهد.
126 - و این راه مستقیم (و سنت جاویدان ) پروردگار تو است ، ما آیات خود را براى کسانى که پند مى گیرند بیان کردیم .
127 - براى آنها خانه امن و امان نزد پروردگارشان خواهد بود، و او ولى و یار و یاور آنها است بخاطر اعمال (نیکى ) که انجام مى دادند.

امدادهاى الهى :
در تعقیب آیات گذشته که در زمینه مؤ منان راستین ، و کافران لجوج ، بحث مى کرد در این آیات مواهب بزرگى را که در انتظار دسته اول ، و بى توفیقیهائى را که دامنگیر دسته دوم مى شود شرح مى دهد

تفسیر نمونه جلد 5 صفحه 434
نخست مى گوید: هر کس را خدا بخواهد هدایت کند سینهاش را براى پذیرش حق گشاده مى سازد و آن کس ‍ را که بخواهد گمراه سازد سینهاش را آنچنان تنگ و محدود مى کند که گویا مى خواهد به آسمان بالا رود (فمن یرد الله ان یهدیه یشرح صدرة للاسلام و من یرد ان یضله یجعل صدره ضیقا حرجا کانما یصعد فى السماء).
و براى تاکید این موضوع اضافه مى کند خداوند اینچنین ، پلیدى و رجس را، بر افراد بى ایمان قرار مى دهد و سراپاى آنها را نکبت و سلب توفیق فرا خواهد گرفت (کذلک یجعل الله الرجس على الذین لا یؤ منون )
در اینجا به چند نکته باید توجه کرد:
1 - کرارا گفته ایم که منظور از هدایت و اضلال الهى فراهم ساختن یا از میان بردن مقدمات هدایت در مورد کسانى است که آمادگى و عدم آمادگى خود را براى پذیرش حق با اعمال و کردار خویش اثبات کرده اند.
آنان که پویندگان راه حقند و جویندگان و تشنگان زلال ایمان ، خداوند چراغهاى روشنى فرا راه آنها قرار مى دهد تا براى بدست آوردن این آب حیات در ظلمات گم نشوند، اما آنها که بى اعتنائى خود را نسبت به این حقایق ثابت کرده اند از این امدادهاى الهى محروم و در مسیر خود با انبوهى از مشکلات روبرو مى گردند و توفیق هدایت از آنها سلب مى شود.
نابراین نه دسته اول در پیمودن این مسیر مجبورند و نه دسته دوم در کار خود، و هدایت و ضلالت الهى در واقع مکمل چیزى است که خودشان خواسته اند و انتخاب کرده اند.
2 - منظور از صدر (سینه ) در اینجا روح و فکر است و این کنایه در بسیارى از موارد به کار میرود، و منظور از شرح (گشاده ساختن ) همان

تفسیر نمونه جلد 5 صفحه 435
وسعت روح و بلندى فکر و گسترش افق عقل آدمى است ، زیرا پذیرا شدن حق ، احتیاج به گذشتهاى فراوانى از منافع شخصى دارد که جز صاحبان ارواح وسیع و افکار بلند آمادگى براى آن نخواهند داشت .
3 - حرج (بر وزن حرم ) به معنى تنگى فوق العاده و محدودیت شدید است ، و این حال افراد لجوج و بى ایمان است که فکرشان بسیار کوتاه و روحشان فوق العاده کوچک و ناتوان است ، و کمترین گذشتى در زندگى ندارند.
4 - یک معجزه علمى قرآن :
تشبیه اینگونه افراد به کسى که مى خواهد به آسمان بالا رود از این نظر است که صعود به آسمان کار فوق العاده مشکلى است ، و پذیرش حق براى آنها نیز چنین است .
همانطور که در گفتار روزمره گاهى مى گوئیم این کار براى فلانکس آنقدر مشکل است که گویا مى خواهد به آسمان برود یا مى گوئیم : به آسمان بروى از این کار آسانتر است .
البته آنروز پرواز به آسمان براى بشر یک تصور بیش نبود ولى حتى امروز که سیر در فضا عملى شده است باز از کارهاى طاقت فرساست و همیشه فضانوردان با انبوهى از مشکلات شدید روبرو هستند.
ولى معنى لطیفترى براى آیه نیز به نظر مى رسد که بحث گذشته را تکمیل مى کند و آن اینکه : امروز ثابت شده که هواى اطراف کره زمین در نقاط مجاور این کره کاملا فشرده و براى تنفس انسان آماده است ، اما هر قدر به طرف بالا حرکت کنیم هوا رقیقتر و میزان اکسیژن آن کمتر مى شود به حدى که اگر چند کیلومتر از سطح زمین به طرف بالا (بدون ماسک اکسیژن ) حرکت کنیم تنفس کردن براى ما هر لحظه مشکل و مشکلتر مى شود و اگر به پیشروى ادامه دهیم تنگى نفس و کمبود اکسیژن سبب بیهوشى ما مى گردد، بیان

تفسیر نمونه جلد 5 صفحه 436
این تشبیه در آن روز که هنوز این واقعیت علمى به ثبوت نرسیده بود در حقیقت از معجزات علمى قرآن محسوب میگردد.
5 - شرح صدر چیست ؟
در آیه فوق سعه صدر (گشادگى سینه ) یکى از مواهب بزرگ و ضیق صدر (تنگى سینه ) یکى از کیفرهاى الهى شمرده شده است همانطور که خداوند در مقام بیان یک موهبت عظیم به پیامبر خود میگوید، ا لم نشرح لک صدرک : آیا سینه تو را وسیع و گشاده نساختیم .
و این موضوعى است که با مطالعه در حالات افراد به خوبى مشاهد مى شود، بعضى روحشان آنچنان باز و گشاده است که آمادگى براى پذیرش هر واقعیتى - هر چند بزرگ باشد - دارند، اما به عکس بعضى روحشان آنچنان تنگ و محدود است که گویا راهى و جائى براى نفوذ هیچ حقیقتى در آن نیست . افق دید فکرى آنها محدود به زندگى روزمره و خواب و خور آنها است ، اگر به آنها برسد همه چیز درست است و اگر کمترین تغییرى در آن پیدا شود گویا همه چیز پایان یافته و دنیا خراب شده است !.
هنگامى که آیه فوق نازل شد از پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) پرسیدند شرح صدر چیست ؟ پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) فرمود: نور یقذفه الله فى قلب من یشاء فینشرح له صدره و ینفسح :نورى است که خدا در قلب هر کس بخواهد مى افکند و در پرتو آن ، روح او وسیع و گشاده مى شود.
پرسیدند: آیا نشانهاى دارد که با آن شناخته شود؟
فرمود: نعم ، الانابة الى دار الخلود و التجافى عن دار الغرور و الاستعداد للموت قبل نزول الموت : آرى نشانهاش ‍ توجه به سراى جاویدان و دامن

تفسیر نمونه جلد 5 صفحه 437
بر چیدن از زرق و برق دنیا و آماده شدن براى مرگ است (با ایمان و عمل صالح و تلاش و کوشش در راه حق ) پیش از آنکه مرگ فرا رسد.
در آیه بعد به عنوان تاکید بحث گذشته مى گوید:((این مطلب که مددهاى الهى شامل حال حق طلبان میگردد و سلب موفقیت به سراغ دشمنان حق میرود یک سنت مستقیم و ثابت و دگرگونیناپذیر الهى است )) (و هذا صراط ربک مستقیما).
این احتمال در تفسیر آیه نیز هست که ((هذا)) اشاره به اسلام و قرآن بوده باشد زیرا صراط مستقیم و راه راست و معتدل است .
در پایان آیه باز تاکید مى کند که : ما نشانهها و آیات خود را براى آنها که دلى پذیرا و گوشى شنوا دارند شرح دادیم (قد فصلنا الایات لقوم یذکرون ).
در آیه بعد دو قسمت از بزرگترین موهبتهائى را که به افراد بیدار و حق طلب مى دهد بیان مى کند نخست اینکه :((براى آنها خانه امن و امان نزد پروردگارشان است )) (لهم دار السلام عند ربهم ).
و دیگر اینکه :((ولى و سرپرست و حافظ و ناصر آنها خدا است )) (و هو ولیهم ).
((و تمام اینها به خاطر اعمال نیکى است که انجام مى دادند)) (بما کانوا یعملون ).
چه افتخارى از این بالاتر که سرپرستى و کفالت امور انسان را خداوند بر عهده گیرد و او حافظ و یار و یاورش ‍ باشد.
و چه موهبتى از این عظیمتر که ((دار السلام )) یعنى خانه امن و امان ،

تفسیر نمونه جلد 5 صفحه 438
محلى که نه در آن جنگ است نه خونریزى ، نه نزاع است و نه دعوا، نه خشونت است و نه رقابتهاى کشنده و طاقت فرسا، نه تصادم منافع است و نه دروغ و افترا و تهمت و حسد و کینه و نه غم و اندوه ، که از هر نظر قرین آرامش است ، در انتظار انسان باشد.
ولى آیه مى گوید اینها را با حرف و سخن به کسى نمى دهند بلکه در برابر عمل ، آرى در برابر عمل !

گروه فرهنگی مشرق- حجت‌الاسلام والمسلمین "ظفر قاسمی" مدیر حوزه علمیه "فیلسوف‌الدوله" منتسب به آیت‌الله حق‌شناس از شاگردان حضرات عظام آیت‌الله بروجردی و آیت‌الله شاه‌آبادی است. طی چند روز گذشته متأسفانه شاهد اخبار ضرب و شتم حاج آقا طباطبایی پسرعموی علامه طباطبایی به دست عده‌ای از اراذل و اوباش تهران بودیم. سابقه اتفاقاتی از این دست در اطراف این حوزه علمیه و همچنین اهمیت رسیدگی مراجع و مقامات مربوط به بحث امنیت در همه نقاط پایتخت سبب شد تا با حجت‌الاسلام و المسلمین قاسمی در این‌باره گفتگو کنیم. متن زیر مشروح این مصاحبه است.

لطفاً ابتدا درباره حاج آقا طباطبایی توضیح بدهید و بعد ماجرای ضرب و شتم ایشان را برایمان بازگو کنید.

ایشان از مریدان مرحوم حضرت آیت‌الله حق‌شناس هستند و سال‌های سال است که در حوزه فیلسوف‌الدوله رفت و آمد دارند. این حوزه در محله بازار مولوی، سمت میدان سید اسماعیل و بازار حضرتی واقع شده است. مؤسس حوزه حضرت آیت‌الله حق‌شناس بودند و با توجه به اراداتی که حاج آقا طباطبایی نسبت به آیت‌الله حق‌شناس، این حوزه و طلبه‌های آن دارند، ایشان در خانه‌ای نزدیک همین حوزه ساکن شده بودند.

ما روزی که این اتفاق افتاد به عیادت ایشان در بیمارستان شریعتی رفتیم و در بخش اورژانس حاج آقا را دیدیم. متأسفانه زیر هر دو چشم ایشان کبود شده بود، زیر گلویشان هم کبود بود. بینی‌شان هم ظاهراً شکسته بود و وضعیت واقعاً فجیعی داشتند. ایشان را مورد ضرب و شتم بسیار شدید قرار داده بودند. قبلاً هم اتفاق مشابهی افتاده بود و به خانه این بنده خدا ریخته بودند و با تهدید هرچه این پیرمرد پول در خانه داشت، دزدیده بودند.

علت این اتفاقات هم ناامنی شدیدی است که در این محله وجود دارد. متأسفانه تعداد زیادی معتاد و مجرم این محله را مکان امنی برای خود دیده‌اند و این‌جا مستقر شده‌اند. حتی در بین این‌ها تعداد زیادی زن هم وجود دارد. این‌ها به راحتی در ملأ عام مواد مخدر مصرف می‌کنند و هیچ ابایی ندارند، چون کاملاً آزاد هستند و هیچ مانعی جلویشان وجود ندارد. اگر هم زورشان برسد، مردم را خفت می‌کنند.

آیا حضور این اراذل و اوباش در محله برای طلبه‌های حوزه شما هم مزاحمتی تا کنون به وجود آورده است؟

قطعاً. چند سال پیش با چاقو به یکی از طلبه‌های ما حمله کردند. به خاطر همین ناامنی‌ها ما به همه طلبه‌ها هشدار داده‌ایم که به هیچ عنوان با این افراد تعاملی نداشته باشند. من خودم یک بار به یکی از این‌ها تذکری دادم و چیزی نمانده بود به من حمله کند. با این‌که من خودم روحانی هستم و ملبس.

این‌ها چسبیده به دیوار مسجد می‌نشینند، به دیوار مسجد تکیه می‌دهند و مواد مصرف می‌کنند. هرکس بیاید می‌تواند به راحتی آن‌ها را ببیند.

آیا تا کنون اقدام خاصی برای رفع این معضل کرده‌اید؟

بله، بسیار مفصل. هم از طریق شهرداری و هم از طریق نیروی انتظامی پیگیری کرده‌ایم. هر کجا که دستمان می‌رسیده مراجعه کرده‌ایم و پیگیر شده‌ایم. اما متأسفانه جوابی که به ما می‌دهند این است که هر ارگانی ما را به ارگان دیگر پاس می‌دهد. شهرداری می‌گوید بروید به نیروی انتظامی بگویید، نیروی انتظامی می‌گوید وظیفه شهرداری است. به نیروی انتظامی که مراجعه می‌کنیم، می‌گویند بهزیستی باید بیاید. به هر نهادی که مراجعه می‌کنیم به نحوی موضوع را از سر خود باز می‌کند. این‌جا هم متأسفانه چون محله پرتی هست، هیچ توجهی نمی‌کنند و اهمیتی نمی‌دهند.

با توجه به این اتفاق اخیر و اتفاقات مشابه قبلی و به عنوان کسی که مستقیماً با پیامدهای ناامنی مواجه هستید، توضیح بدهید که امنیت در جامعه تا چه اندازه ضرورت دارد؟ آیا برگرداندن امنیت به محله‌ای مثل آن که شما در آن هستید برای مسئولین مربوط کار دشواری است؟

برای پی بردن به اهمیت امنیت کافی است الآن نگاهی بیندازید به عراق و سوریه و کشورهای دیگری که اطراف ما هستند. می‌بینید که اگر یک ذره ناامنی در جامعه پیدا شود، تمام آسایش و آرامش در زندگی انسان از بین می‌رود.

اتفاقاً رفع این مشکل بسیار ساده است. فقط کافی است نهادهای مربوط، شهرداری، نیروی انتظامی و بهزیستی با هم همکاری کنند و به راحتی این محله به یکی از بهترین محله‌های تهران تبدیل می‌شود، همان‌طور که قدیم هم همین‌گونه بوده است. مسجد امین‌الدوله یکی از بهترین مسجدهای تهران است و معروف به مسجد شب‌زنده‌دارها بوده است. یک زمانی حاج شیخ محمدحسین زاهد، از عرفای بزرگ، این‌جا بوده است، همچنین خود آیت‌الله حق‌شناس. از ذاکرین اهل بیت، حاج شیخ علی پیرهادی این‌جا بوده‌اند. مسجد بسیار با عظمتی است. این‌جا به نوعی یک قطب فرهنگی می‌تواند باشد. اگر مسئولین همت کنند و واقعاً کاری انجام بدهند، به راحتی این مشکل قابل حل است.

ماجرای عیادت‌تان از آیت‌الله طباطبایی را برایمان تعریف کنید. ظاهراً رئیس کلانتری محل هم با شما همراه بوده‌اند.

بله. دیشب ما وقتی مطلع شدیم که این اتفاق افتاده، با جناب سرهنگ تمیزی رئیس کلانتری 113 بازار هماهنگ کردیم. البته چند بیمارستان حاضر نشدند ایشان را قبول کنند. ابتدا ایشان را به بیمارستان سوم شعبان برده‌اند، که آن‌جا قبول نکرده‌اند. بعد بیمارستان دیگری هم برده‌اند که الآن اسمش در خاطرم نیست، آن‌جا هم ایشان را نپذیرفته‌اند. بالأخره ایشان را به بیمارستان شریعتی برده‌اند که آن‌جا بالأخره این بنده خدا را بستری کرده‌اند. همه طلبه‌های ما هم پیش ایشان بودند.

ما آخر شب، حدود ساعت یک شب بود که با جناب سرهنگ تمیزی به عیادت حاج آقا رفتیم. فرزندانشان هم آن‌جا بودند. ایشان وضعیت بسیار وخیمی هم داشتند. بعد از آن همه که به ایشان رسیدگی کرده بودند، تازه می‌توانستند به زور چند کلمه صحبت کنند. اما نمی‌توانستند زیاد صحبت بکنند.

سرهنگ تمیزی هم شاید وظیفه ایشان نبود که با ما به عیادت حاج آقا بیایند، اما لطف کردند و حداقل باعث دلگرمی برای فرزندان ایشان شدند. جناب سرهنگ هم همه مشکل را از یک منطقه‌ای در محله ما می‌دانند که با آن "باغچه" می‌گویند. این‌جا جایی است که مغازه‌دارها لباس‌های دست دوم می‌آورند و می‌فروشند و همه اراذل و اوباش هم دیگر این‌جا را می‌شناسند. همه آن‌هایی که جایی ندارند این‌جا جمع می‌شوند. جناب سرهنگ می‌گویند همه اراذل و اوباش را باید همین جا جمع کنیم، اما اگر آن‌ها را جمع کنیم، جایی نداریم که تحویلشان بدهیم.

ایشان هم مشکل را به گردن بهزیستی می‌اندازند. می‌گویند: بهزیستی باید این‌ها را از ما تحویل بگیرد، اما ما وقتی این‌ها را جمع می‌کنیم، جایی نداریم که تحویلشان بدهیم. بهزیستی بودجه هنگفتی هم برای همین کار جمع‌آوری این افراد دریافت کرده، اما هیچ کاری انجام نداده‌اند.

گروه بین‌الملل مشرق - چهار هفته است که از بحران تازه ایجادشده در عراق می‌گذرد. عراق سال‌هاست که با بحران‌های بی‌ثبات‌کننده متعددی روبرو شده است. به دلایل گوناگونی این کشور زمین پرحاصلی برای پرورش بحران‌های متعدد سیاسی، اقتصادی و امنیتی به حساب می‌آید. بحران "تروریسم عراقی" یک بحران امنیتی است که البته ریشه‌های ایجاد آن به مدت‌ها قبل برمی‌گردد.

ثبات کل عراق بر اثر این بحران نه‌تنها در زمینه ثبات سیاسی بلکه در سایر زمینه‌های مربوط به جامعه و فرد نیز مورد خطر جدی قرار گرفته است. از طرفی تسری بحران در صورت عدم حل کوتاه‌مدت یا بلند مدت آن به عنوان یکی از ویژگی‌های ماهوی بحران‌ها، سبب شد که کشور همسایه عراق، یعنی ایران، در بالاترین سطوح مدیریتی خویش واکنش بابرنامه‌ای را به لحاظ مؤلفه‌های یک سیاستگذاری خارجی موفق نشان دهد.

رهبر معظم انقلاب، در ماه جاری دو سه بار در مورد تحولات اخیر کشور عراق، اتخاذ موضع کردند اما اضلاع مثلث معرفت‌شناختی ایشان در برابر بحران "تروریسم صدامی-تکفیری" چیست؟

منظور از "تروریسم صدامی-تکفیری" بقایای همان گروهک‌های تشکیلاتی رادیکالی هستند که در کشور عراق به اقدامات سخت (ترور، انفجار و جنگ مسلحانه) در برابر دولت عراق و مردم این کشور برای نیل به اهدافشان مبادرت ورزیده اند. 

دغدغه پیشرفت عراق و توجه به تحولات آن همیشه در منظومه سیاست خارجی ایران مورد توجه وافری قرار گرفته است. به عنوان نمونه، رهبر معظم انقلاب در سه دیدار رسمی خویش طی دو سال گذشته با نخست وزیر عراق، نوری مالکی، نکات عمیقی را مطرح کرده اند که نشان از شناخت و تسلط کامل دستگاه سیاست خارجی ایران بر عراق دارد.

مورد اول، دیدار رهبر معظم انقلاب چند ماه پس از خروج کامل نظامیان آمریکایی از عراق بود. ایشان این اقدام را مظهری از اقتدار ملت و دولت عراق در دنیای عرب و اسلام توصیف کرده بودند و خطاب به نخست وزیر عراق تصریح کرده بودند: خروج کامل نظامیان آمریکایی از عراق که با استقامت دولت و نشان دادن اراده‌ی عمومی و ملی در عراق به دست آمد، موفقیت بزرگی است. رهبر انقلاب اسلامی با تأکید بر این‌که اقتدار روزافزون عراق دشمنانی دارد، خاطرنشان کردند: اقتدار هر کشوری نیازمند پیش‌زمینه‌ها و ابزاری است که مهم‌ترین آنها پیشرفت علمی و سازندگی و خدمت‌رسانی به مردم است.

مورد دوم، دیدار رهبر معظم انقلاب با نوری مالکی در 10 شهریور 91، همزمان با برگزاری اجلاس جنبش عدم تعهد در تهران بود که ایشان تاکید کرده بودند جمهوری اسلامی ایران پیشرفت و اقتدار عراق را به نفع خود می‌داند و معتقد است که روابط دو کشور می‌تواند یک الگو و نمونه در منطقه باشد. ایشان هشدار داده بودند که همه‌ی گروه‌ها و جریان‌های داخل عراق باید بدانند که آمریکایی‌ها شریک قابل اطمینانی نیستند و هر زمانی که لازم بدانند، قطعاً تمام قول و قرارهای خود را زیر پا خواهند گذاشت و خیانت خواهند کرد.  

مورد سوم، آخرین دیدار رسمی رهبر معظم انقلاب با نوری مالکی بود. این دیدار چند هفته قبل از اشغال تروریستی فلوجه در استان الانبار عراق، انجام شد. رهبر انقلاب در این دیدار افق همکاریهای دوجانبه با عراق را با نگاهی جدید تبیین کردند و به صراحت اعلام کردند که میدان همکاریهای روزافزون در بخش‌های مختلف بسیار وسیع است و هیچ مانعی در پیشبرد روابط با عراق و توسعه همکاریهای منطقه‌ای وجود ندارد .

با این مقدمه به توصیف اضلاع معرفتی رهبر معظم انقلاب از حوادث اخیر عراق می پردازیم:
 
ایشان در مواضع اخیر خود در قبال تحولات جاری عراق، از سه عبارت کلیدی استفاده کرده‌اند که عبارتند از: "جنگ تروریسم با مخالفان تروریسم"، "جنگ دلبستگان به اهداف آمریکا و غرب با طرفداران استقلال ملت‌ها" و "جنگ انسانیت با بربریت و وحشی‌گری".


ضلع اول: "جنگ تروریسم با مخالفان تروریسم"

حضور گروه داعش در عراق، جنگ نیابتی آمریکا در این کشور است. آمریکا نمی‌تواند در عراق حضور نظامی داشته باشد؛ چراکه نباید در سیبل حملات قرار بگیرد. محور ناکامی‌های آمریکا در منطقه هم به جبهه‌ مقاومت برمی‌گردد. این موضوع آمریکا را به یک موضع انتقام کشانده است.

اشغالگری آمریکا در سال 2003 و تداوم حضورشان تا سال 2011 در عراق، در ایجاد فضای تروریسم، در شکل‌دهی، پشتیبانی و حمایت از اقدامات تروریستی نقش به‌سزایی داشت ‌‌. درکالبد شکافی اینکه چه مجموعه‌هایی در ایجاد تروریسم ذی‌نفع هستند اولین بازیگر آمریکایی‌ها هستند. دومین بازیگر بازماندگان رژیم گذشته عراق هستند.

گروه داعش، نماینده‌ اهل سنت نیست. این‌که چرا داعش در مناطق سنی‌نشین حضور دارد، اولاً به حضور نیروهای بعث در این مناطق برمی‌گردد و ثانیاً به هم‌جواری این مناطق با مرزهای کشورهایی که امروز از تروریسم حمایت می‌کنند. ثالثا این‌که این تروریست ها از مرزهای سوریه هم -که دولت این کشور هنوز کنترل کافی را در آن‌ها ندارد- استفاده می‌کنند.

قضایای داعش در عراق، ارایه گر تصویر مناسبی از ایران است. جمهوری اسلامی ایران به خوبی نشان داده است که در سیاست خارجی خود معتدل است و چهره اسلامی غیر خشونت طلب و معقول را در سطح منطقه ای و بین المللی عرضه نموده است  . مبارزه با تروریسم روندی بین‌المللی است و طبیعی است که جمهوری اسلامی در این روند مشارکت فعال داشته باشد.


ضلع دوم: "جنگ دلبستگان به اهداف آمریکا و غرب با طرفداران استقلال ملت‌ها"

حضور و جنایات داعش در عراق، این فرصت را برای شهروندان و دولت عراق به وجود آورده است که بتوانند با تدبیر به استحکام وحدت ملی و ساخت هویت ملی مشترک بپردازند.

پس از گذشت بیش از یک دهه از سقوط صدام، دولت و ملت عراق در تلاش ایجاد نظامی با ویژگی های یک حکومت خوب باید تلاش بیشتری انجام دهند. یک حکومت خوب باید تلاش کند تا با تامین شرایط قانونی، عدالت همگانی و دوری از فساد اداری-سیاسی، حقوق حقه همه آحاد مردم را متحقق کند.

اگرچه در عراق استبداد زده پس از صدام، این امر کار سختی است، ولی شایسته است تا با تدبیر، راه برای تامین این آرمان ها هموار شده و رضایت متقابل بین حکومت کنندگان و حکومت شوندگان ایجاد شود.

کمک مالی و لجستیک برخی از کشورهای محور ارتجاع عربی منطقه خلیج فارس به گروه‌های تکفیری نشان دهنده آن است که متأسفانه هنوز آنان از تجارب گذشته درس نیاموخته‌اند و نتوانسته‌اند تغییر مقبولی در منش و روش سیاست خارجی خود ایجاد کنند. این دسته از کشورها از نقائص و چالش‌های عمده‌ای در درون کشورهای خود رنج می برند و همواره به دلیل ضربه‌پذیری از درون، متاسفانه با نگاه ترس و دغدغه امنیتی به جمهوری اسلامی ایران و انقلاب مردمی آن می نگرند. در این خصوص لازم است با انجام اصلاحات داخلی، سطح مشروعیت خود را بالا ببرند تا اینگونه به ایران و بازیگری آن در منطقه ننگرند.
 
جمهوری اسلامی به لحاظ گفتمانی همواره از جریان بیداری اسلامی ملت‌های منطقه حمایت کرده است. این جریان شامل دو مؤلفه مهم مردم سالاری اسلامی و استکبارستیزی همراه بوده است. در ضلع دوم، مردم‌سالاری اسلامی همان احترام به حقوق و انتخاب ملت‌ها برای تعیین سرنوشت خویش است.


ضلع سوم: "جنگ انسانیت با بربریت و وحشی‌گری"

با وجود خاستگاه های اجتماعی بسیار متفاوتی که اعضای داعش دارند، شمار بسیاری از آنها در گذشته استاد دانشگاه، پژوهشگر، مخترع، شاعر، هنرمند، روزنامه نگار و آموزگار بوده اند؛ در حالی که اکنون به سر بریدن و آدم کشتن روی آورده‌اند. این افراد با این هدف به جمع داعش پیوسته‌اند که دنیای رویایی خود را متفاوت با آنچه غرب ترویج می‌کند، ایجاد کنند. با این تفاوت که اعتقادی به راه های مسالمت‌آمیز ندارند و تنها راه رسیدن به هدف را خشونت آن هم بدترین نوع آن می‌دانند.

در کنار شهرهای بزرگ در سراسر دنیا از کشورهای کوچک اروپایی مثل بلژیک و اتریش گرفته تا محله های پیرامونی نیویورک، جامعه ای در حال رشد است که می خواهد با خشونت و به هر قیمتی شده به بی عدالتی ای که احساس می کند دامنگیرش شده است، پایان دهد.

فشارهای اجتماعی، نژادپرستی و مقاومت در برابر جذب شدن در جامعه ای که در آن به سر می برند عمده ترین دلیل رشد این جامعه است. برای همین می بینیم که در میان گروه های تندروی جهادی افرادی از قومیت های مختلف عربی و اسلامی، رنگین پوست ها، آفریقایی ها، سیاه موها به وفور دیده می شوند. افرادی که به صراحت می توان گفت افراد سرخورده جوامعشان هستند. این جامعه را می توان خاستگاه گروه های افراطی جهادی نظیر داعش دانست.

با اینکه ابوبکر البغدادی، سرکرده اسمی داعش محسوب می‌شود اما کسی دقیقا نمی داند که دیگر سرکردگان داعش چه کسانی هستند. تنها چیزی که از این گروه شناخته شده این است که افراد از طبقات زیرین این شبکه ناگهان صعود می کنند و جزء فرماندهان اصلی می شوند. اعضای این گروه را عموما افراد سلاح به دست از کشورهای مختلف عربی، آفریقایی، مهاجران چچنی، اروپای غربی و اروپای شرقی تشکیل می دهند.

حاج سید محمد باقر رشتی (شفتی)